Béo phì có thúc đẩy u gan phát triển?

Trả lời:

Sau mãn kinh, phụ nữ dễ tăng cân do thay đổi nội tiết tố (giảm estrogen) dẫn tới rối loạn chuyển hóa. Béo phì là yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng tiến triển các bệnh gan, bao gồm cả nang gan, gan nhiễm mỡ không do rượu, xơ gan. Béo phì làm tăng mỡ nội tạng và kháng insulin, khiến mô gan dễ bị tổn thương, gia tăng tình trạng viêm, kích thích tăng sinh tế bào và xơ hóa, từ đó có thể hình thành nang hoặc khối bất thường trong mô gan.

Ngoài ra, gan nhiễm mỡ mạn tính cùng với rối loạn chuyển hóa đi kèm (tăng đường huyết, tăng mỡ máu) có thể làm thay đổi cấu trúc mô gan, tăng nguy cơ hình thành các tổn thương dạng nang hoặc hỗn hợp nang - mô đặc.

U nang gan hay nang gan là túi nước chứa trong gan, đa số lành tính. U nang gan thường được phát hiện tình cờ khi đi siêu âm ổ bụng. Đa số u nang gan dưới 4-5 cm không gây triệu chứng thường không cần can thiệp, chỉ theo dõi định kỳ.

Trường hợp của bạn, nang gan kích thước nhỏ 1 cm, nguy cơ vỡ thấp nên không cần điều trị. Bạn có thể theo dõi định kỳ bằng siêu âm bụng mỗi 6-12 tháng để can thiệp kịp thời nếu u to nhanh hay biến đổi bất thường.

Bạn cần giảm cân để giảm mỡ gan và tổn thương viêm ở gan. Giảm 5-10% cân nặng có thể cải thiện chức năng gan, làm chậm tiến triển bệnh. Bạn nên duy trì chế độ ăn ít tinh bột đơn, hạn chế đường, ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, bổ sung chất béo (omega-3 từ cá, dầu ô liu), không uống rượu bia vì làm tổn thương gan và tăng nguy cơ biến chứng nang gan. Kết hợp tập thể dục cường độ cao, ít nhất 150 phút mỗi tuần với các môn như đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội... có thể giảm mỡ nội tạng, cải thiện đề kháng insulin - yếu tố góp phần bảo vệ gan.

Người béo phì cần theo dõi sức khỏe định kỳ, siêu âm 6-12 tháng một lần theo chỉ định của bác sĩ, kiểm tra men gan và chỉ số xơ hóa gan nếu mắc gan nhiễm mỡ. Đồng thời, kiểm soát tốt các bệnh đi kèm như tiểu đường, rối loạn lipid máu, tăng huyết áp... vì đây là các yếu tố làm nặng hơn tình trạng gan.

TS.BS Vũ Trường Khanh
Trưởng khoa Tiêu hóa
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội