Ngày 21/1, ông Nguyễn Ngọc Phương, 46 tuổi, Giám đốc Công ty Cổ phần Vàng Phú Cường, cùng 12 đồng phạm bị TAND Hà Nội xét xử trong vụ án chuyển tiền trái phép qua biên giới và vi phạm hoạt động ngân hàng.
>>Danh sách 13 bị cáo
Ông Phương bị cáo buộc lập 7 công ty trong nước và 7 công ty ở Hong Kong, nhờ người quen đứng tên. Để có tiền chuyển ra nước ngoài, Phương chỉ đạo nhân viên lập khống các hợp đồng nhập khẩu hàng hóa giữa 7 doanh nghiệp với 3 công ty ở Hong Kong; hợp đồng mua bán hàng hóa giữa 7 doanh nghiệp trong nước với nhau. Việc này nhằm hợp thức hồ sơ vay vốn ngân hàng, hồ sơ thanh toán quốc tế, chuyển tiền ra nước ngoài.
Từ đây, tiền chuyển ra nước ngoài qua 3 ngân hàng lớn trong nước rồi đổ vào tài khoản của 3 công ty ở Hong Kong thông qua các hợp đồng nhập khẩu khống. Tổng cộng, 148 lượt tiền đã ra nước ngoài, hơn 214,1 triệu USD.
Để chuyển tiền từ nước ngoài vào Việt Nam, 3 doanh nghiệp ở Hong Kong chuyển tiền về tài khoản cá nhân của vợ chồng Phương và công ty Phú Cường, sau đó rút ngoại tệ, quy đổi sang VNĐ trả nợ vay ngân hàng và việc cá nhân khác.
Tổng số tiền chuyển từ Việt Nam cang Hong Kong và ngược lại là 425,1 triệu USD (tương đương gần 9.500 tỷ đồng), theo cáo buộc.
Đứng ở bục bị cáo, ông chủ vàng Phú Cường nhiều lần lắp bắp nói rất nhỏ, thừa nhận lập nhiều công ty để vay vốn đầu tư dự án, chứ không có mục đích gì khác. Nhưng vướng nhiều vấn đề, dự án không đủ điều kiện được vay. Bị cáo vì thế nghĩ ra cách làm hợp đồng nhập khẩu hàng hóa qua lại giữa các công ty để được ngân hàng phê duyệt, giải ngân.
Trước câu hỏi "hỏi làm những dự án gì mà cần nhiều tiền đến thế?", Phương nói làm cùng lúc nhiều dự án, điển hình là chăn nuôi bò. Giải thích tiền chuyển trót lọt về Việt Nam thì "đi đâu", Phương cho hay do ảnh hưởng của Covid-19, các dự án thiệt hại nặng nề, lỗ rất lớn nên việc trả nợ ngân hàng bị đình trệ.
"Vay nhiều tiền thế, chuyển đi chuyển lại, dư nợ bao nhiêu có nắm được không?", chủ toạ hỏi. Bị cáo Phương đáp: Trước đó "về cơ bản vẫn trả được, vẫn đang trả", nhưng từ ngày bị bắt không nắm được.
"Thế nghĩa là bị cáo không thấy có gian dối gì à?", chủ tọa hỏi. Ông chủ vàng Phú Cường trả lời "ban đầu không thấy gì sai".
Những "Tổng giám đốc" chuyên ký hộ
Bị cáo Phương thừa nhận con số về các khoản tiền chuyển qua lại và tổng số tiền 425 triệu USD bị quy buộc, thừa nhận các hoạt động do mình điều hành chung. "Cánh tay phải" của Phương là Phan Thị Thu Thủy, nhận chỉ đạo từ Phương và từ đó phân công công việc cho các bị cáo còn lại.
Bị cáo Phương thừa nhận các bị cáo được nhờ đứng tên Tổng Giám đốc, đại diện pháp nhân các doanh nghiệp làm ăn nghìn tỷ trên giấy tờ đều "không có tí chuyên môn gì kinh doanh".
Những người này cũng khai "đặt niềm tin tuyệt đối" vào Phương và các hợp đồng, dự án của doanh nghiệp này.
"Tổng giám đốc" bù nhìn đầu tiên được Phương nhờ vả là Hà Văn Khiến, 34 tuổi cháu họ của Phương, vốn là nhân viên tại cửa hàng vàng Phú Cường từ năm 2014. Ngoài việc bán vàng, Khiến được Phương giao chức danh Tổng Giám đốc, Phó Giám đốc và kế toán của 3 công ty.
Khiến bị cáo buộc ký tên trên một loạt hợp đồng tín dụng, lợp đồng kinh tế, Lệnh chuyển tiền, hợp đồng mua bán ngoại tệ, bản cam kết cung cấp hồ sơ nhập khẩu cho ngân hàng. Chữ ký của nhân viên bán vàng này, đã giúp ông chủ Phương chuyển hơn 13 triệu USD ra nước ngoài, tương đương hơn 295 tỷ đồng.
