Vũ Quang Nam, sinh viên ngành Kỹ thuật máy tính, trường Công nghệ thông tin và Truyền thông, dẫn đầu trong gần 3.000 sinh viên nhận bằng Đại học Bách khoa Hà Nội vào giữa tháng 5. Tốt nghiệp sớm một kỳ, Nam đạt điểm học tập (CPA) 3.96/4 và điểm rèn luyện 93/100.
"Trước kỳ cuối, CPA của mình ở mức 3.87. Mình đã học cải thiện ba môn bị điểm B để thành A, từ đó nâng điểm tổng", Nam kể. "Mình muốn dành tặng kết quả này cho mẹ, người có 20 năm nhặt ve chai để có tiền chăm lo cho cả gia đình".
Quang Nam sinh ra và lớn lên ở huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định. Năm Nam 3 tuổi, bố bị tai nạn lao động, phải điều trị và không thể đi làm ổn định. Mẹ Nam, vốn là giáo viên mầm non phải bỏ nghề, lên Hà Nội nhặt ve chai lo kinh tế gia đình. Ở nhà với bà, khi lên cấp hai, Nam trở nên ngỗ ngược, hay bỏ học đi đàn đúm bạn bè, đánh nhau.
Bước ngoặt đến vào năm lớp 9. Huyện Nam Trực sáp nhập nhiều trường THCS, lớp của Nam được chuyển xuống điểm trường trung tâm. Xa những người bạn hay trốn học, lại được học hai cô giáo dạy Toán và Văn nghiêm khắc nhất trường, Nam dần tỉnh ngộ, chuyên tâm học tập với mục tiêu đỗ cấp ba.
"Mình bắt đầu học ngày học đêm rồi đỗ đầu vào trường THPT Nam Trực", Nam kể. "Nếu không có hai cô giáo Toán và Văn lớp 9, có lẽ giờ này mình cũng ở Hà Nội nhưng để bán phở bò như nhiều người ở xã Đồng Sơn quê mình".
Nhờ điểm đầu vào cao nhất, Nam được vào lớp chọn Khoa học tự nhiên của trường. Nam vẫn nhớ cô giáo dạy Lý đã kích hoạt khả năng tìm tòi, khiến cậu mê học, thường lên các diễn đàn để tìm kiếm thông tin, học hỏi kiến thức mới.
Quyết tâm học hành của Nam lớn hơn bao giờ hết khi hè lớp 10, Nam lên Hà Nội làm thêm để kiếm tiền mua xe đạp điện. Ở cùng mẹ trong căn nhà trọ cũ kỹ, chứng kiến mẹ đi làm đủ mọi việc từ nhặt ve chai đến giúp việc theo giờ, phụ làm cỗ, Nam nhận thấy rõ sự khó khăn mẹ phải trải qua.
Rồi ngay sau đó, bệnh dạ dày khiến Nam sụt liền 15 kg. Mẹ phải gác mọi công việc, rong ruổi đưa Nam đi khắp nơi để chữa trị. Số tiền vay nợ hơn 10 triệu đồng khi đó khiến Nam đặt mục tiêu đỗ đại học top đầu, kiếm được công việc tốt nhất để lo cho gia đình.
Thời điểm chọn ngành, Nam không có định hướng nghề nghiệp, chỉ lên mạng tìm kiếm "ngành nào giàu và trường nào đào tạo ngành đó". Sau khi đạt 28 điểm khối A00 (Toán, Lý, Hoá) ở kỳ thi tốt nghiệp THPT, Nam đặt nguyện vọng vào ngành Kỹ thuật máy tính của Đại học Bách khoa Hà Nội và trúng tuyển. Năm đó, ngành này có điểm đầu vào cao thứ hai của trường, chỉ sau Khoa học máy tính.
Nam b\u00ean gia \u0111\u00ecnh. \u1ea2nh:
Nh\u00e2n v\u1eadt cung c\u1ea5p<\/em><\/p>\n\t","\n\tM\u1eb9 Nam v\u1edbi 20 n\u0103m l\u00e0m ngh\u1ec1 thu l\u01b0\u1ee3m ve chai, l\u00e0 \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c l\u1edbn nh\u1ea5t \u0111\u1ec3 Nam c\u1ed1 g\u1eafng. \u1ea2nh: Nh\u00e2n v\u1eadt cung c\u1ea5p<\/em><\/p>\n\t"]' data-component-value="">Sau kỳ đầu học từ xa do Covid-19, từ kỳ II, Nam lên Hà Nội, ở với mẹ trong gian trọ rộng 6 m2. Nam mô tả "căn nhà trọ chỉ nhét vừa hai dát giường và còn thừa 50 cm để đi lại, chỉ rộng hơn một chút so với nhà vệ sinh của bạn ở chung cư".
"Căn nhà trọ ở tầng áp mái, tháng 5-6 không thể ngủ nổi vì nóng. Mình toàn tranh thủ học đêm rồi ngày lên thư viện của trường ngủ cho mát", Nam kể.
Cũng năm đó, Nam được giới thiệu làm gia sư môn Vật lý, một buổi được 200.000 đồng. Thấy kiếm tiền dễ quá, Nam dạy ba học trò cùng lúc, mong sớm thuê được nhà trọ tốt hơn cho hai mẹ con. Nhưng chỉ khoảng hai tháng sau, cơ thể bị suy nhược, Nam xác định lại mục tiêu quan trọng nhất là học tập. Dù vậy, Nam có thu nhập nhờ đạt học bổng khuyến khích học tập trị giá 150% học phí mỗi kỳ. Nam rút lại chỉ dạy một chỗ.
Tập trung vào việc học, Nam quen thân với nhiều bạn giỏi, tạo thành nhóm học tập để hỗ trợ nhau. Cách học của cậu là thắc mắc thật nhiều. Nam tự đặt cho mình biệt danh là "Anh trai say Why (tại sao)" vì hỏi quá nhiều, từ thầy cô đến bạn bè.
TS Đỗ Tiến Dũng, giảng viên khoa Kỹ thuật máy tính, cho biết Nam không ngại đặt câu hỏi từ mức độ cơ bản tới nâng cao, đồng thời có khả năng đọc tài liệu và hệ thống các kiến thức liên quan, chịu khó tìm tòi những thứ mới.
"Nhờ đó, Nam có thể tiếp cận nhanh với những vấn đề mới, tìm hiểu các kiến thức nền tảng và nghiên cứu chuyên sâu", thầy Dũng cho hay.
Năm ngoái, Nam được nhận vào chương trình đào tạo kỹ sư AI của Tập đoàn Vingroup. Chương trình kéo dài trong 10 tháng, miễn hoàn toàn chi phí đào tạo, đồng thời trả lương cạnh tranh. Nam có thu nhập ổn định để "đem tiền về cho mẹ".
Nam cho biết sẽ đi làm ngay sau khi hoàn thành chương trình trên.
"Mình muốn đi làm trước để tích lũy kinh nghiệm, ổn định tài chính, cải thiện các kỹ năng còn thiếu và tìm kiếm đam mê để theo đuổi", Nam nói.
Dương Tâm