Trong quần vợt, giai đoạn đầu tiên trong sự nghiệp là thời điểm quan trọng bậc nhất. Đây là lúc một tay vợt học cách cầm vợt, di chuyển, phối hợp nhịp nhàng các động tác, đồng thời bắt đầu rèn luyện tinh thần để trở thành VĐV chuyên nghiệp.
Với Alcaraz, HLV giúp tay vợt người Tây Ban Nha đi những bước đầu tiên trên hành trình chinh phục vinh quang là Carlos Santos, người đồng hương sinh năm 1981 đến từ Cartagena. Dẫn dắt Alcaraz từ 5 tuổi cho đến 12 tuổi, Santos không chỉ là HLV đơn thuần, mà còn là người đồng hành, người chăm sóc, người bạn và gần giống một người cha thứ hai.
Với mong muốn kể lại chặng đường sát cánh cùng học trò cũ, Santos đã xuất bản cuốn sách "Alcaraz: Sự rèn giũa của một nhà vô địch". Trong lần trả lời phỏng vấn tờ Puntodebreak đầu tháng 5, Santos chia sẻ lý do thực sự khiến ông chia tay Alcaraz, với một vết thương còn "rỉ máu" chưa liền sẹo.
- Ông có thể chia sẻ gì về giai đoạn từ 5 đến 12 tuổi của Alcaraz?
- Tôi đã dành trọn tâm huyết cho Carlitos thời điểm đó. Không chỉ huấn luyện quần vợt, mà còn trong việc chuẩn bị thể chất, dinh dưỡng, di chuyển cùng cậu ấy, học cùng cậu ấy... Bên ngoài sân, tôi cũng quản lý toàn bộ công việc khác của Carlitos.
- Ai đã đọc thử cuốn sách trước khi nó được xuất bản?
- Thú thực, tôi không biết nên gửi cho ai. Tôi đã gửi một vài chương cho mẹ tôi, không đáng kể. Tôi không muốn người khác đọc và thay đổi chiều hướng câu chuyện. Sau khi hoàn thành, tôi gửi cho bố của Carlos một bản để ông ấy xem và phản hồi, về việc cuốn sách có nên thêm hay bớt điều gì không.
- Ông ấy đã nói gì?
- Ông ấy khen ngợi, nói là thích cuốn sách, không yêu cầu tôi thêm hay bớt gì cả.
- Có điều nào trong cuốn sách khiến ông ấy không hài lòng không?
- Tôi không chắc, có thể là việc tôi dừng huấn luyện con trai ông ấy, hoặc đơn giản là việc xuất bản cuốn sách này. Tôi không biết họ có thích không.
- Phải chăng, ông xuất bản cuốn sách để tìm một sự công nhận?
- Khi mọi thứ bắt đầu, tôi đã rất kín tiếng với truyền thông. Tôi muốn làm điều gì đó khác biệt. Việc xuất hiện trên báo chí cũng tốt, nhưng rồi sẽ rơi vào quên lãng. Còn một cuốn sách thì luôn tồn tại ở đó, đặc biệt là đối với gia đình tôi, để họ thấy tôi đã dồn tất cả nỗ lực trong công việc làm HLV bên cạnh Carlitos.
- Nói về sự công nhận, ông nghĩ đội ngũ của Alcaraz có dành cho ông một vị trí xứng đáng?
- Không, tôi nghĩ là không. Tôi giải thích rõ điều này trong cuốn sách, về lý do thực sự khiến tôi dừng huấn luyện Carlitos. Việc tôi rời đi khiến bố cậu ấy vui, từ đó mối quan hệ của chúng tôi có phần nguội lạnh. Qua thời gian, hai bên đã làm lành, nhưng sau khi cuốn sách ra đời, khoảng cách lại xuất hiện. Tôi nghĩ mình đáng lẽ phải ở một vị trí khác, vì sau cùng, tôi đã làm tất cả những gì có thể cho cậu bé đó, đến mức thay đổi cả bản thân và sự nghiệp của tôi.
- Trong cuốn sách, ông có kể về sự xuất hiện của một nhân vật khiến ông mất tiếng nói trong đội ngũ của Alcaraz. Đó phải chăng là nguyên nhân ông rời đi?
- Người đó không đến vì lý do chuyên môn. Công việc của ông ta liên quan đến tài trợ. Tôi không rời đi chỉ vì người đó, nhưng đúng là khi đó đã xảy ra một cuộc tranh cãi, nhỏ thôi, về việc ai sẽ giữ vị trí cao hơn trong đội. Dù bố của Carlitos hiểu rõ con trai cần một HLV thực thụ bên cạnh, vẫn luôn có những bất đồng tồn tại trong đội. Cuối cùng, tôi rời đi vì không chỉ muốn cái bắt tay giảng hòa lịch sự, mà là một cam kết vững chắc hơn.
