Sáng 23/6, ông Hùng (62 tuổi, nguyên giám đốc Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia, Bộ Tư pháp, trụ sở tại Hà Nội), Lương Nhân Hòa (cựu phó giám đốc), Nguyễn Đình Cảnh (cựu phó phòng hành chính tổng hợp) và Phạm Quang Hậu (cộng tác viên Công ty Luật TNHH Vicco) bị TAND TP HCM xét xử về tội Nhận hối lộ.
Liên quan đến vụ án, 4 công chứng viên, nhân viên nghiệp vụ của Văn phòng công chứng Lại Khánh và Văn phòng công chứng Nguyễn Lâm bị truy tố về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; 14 người còn lại bị truy tố tội Đưa hối lộ.
Đây là vụ án tham nhũng, chức vụ liên quan lĩnh vực cấp phiếu lý lịch tư pháp có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, được dư luận xã hội quan tâm.
Phiên tòa do thẩn phán Phạm Lương Toản, Chánh tòa Hình sự TAND TP HCM làm chủ tọa. Có 28 luật sư bào chữa cho các bị cáo, hơn 100 cá nhân, tổ chức có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan được triệu tập nhưng đa số vắng mặt.
>> Danh sách 22 bị cáo
Từ năm 2011 đến tháng 2 năm nay, Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia (Trung tâm) là đơn vị sự nghiệp thuộc Bộ Tư pháp, có thẩm quyền cấp phiếu lý lịch tư pháp cho người nước ngoài cư trú tại Việt Nam và người Việt Nam không xác định được nơi thường trú hoặc tạm trú. Còn lại giấy được cấp tại Sở Tư pháp các tỉnh thành.
Tiếp nhận hồ sơ, Trung tâm phối hợp Cục hồ sơ nghiệp vụ, Bộ Công an và các đơn vị liên quan tra cứu, xác minh thông tin án tích. Khi đủ thông tin, Trung tâm sẽ cấp phiếu với lệ phí 200.000 đồng/lần/người.
Cáo trạng xác định, Hậu từng là lái xe của ông Hùng nên năm 2019 đã nhờ Giám đốc Trung tâm cấp phiếu lý lịch tư pháp cho một số người quen. Nhận thấy có thể hưởng lợi từ việc này, Hùng bàn với Hậu đứng ra làm đầu mối nhận hồ sơ xin cấp phiếu lý lịch tư pháp cho những người có nhu cầu.
Ông Hùng thỏa thuận sẽ lấy 700.000 đồng/hồ sơ/phiếu, còn lại Hậu tự thỏa thuận giá với khách hàng và quyết định phần hưởng lợi của mình. Hậu sau đó xin vào làm cộng tác viên cho công ty luật và nhận nhiệm vụ xin lý lịch tư pháp cho khách hàng.
Để hợp thức hóa thẩm quyền và lý do được cấp phiếu tại trung tâm, ông Hùng yêu cầu Hậu hướng dẫn người xin cấp "không ghi thông tin nơi thường trú, tạm trú và quá trình cư trú" trên tờ khai; sử dụng hộ chiếu thay cho CCCD vì không thể hiện nơi cư trú.
Ông Hùng sau đó chỉ đạo các bộ phận chức năng cấp dưới phải tiếp nhận, tra cứu và cấp phiếu cho hồ sơ không ghi nơi thường trú, tạm trú. Ông này còn cấm cán bộ Trung tâm trực tiếp làm dịch vụ cấp phiếu để cho Hậu làm trung gian nhận hồ sơ từ người có nhu cầu.
Định kỳ chiều thứ 6 hàng tuần, dựa trên số lượng hồ sơ được giải quyết cấp phiếu, Hậu đưa hối lộ cho ông Hùng bằng cách chuyển khoản hoặc trực tiếp đưa tiền mặt tại phòng làm việc.
Theo VKS, từ tháng 1/2019 đến 7/2023, ông Hùng được sự giúp sức của Hậu, Hòa, Cảnh đã nhiều lần nhận hối lộ từ 14 người và một số cá nhân, doanh nghiệp với tổng tiền 43,9 tỷ đồng và cấp gần 56.000 phiếu lý lịch tư pháp trái quy định. Trong số này, ông Hùng hưởng lợi gần 39 tỷ đồng, Hậu hưởng 4,1 tỷ đồng.
14 bị cáo còn lại có hành vi khi làm thủ tục sẽ yêu cầu người xin cấp phiếu lý lịch tư pháp phải trả phí bình quân khoảng 2 triệu đồng một hồ sơ. Sau khi trừ đi số tiền hối lộ và các chi phí phát sinh bắt buộc như lệ phí cấp phiếu, dịch vụ bưu chính, dịch thuật, họ được hưởng lợi 50.000-300.000 đồng với một phiếu được cấp.
Nhà chức trách xác định, vì động cơ vụ lợi mà nhiều công chứng viên, nhân viên nghiệp vụ của Văn phòng công chứng Lại Khánh và Văn phòng công chứng Nguyễn Lâm đã chứng thực và ký xác nhận khống trên 40.000 tài liệu để hoàn thiện hồ sơ cấp phiếu lý lịch tư pháp cho khách hàng. Nhóm bị cáo này hưởng lợi số tiền từ vài chục triệu đến hơn 170 triệu đồng.
Phiên tòa dự kiến kéo dài đến 30/6.
Hải Duyên