Hôm 29/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump dự cuộc mít tinh kỷ niệm 100 ngày đầu nhậm chức, đề cao thành tựu kinh tế Mỹ giai đoạn này. "Chúng ta đã có nền kinh tế vĩ đại nhất lịch sử đất nước. Chúng ta đã làm rất tốt và hiện tại còn làm tốt hơn thế", ông phát biểu ở thành phố Warren, bang Michigan.
Dịp này, Nhà Trắng cũng nêu bật những tiến bộ trong việc kiềm chế lạm phát cũng như các cam kết đầu tư của các công ty lớn.
"Trong vòng 100 ngày kể từ nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Trump, người Mỹ đã chứng kiến mức giảm giá hàng tháng đầu tiên trong nhiều năm tại báo cáo lạm phát tháng 3. Trong khi đó, các nhà lãnh đạo ngành công nghiệp từ Apple, Hyundai đến Nvidia cam kết hàng nghìn tỷ USD đầu tư lịch sử để đưa hoạt động sản xuất trở lại Mỹ", Người phát ngôn Nhà Trắng Kush Desai tuyên bố.
Bên cạnh các điểm nhấn tích cực, đa số các loại tài sản chính mà giới đầu tư nắm giữ như cổ phiếu Mỹ lại chứng kiến diễn biến bất lợi, trừ vàng.
Chứng khoán Mỹ giảm
Chứng khoán Mỹ có 100 ngày đầu tại nhiệm kỳ một tổng thống kém nhất kể từ nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Richard Nixon vào 1973. Theo đó, S&P 500 giảm 7,8% trong 100 ngày đầu ông Trump quay lại Nhà Trắng, chỉ thấp hơn mức 9,9% trong 100 ngày đầu nhiệm kỳ hai của Tổng thống Nixon cách đây hơn nửa thế kỷ.
Nguyên nhân đi xuống phần lớn do chính sách thương mại của ông Trump. Đỉnh điểm, thị trường lao dốc vào ngày 3/4, sau khi thuế đối ứng được công bố. Tính từ mức đỉnh gần nhất hôm 19/2 đến thời điểm đó, S&P 500 giảm 19,4%, rất gần mốc 20% - được xem là ngưỡng đánh dấu thị trường giá xuống.
Đầu tháng 4, Chỉ số Biến động Cboe (VIX), thường được gọi là "thước đo nỗi sợ hãi" của Phố Wall đạt mức cao nhất 5 năm. Diễn biến hoàn toàn trái ngược với tâm lý lạc quan từng lan rộng khắp Phố Wall sau khi ông Trump đắc cử, lúc giới đầu tư kỳ vọng vào một chính quyền thúc đẩy tăng trưởng, thân thiện với doanh nghiệp.
"Diễn biến thời gian qua không nhất thiết khiến thị trường lao dốc trong suốt nhiệm kỳ nhưng có thể định hình xu hướng cho cả nhiệm kỳ, nếu nhìn lại lịch sử", ông Matt Gertken, chiến lược gia trưởng về địa chính trị Mỹ tại công ty nghiên cứu đầu tư BCA Research tại Montreal, Canada nói.
Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tăng
Cùng với chứng khoán, thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ thường trầm lặng đã "nổi sóng". Lợi suất giảm đều những tháng đầu năm đã bật tăng mạnh ngay sau thông báo về thuế đối ứng. Tính chung 100 ngày, lợi suất ghi nhận mức tăng cao thứ hai lịch sử các thời tổng thống Mỹ, chỉ sau nhiệm kỳ đầu tiên của cựu Tổng thống Bill Clinton, theo Chỉ số ICE Bank of America United States Treasury Index.
Lợi suất trái phiếu kho bạc tăng khi giá chúng đi xuống, thường diễn ra khi các nhà đầu tư giảm nhu cầu do lo ngại về triển vọng kinh tế Mỹ. Đợt bán tháo gần đây làm dấy lên lo ngại về việc các nhà đầu tư nước ngoài - đang sở hữu khoảng 30% trái phiếu Mỹ trị giá 29.000 tỷ USD - muốn giảm nắm tài sản này.
Nhiều người cho rằng đây là hiện tượng tạm thời, khi các quỹ phòng hộ và nhà đầu tư ngắn hạn buộc phải bán trái phiếu để thu hồi tiền mặt. Tuy nhiên, Oxford Economics vẫn lưu ý các động thái thị trường cho thấy sự dịch chuyển rộng rãi hơn ra khỏi Mỹ từ "các nhà đầu tư thuộc mọi thành phần".
Ngoài ra, điều đáng lo hơn là khả năng giới đầu tư toàn cầu đang dần mất niềm tin vào mức độ an toàn tương đối của hệ thống tài chính Mỹ. Điều đó đồng nghĩa với việc họ sẽ đòi hỏi mức lợi suất cao hơn để bù đắp cho rủi ro khi nắm giữ nợ chính phủ Mỹ và kết quả là lợi suất trái phiếu tăng lên.
USD suy yếu
Giá trị của đồng bạc xanh giảm mạnh những tháng gần đây, với chỉ số Dollar Index so sánh USD với rổ các đồng tiến lớn khác giảm khoảng 9% trong 100 ngày đầu nhiệm kỳ Trump. Đây là mức giảm mạnh nhất từ trước đến nay trong những tháng đầu của một tổng thống.