- Bố của Alcaraz thì sao?
- Ông ấy nói với tôi rằng, ông ấy sẽ luôn ủng hộ tôi, rằng tôi sẽ huấn luyện Carlitos cho đến khi tôi muốn. Tuy nhiên, trong thâm tâm, tôi thấy điều ngược lại. Nếu tôi tiếp tục, họ vẫn mời một HLV hàng đầu khác. Dù vậy, họ luôn nói rằng tôi sẽ có chỗ đứng, có thể là HLV thứ hai, hoặc làm chuyên gia vật lí trị liệu. Cuối cùng, lời đề nghị từ một học viện đã thu hút tôi, với hướng đi rõ ràng và lâu dài. Điều tôi cần là sự tin tưởng cho đến khi Carlitos trưởng thành.
- Ông có bao giờ hối hận về quyết định này không?
- Không, ngược lại, đó là quyết định đúng đắn nhất tôi từng đưa ra. Điều này càng rõ ràng hơn khi nhìn vào vị thế Carlitos đang có. Tôi chưa bao giờ gặp ác mộng về việc rời đi cả.
- Vậy còn niềm vui khi đồng hành cùng cậu ấy ở các giải đấu?
- Tôi chẳng có gì tiếc nuối cả. Tôi chỉ muốn được là một phần trong đội ngũ, có thể tham gia một số giải đấu nếu Carlitos muốn. Nhưng cuối cùng thì tôi không ở đó, và nhân vật gia nhập đội sau tôi cũng vậy.
- Nhưng có sự khác biệt. Ông rời đi vì cảm thấy đó là điều cần thiết, còn người đến sau bị sa thải...
- Đúng, có một sự khác biệt lớn. Tôi rời đi với một quyết định tôi tự đưa ra. Tôi tin đó là điều phải làm. Còn người kia bị loại bỏ vì đó là điều không thể tránh khỏi. Hai việc hoàn toàn khác biệt.
- Khi nhìn Carlitos thi đấu, ông có thấy mình cũng có công lao trong những thành tựu của cậu ấy chứ?
- Tất nhiên rồi, nhất là quả bỏ nhỏ mà chúng tôi đã luyện tập hàng triệu lần, hay cú thuận tay mà ngay khi còn nhỏ, cậu ấy đã rất mạnh mẽ. Nhìn cậu ấy thi đấu, tôi thấy chính cậu bé mà tôi đã huấn luyện hồi nhỏ, chỉ là giờ cậu ấy mạnh mẽ và cao lớn hơn. Vẫn là lối chơi đó, vẫn cái chất riêng đó, và cả những khoảnh khắc lúng túng nhưng luôn trực chờ bùng nổ bất cứ lúc nào cậu ấy muốn.
- Ngay khi còn nhỏ, cậu ấy đã tài năng như vậy sao?
- Tất cả các cú đánh của cậu ấy đều rất tốt, trừ cú giao bóng. Chúng tôi đã luyện tập rất nhiều nhưng cậu ấy chưa làm được đúng như tôi muốn. Chúng tôi luôn muốn cậu ấy phải có ba cú đánh thật xuất sắc, một là không đủ.
- Vậy còn về tính cách của Carlitos?
- Tùy theo ngày, cậu ấy cũng có thời điểm khá bất ổn. Khi cậu ấy thi đấu, nếu mọi thứ bình thường, thì thật tuyệt vời. Nhưng nếu cậu ấy hơi căng thẳng và tình hình trở nên khó kiểm soát, bạn sẽ không biết cậu ấy phản ứng ra sao. Là huấn luyện viên, bạn phải nhẫn nại, bởi vì không thể đoán được hành động của cậu ấy.
Việc bất đồng quan điểm với ông Carlos Alcaraz Sr. là một phần nguyên nhân khiến HLV Santos chia tay Alcaraz. Dù khẳng định không tiếc nuối, Santos vẫn cảm thấy chưa trọn vẹn trong mối quan hệ với trò cũ.
- Khi Alcaraz thua trận, dường như mọi người bắt đầu để ý hơn đến những chi tiết trong sinh hoạt của cậu ấy. Ông nghĩ sao về điều này?
