Chiều 5/12, chủ trì họp về Đề án phòng chống sụt lún, sạt lở, ngập úng, hạn hán và xâm nhập mặn vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh đây là vùng đồng bằng trù phú, giàu bản sắc, có tiềm năng phát triển lớn, nhất là nông nghiệp. Tuy nhiên, khu vực đang đối mặt nguy cơ sụt lún đất, sạt lở bờ sông, bờ biển, ngập úng, hạn hán và xâm nhập mặn, những vấn đề có quan hệ chặt chẽ và tác động qua lại, đều gắn với nguồn nước.
Lãnh đạo Chính phủ cho rằng các thách thức này ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế của gần 18% dân số cả nước, nơi chiếm 12,8% diện tích, đóng góp 95% lượng gạo xuất khẩu, 60% thủy sản và 65% trái cây xuất khẩu. Ông yêu cầu Đề án phải đưa ra giải pháp toàn diện, "thuận thiên", thích ứng linh hoạt và xử lý căn cơ từng nhóm vấn đề.
Thủ tướng nhấn mạnh Đồng bằng sông Cửu Long cần được ưu tiên nguồn lực tương xứng. Đề án phải làm rõ cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn; phân tích nguyên nhân; đề xuất quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp với thời hạn cụ thể. Ông yêu cầu xây dựng danh mục dự án có địa chỉ rõ ràng, thứ tự ưu tiên và phương án bố trí nguồn lực, "làm đến đâu chắc đến đấy".
Về huy động vốn, Thủ tướng lưu ý cần phát huy nguồn lực người dân và doanh nghiệp thông qua hợp tác công tư, hợp đồng BT, BOT và vốn vay, với mục tiêu huy động ít nhất 35% vốn ngoài ngân sách. Các giải pháp đồng bộ khác gồm sắp xếp dân cư; bảo vệ rừng ngập mặn, rừng phòng hộ ven biển; chuyển đổi sản xuất để hạn chế hạ thấp mực nước kênh rạch; có lộ trình giảm khai thác nước dưới đất.
Lãnh đạo Chính phủ yêu cầu nghiên cứu kỹ tính khoa học và khả thi, tránh việc một công trình phục vụ mục tiêu này nhưng gây tác động tiêu cực đến mục tiêu khác. Địa phương cần phát triển mạnh giao thông đường thủy để khai thác lợi thế của vùng.
Phó thủ tướng Trần Hồng Hà được giao chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường hoàn thiện Đề án; Bộ Tài chính cân đối nguồn lực ngân sách và phương thức huy động vốn để triển khai sau khi Bộ Chính trị có kết luận.
Trước đó tháng 7/2023, Chính phủ đồng ý vay 2,53 tỷ USD từ 6 đối tác quốc tế cho 16 dự án phát triển bền vững vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Các dự án này do Bộ Giao thông Vận tải (nay là Bộ Xây dựng), Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cùng địa phương đề xuất.
Một số dự án có mức đầu tư lớn như: hệ thống đường ven biển dài 415 km đi qua 7 tỉnh Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang, (gần 43.000 tỷ đồng); hoàn thiện đê bao sông Măng Thít giai đoạn 2 (hơn 4.150 tỷ đồng, Vĩnh Long); nâng cấp mở rộng quốc lộ 61C dài hơn 37 km (3.888 tỷ đồng, Hậu Giang); hạ tầng đường bộ khu vực nam sông Tiền (4.260 tỷ đồng, Đồng Tháp); xây hệ thống hồ trữ ngọt gắn với hạ tầng thủy lợi phục vụ liên kết sản xuất tiểu vùng Tứ giác Long Xuyên (hơn 2.660 tỷ đồng, An Giang); phát triển bền vững thích ứng biến đổi khí hậu tại TP Cần Thơ (gần 9.800 tỷ đồng).
Vũ Tuân