Một trong những đợt giảm mạnh nhất diễn ra sau khi ông Trump công bố mức thuế đối ứng với tất cả đối tác thương mại vào ngày 2/4. Dù ông đã tạm thời hoãn áp dụng, USD vẫn chưa phục hồi. Thierry Wizman, chiến lược gia toàn cầu về ngoại hối và lãi suất tại Macquarie,cho rằng bài học lớn nhất sau 100 ngày đầu tiên là chương trình nghị sự của Mỹ " tiêu cực đối với đồng USD".
Người phát ngôn Nhà Trắng Kush Desai cho biết chính quyền cam kết sẽ bảo vệ sức mạnh và quyền lực của đồng bạch xanh. Việc ông Trump dịu giọng gần đây về thuế quan đã khiến cổ phiếu và USD phục hồi nhẹ. Tuy nhiên, các nhà chiến lược chỉ ra dấu hiệu giới đầu tư đang tiến hành tái phân bổ tài sản nắm giữ.
Jens Nordvig, Nhà sáng lập Exante Data cho rằng có "một sự thay đổi về cấu trúc trong phân bổ tài sản đang diễn ra" khi các nhà đầu tư trên khắp thế giới "tìm kiếm các loại tiền tệ dự trữ thay thế". Mặc dù Nordvig không dự đoán rằng đồng USD sẽ mất đi vị thế tiền tệ dự trữ nhưng nhiều nhà đầu tư "sẽ tìm cách giảm mức độ tiếp xúc với USD nếu có thể".
Giá vàng tăng vọt
Khi cổ phiếu Mỹ gặp khó khăn, một số nhà đầu tư đã đổ xô đến vàng. Kim loại quý này thường được coi là hàng rào chống lại suy thoái kinh tế, bất ổn địa chính trị hoặc lạm phát dai dẳng. Cả ba kịch bản đó đều là mối quan tâm hàng đầu của các nhà đầu tư trong vài tháng qua.
Nhờ vậy, giá vàng tăng vọt từ 2.755 USD một ounce vào tháng 1 lên mức cao kỷ lục hơn 3.400 USD vào tháng 4 khi thị trường chứng khoán biến động mạnh. Tổng cộng, trong 100 ngày đầu nhiệm kỳ Tổng thống Trump, giá vàng đã tăng 22%.
Trái ngược với S&P 500, vàng có 100 ngày đầu nhiệm kỳ một tổng thống Mỹ tăng mạnh nhất kể từ mức tăng 39,1% trong 100 ngày đầu nhiệm kỳ hai của Tổng thống Richard Nixon năm 1973.
Spencer Hakimian, Tổng giám đốc điều hành quỹ đầu cơ Tolou Capital Management tại New York, nói đang tăng phân bổ vào vàng và giảm nắm trái phiếu kho bạc Mỹ dài hạn vì "chúng tôi tin rằng một cuộc khủng hoảng niềm tin hiện đang nhen nhóm đối với các tài sản trú ẩn an toàn được định giá bằng USD".
Tuy nhiên, sau khi lập đỉnh, giá vàng có thể đang bước vào giai đoạn điều chỉnh và tăng trưởng chậm lại, theo các chuyên gia. Bernard Dahdah, nhà phân tích kim loại quý tại ngân hàng đầu tư Natixis của Pháp lưu ý giá vàng đã giảm khi ông Trump sử dụng ngôn ngữ nhẹ nhàng hơn về thuế quan.
Bitcoin giảm nhẹ
Những người ủng hộ tiền số từng tỏ ra lạc quan khả năng Tổng thống Trump nới lỏng quy định đối với ngành này. Trong tuần đầu tiên, Tổng thống đã ký sắc lệnh hành pháp thành lập một nhóm công tác chuyên trách tài sản số, do David Sacks – đặc phái viên Nhà Trắng phụ trách trí tuệ nhân tạo (AI) và tiền mã hóa – đứng đầu.
Tổng thống cũng hủy bỏ chỉ đạo về tiền mã hóa của người tiền nhiệm Biden ban hành từ năm 2022. Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC) cũng hủy một loạt cuộc điều tra một loạt công ty tiền số từ thời Biden chỉ trong vài tuần sau khi chính quyền mới lên nắm quyền. Trong khi, Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC), Bộ Tài chính và Cục Dự trữ Liên bang (Fed) định công bố các hướng dẫn mới về thực thi và định nghĩa thị trường nhằm làm rõ các điểm mơ hồ.
Tuy nhiên, giá Bitcoin vẫn giảm trong phần lớn 100 ngày đầu tiên nhiệm kỳ của ông, vì tâm lý tránh rủi ro thống trị thị trường và Bitcoin được giao dịch giống như cổ phiếu công nghệ hơn là một lựa chọn thay thế cho USD.
Đồng tiền số lớn nhất này đã lấy lại được một số lợi thế sau khi ông Trump tạm dừng áp thuế đối ứng trong 90 ngày. Nhìn chung, giá Bitcoin đã giảm 9% trong suốt 100 ngày đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai của ông.
Phiên An (theo Reuters, Morningstar, The Hill)