Ngày 23/6, Công an thành phố Hà Nội cho biết đã khởi tố 40 người để điều tra về các tội: Tàng trữ trái phép chất ma túy, Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, Đưa hối lộ, Nhận hối lộ, Môi giới hối lộ và Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Trong 36 lãnh đạo, cán bộ của Viện pháp y tâm thần Trung ương bị khởi tố có Viện trưởng Trần Văn Trường, Đặng Thị Hòa (vợ ông Trường); Viện phó Lâm Văn Thành, Trưởng khoa giám định Dương Văn Biết cùng gần 20 bác sĩ, điều dưỡng khoa nam, khoa nữ và 2 bảo vệ.
=>> Danh sách 40 người bị khởi tố
Nhà chức trách đánh giá, Nguyễn Mai Anh, 46 tuổi và chồng là Lê Văn Đông, 47 tuổi, đã thao túng cả Viện Pháp y tâm thần Trung ương, từ lãnh đạo cao nhất đến bảo vệ, tạo thành vòng tròn khép kín để phạm tội. Đây là một đường dây "chạy" kết luận giám định tâm thần rất nguy hiểm. Nhiều tội phạm đang phải chữa bệnh tâm thần bắt buộc tại Viện nhưng ra ngoài tự do để tiếp tục phạm tội.
Theo công an, từ năm 2016 đến năm 2020, Mai Anh hai lần phạm tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Làm giả con dấu, sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, sau đó đều được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương. Tại đây, Mai Anh đã cấu kết với các cán bộ, giám định viên của Viện để được ra ngoài.
Năm 2023, Mai Anh tiếp tục Gây rối trật tự công cộng nên cùng chồng là Lại Văn Đông (có 5 tiền án tiền sự) bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương.
Trong thời gian bắt buộc chữa bệnh tại đây, Mai Anh đã móc nối, mua chuộc các lãnh đạo, nhân viên Viện để hai vợ chồng được bố trí phòng riêng, tự do ra ngoài. Trong phòng có điều hòa, thiết bị âm thanh để tổ chức ăn chơi và sử dụng ma túy.
Quá trình chữa bệnh bắt buộc, vợ chồng Mai Anh thường xuyên đi ra ngoài, thậm chí đi du lịch và mời cả khoa của Viện đi cùng. Tạo mối quan hệ "thân thiết" xong, Mai anh dắt mối, đặt vấn đề với lãnh đạo Viện để "chạy" kết luận giám định tâm thần cho các bị can khác.
Một số trường hợp Mai Anh nhận hàng tỷ đồng, sau đó chuyển cho Viện trưởng pháp y Trần Văn Trường, vài trăm triệu. Ông Trường nhận và chia tiền cho các thành viên hội đồng giám định để viết thêm vào hồ sơ bệnh án nhiều biểu hiện của bệnh tâm thần hoặc viết không đúng về tình trạng bệnh. Từ đó nhiều người bình thường vẫn có kết luận bị tâm thần, nhằm được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh tâm thần, trốn tránh trách nhiệm hình sự.
Công an cáo buộc, Mai Anh "đã chuyển rất nhiều tiền và nhiều trường hợp" cho ông Trường để lo "chạy" kết luận giám định. Ngoài ra, chị ta còn móc nối với nhân viên khoa giám định, phòng kế hoạch tổng hợp để nắm thông tin gia đình các bị can đến giám định. Có thông tin, Mai Anh đặt vấn đề "chạy" kết luận giám định và hưởng lợi hàng tỷ đồng từ đường dây này.
Công an xác định 22 người có quyết định chữa bệnh bắt buộc nhưng không có mặt tại Viện. Trong đó 15 người có dấu hiệu can thiệp trái pháp luật để có kết luận giám định tâm thần không đúng nhằm trốn tránh bị xử lý hình sự.
Khoảng 23h45, Công an thành phố Hà Nội bắt vợ chồng Mai Anh cùng 5 nhân viên, bệnh nhân của Viện pháp y khi đang tổ chức sử dụng ma túy trái phép chất ma túy tại bãi biển Sầm Sơn.
Những ngày sau đó, nhà chức trách đồng loạt khám xét khẩn cấp gần 50 địa điểm là chỗ ở, nơi làm việc của các nghi phạm liên quan.
Tại buổi cung cấp thông tin chiều 23/6, Viện trưởng VKSND thành phố Hà Nội Đào Thịnh Cường, cho hay các nghi phạm làm giả kết luận giám định tâm thần thường phạm tội rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng, có người còn đối diện án tử hình. Ông đánh giá, vụ việc không chỉ gây bức xúc trong dư luận xã hội, ảnh hưởng rất lớn đến uy tín của ngành y tế mà còn "gây hiểu lầm giữa các cơ quan tố tụng".
Qua sự việc này, Viện trưởng Cường thấy rằng còn quá nhiều kẽ hở trong quản lý khám chữa bệnh nên cần có quy trình giám định tâm thần minh bạch hơn, có sự theo dõi, giám sát chặt chẽ hơn. Hiện nay, cả nước chỉ có 7 cơ sở có chức năng giám định tâm thần nên phải sửa đổi để có hai cấp giám định cho khách quan.
Công an Hà Nội đề nghị các cơ quan tư pháp trên toàn quốc tự rà soát lại các vụ án, vụ việc có người được đưa đi giám định pháp y tâm thần tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương từ năm 2020 đến nay. Đặc biệt chú ý đến các bị can trước khi phạm tội không có hồ sơ, bệnh án tâm thần hoặc sau khi được cơ quan tư pháp áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú thì lại đến các bệnh viện để khám, điều trị tâm thần.
Phạm Dự