- Khi cậu ấy thua trận, mọi người sẽ đặt câu hỏi: "Có phải do cậu ấy đi chơi không? Cậu ấy có nghỉ ngơi đúng cách không?". Tôi nhớ có lần Alcaraz xuất hiện trước công chúng và gần như không nói được vì mất giọng. Cậu ấy thừa nhận đã đi chơi, nhưng lập tức phải khẳng định rằng bản thân không phải là người hay đi tiệc tùng. Tôi hy vọng câu chuyện chỉ dừng lại ở đó. Cậu ấy sẽ càng lo lắng hơn nếu mọi thứ bị làm quá lên. Mong là Carlitos sẽ tiếp tục thi đấu đỉnh cao nhiều năm nữa, và cũng đừng đánh mất đam mê. Hy vọng dần dần, cậu ấy sẽ điều chỉnh tốt hơn việc nghỉ ngơi của mình.
- Alcaraz nói rằng muốn trở thành tay vợt ghi dấu trong lịch sử, nhưng đồng thời cũng muốn tận hưởng những điều khác trong cuộc sống. Ông nghĩ sao về điều này?
- Cậu ấy còn rất trẻ và có thể những yếu tố khác bên ngoài cuộc sống chưa gây ảnh hưởng. Tuy nhiên, chúng ta đã thấy cậu ấy cũng đang gặp phải vấn đề với nhiều chấn thương. Cơ thể cần được nghỉ ngơi và chuẩn bị tốt trước mỗi trận đấu, do đó việc sử dụng thời gian phải hết sức hợp lý.
- Vậy ông có nghĩ cậu ấy sẽ phải thay đổi phong cách của mình, cả trong lẫn ngoài sân đấu?
- Cậu ấy sẽ luôn làm theo phong cách cậu ấy muốn, nhưng tôi nghĩ cậu ấy sẽ điều chỉnh, với nhiều kỷ luật và thời gian nghỉ ngơi hơn. Chẳng hạn như không đi chơi nhiều sau mỗi giải đấu nữa. Hiện tại thì điều đó là bình thường, nhưng trong 2-3 năm nữa, mọi thứ sẽ trở nên rất khác, đặc biệt là về cơ thể.
- Thực tế Alcaraz vẫn đang gặt hái thành công, làm sao để cậu ấy thay đổi?
- Có những tay vợt sở hữu kỹ thuật và tố chất đặc biệt. Họ có thể làm mọi thứ. Giống như Romario trước đây, kiểu cầu thủ có thể đi chơi tối hôm trước rồi vẫn ra sân ghi bốn, năm bàn thắng. Đó là những VĐV đã có sẵn mọi thứ trong người rồi. Nhưng Alcaraz cần thận trọng. Cậu ấy đã bị chấn thương khá nhiều, và vừa qua không thể thi đấu ở Madrid.
- Ông nghĩ sao về khả năng Carlitos đạt đến trình độ của nhóm "Big 3"?
- Điều đó phụ thuộc vào những gì chúng ta vừa thảo luận, đó là phong cách của cậu ấy. Theo thời gian, cậu ấy sẽ trưởng thành hơn. Ngoài Sinner, hiện tại không có tay vợt nào thực sự đủ sức tạo áp lực với Alcaraz mỗi tuần. Carlos có một lối chơi tuyệt vời, những phẩm chất đặc biệt. Nếu cậu ấy thực sự quyết tâm, có tham vọng và động lực mạnh mẽ, tôi tin cậu ấy có thể vươn tầm như những thế hệ trước.
- Nếu không đáp ứng được những kỳ vọng đó, ông có nghĩ đó là một tài năng lớn bị lãng phí không?
- Hoàn toàn không. Nếu cuối cùng, mục tiêu chỉ là chơi tốt và tận hưởng mọi thứ, có thể cậu ấy sẽ không đạt thành công như kỳ vọng. Dù sao, phải rất lâu nữa chúng ta mới thấy một tài năng lớn đến thế xuất hiện.
- Nói về mối quan hệ với Carlitos, ông thấy hiện tại mọi thứ thế nào?
- Khá thân thiện. Nếu gặp cậu ấy, tôi sẽ chào hỏi, giống như hồi chúng tôi tập luyện cùng nhau. Trước đây, chúng tôi hay liên lạc qua WhatsApp. Tôi cũng hay chúc mừng cậu ấy sau những giải đấu. Giờ thì mọi thứ đã thay đổi đôi chút. Mối quan hệ giữa chúng tôi vẫn tốt, tôi không có điều gì xấu để nói về cậu ấy. Chúng tôi vẫn ôm nhau khi gặp mặt, chỉ là hiện tại mọi thứ không thân thiết như trước thôi.
- Với những gì ông đã đóng góp cho giai đoạn đầu sự nghiệp của Alcaraz, ông có nghĩ mối quan hệ giữa hai người đáng lẽ phải gần gũi hơn không?
- Thú thật, tôi nghĩ cả hai có thể thân thiết hơn. Cậu ấy có thể gọi tôi, như khi cậu ấy gọi bạn bè, có thể là để đi cùng ở một giải đấu hay làm bất cứ điều gì khác. Chẳng cần phải tôi đưa ra lời khuyên hay chỉ đạo gì, cậu ấy thấy vui nếu tôi có mặt là được. Nếu cậu ấy nhớ lại tất cả quãng thời gian chúng tôi từng sát cánh với nhau, mà tôi chắc chắn là cậu ấy vẫn nhớ, mối quan hệ này đáng ra phải khăng khít hơn nữa.
- Vậy điều gì ngăn cản mối quan hệ đó?
- Tôi không biết, thật sự không biết... Liệu do đội ngũ hiện tại hay gia đình cậu ấy? Tôi không rõ, tôi chỉ biết là tôi đã làm mọi thứ có thể vì cậu ấy, giống như một người cha giúp đỡ con trai vậy.
- Một phát ngôn thực sự mạnh mẽ...
- Tôi rất hạnh phúc vì đã dành hầu hết thời gian mình có lúc đó cho Carlitos. Tôi vẫn sẽ làm thế nếu có cơ hội. Đối với tôi, đó là niềm tự hào khi được chia sẻ quãng thời gian đó với một tay vợt đang tạo nên lịch sử, một trong số những người giỏi nhất thế giới.
- Nếu được, ông có muốn thay đổi điều gì ở thời điểm đó?
- Mọi thứ đã diễn ra rất tốt, đặc biệt là với cậu ấy nên tôi sẽ làm lại chính xác những gì đã làm. Có lẽ điều duy nhất tôi muốn làm khác là khi quyết định dừng lại. Tôi ước có một cam kết vững vàng hơn để tiếp tục đồng hành với cậu ấy, xem chúng tôi có thể tiến xa tới đâu.
- Hiện tại, ông vẫn tiếp tục công việc huấn luyện. Vậy kế hoạch tiếp theo sau khi làm việc với một tài năng đặc biệt như Alcaraz là gì?
- Sau khi chia tay Carlos, tôi đã tiếp tục trợ giúp một tài năng đặc biệt khác, cho đến đại dịch Covid-19 bùng nổ, cậu ấy quyết định dừng việc tập luyện. Thành thực mà nói, tôi đã cố gắng áp dụng các buổi tập, giáo án tương tự của Alcaraz với một số tài năng trẻ khác, nhưng không thành công được như vậy. Với Carlos, mọi thứ đều dễ dàng. Tôi nhận ra mình phải thích nghi với từng tay vợt. Đó là điều cơ bản nhất. Sau đó, tôi mới nghĩ đến việc cải thiện và giúp tay vợt đó đạt đến đỉnh cao nhất mà họ có thể vươn tới.
- Mục tiêu của ông có phải là tìm ra một "Alcaraz khác"?
- Điều đó rất khó. Hiện tại, tôi rất thích công việc giáo dục thể chất ở một trường học. Ngoài ra, tôi vẫn là HLV quần vợt, vì đó là đam mê của tôi. Không loại trừ khả năng trong tương lai, tôi sẽ huấn luyện một ai đó và đi cùng cậu ấy khắp các giải đấu, như điều tôi đang làm với Pablo. Tôi vẫn để mở với những dự án như vậy.
- Còn về khả năng làm việc tại Học viện của Carlitos?
- Tôi đang làm việc ở Club de Campo, không phải ở Học viện của Carlitos. Chưa ai đề xuất phương án đó với tôi cả.
- Ông có muốn làm việc tại đó không?
- Có thể có hoặc không. Hiện tại họ chưa có chỗ cho tôi.
- Nhưng việc đó có thể thành hiện thực trong tương lai?
- Đúng, có thể, nhưng tôi không nghĩ họ sẽ đề xuất điều đó. Họ không thiếu HLV đâu.
- Sau khi đọc cuốn sách của ông, tôi có cảm giác toàn bộ câu chuyện này đã để lại một vết thương trong lòng ông đến tận bây giờ.
- Tôi không biết tại sao mình lại tổn thương sau khi rời bỏ Carlos. Tôi rất muốn tiếp tục, miễn là có sự cam kết từ cả hai bên. Bố của Carlos không nghĩ như vậy. Ông ấy cho rằng tạo ra một cam kết chắc chắn với một cậu bé 12 tuổi là bất khả thi, vì ở độ tuổi đó thì không thể ký hợp đồng. Nhưng tôi biết có những tay vợt khác đã ký hợp đồng khi còn nhỏ. Đối với tôi, hành động đó nói lên rất nhiều điều về hoàn cảnh của tôi lúc đó. Đúng là vết thương vẫn chưa lành, nhưng không phải vì tôi. Mà là do họ.
Vy Anh