Tại tòa, Khiến khai "ký hộ thôi, chả biết là giấy gì, tiện tay thì ký". Khi bị bắt và được phân tích, bị cáo mới biết là sai.
Bị cáo Phạm Văn Thắng, 53 tuổi, quen Phương khoảng năm 2012, được giao đứng tên Giám đốc. Khi cần ký hồ sơ, tài liệu để vay vốn, thanh toán quốc tế, chỉ cần Phương gọi điện thoại, ông Thắng sẽ đến ký. Hành vi này bị cáo buộc đã giúp Phương hợp thức hồ sơ, chuyển hơn 28 triệu USD (650 tỷ đồng) ra nước ngoài. Giống như bị cáo Khiến, ông Thắng cũng khai rất tin Phương và công ty nên nhờ gì cũng ký, không biết giấy tờ đó là gì. Tại tòa, ông đã biết các giấy tờ này là gì và không thắc mắc về cáo buộc.
Trong vụ án còn có hai anh em ruột Trần Tuấn Vinh, 45 tuổi (bạn học của Phương) và Trần Vinh Quang, 36 tuổi, cùng được nhờ làm "sếp bù nhìn", giúp Phương ký loạt giấy tờ hợp thức hóa. Qua đó, họ giúp ông chủ Phú Cường chuyển hơn 60 triệu USD sang Hong Kong.
Trong khi người anh khai "đặt niềm tin tuyệt đối" vào người bạn học, do thấy bạn làm dự án với bộ ngành, nên đánh giá cao , không bao giờ biết đến sự gian đối đằng sau đó của Phương.
Quang thừa nhận khi được anh trai giới thiệu về làm cùng Phương, ban đầu rất tin công ty có hoạt động kinh doanh, nhưng dần dần đã nhận ra sự gian dối vì làm hơn một năm nhưng chưa bao giờ thấy công ty gặp gỡ đối tác kinh doanh nào. Khi bị truy hỏi "biết sai vẫn làm?", Quang không trả lời thẳng, nói "nhận hoàn toàn lỗi".
Đoàn Anh Tuấn, 37 tuổi, được Phương giao phụ trách kế toán 5 công ty, trực tiếp quản lý dấu tên, dấu các công ty trong nước và 3 công ty ở Hong Kong đã thừa nhận "không có chuyên môn gì kế toán". Tuấn bị cáo buộc ký hộ để Phương chuyển tiền 86 lần, tổng 131 triệu USD (gần 3.000 tỷ đồng).
Các tổng giám đốc, giám đốc, phó giám đốc, kế toán này đều khẳng định không được Phương chia chác, cũng không được hứa hẹn gì từ khoản tiền chuyển qua lại giữa Việt Nam và Hong Kong. Ai làm nhân viên thì được hưởng đúng lương nhân viên do Thủy sắp xếp, tiền chi trả là của Phương.
Trả lời luật sư sau khi nghe hết các lời khai này, ông chủ Phương một lần nữa khẳng định mục tiêu vay tiền là để kinh doanh, vì mong muốn tạo công ăn việc làm mới "nghĩ ra câu chuyện ký hợp đồng với đối tác để đưa tiền đi rồi chuyển tiền về". Tức là khoản tiền này không được sử dụng ở nước ngoài, khi về Việt Nam dùng tiền vào làm dự án và trả các khoản nợ kinh doanh.
Khi được hỏi nghĩ gì khi hành động của mình khiến bạn bè, người quen hôm nay phải đứng bục bị cáo cùng mình, Phương bật khóc, nói buồn khi tìm cách duy trì kinh doanh nhưng để nhiều người cùng vướng lao lý.
Với khoản nợ hơn 42 tỷ đồng tại ngân hàng Agribank chi nhánh Tây Hồ, Phương nói đang trả dần dần thì bị bắt, khởi tố, hiện vẫn mong muốn được tiếp tục trả. "Hiện bị cáo đã cắm cả nhà đất, tài sản cho các khoản vay; vay mượn bố mẹ đẻ, bố mẹ vợ, bạn bè anh em người thân", Phương khóc khoảng 5 giây rồi phân trần việc vợ cũng đang bị truy nã, các con đang ở nhà với ông bà nên rất lo lắng, đau lòng.
VKS xác định Nguyễn Thị Hồng Nga, vợ của Phương đứng tên đại diện pháp luật một công ty và quản lý, sử dụng tài khoản của 2 công ty khác trong "hệ sinh thái" của chồng.
Số tiền 214 triệu USD (hơn 4.700 tỷ đồng) được chuyển trót lọt từ Hong Kong về Việt Nam, đã được đổ về các tài khoản liên quan Phương, Nga và Quang. Ngày 24/6/2023, Nga đã xuất cảnh sang Hàn Quốc, chưa nhập cảnh về Việt Nam, không có mặt tại nơi cư trú, do đó bị Bộ Công an truy nã. Hành vi của Nga được cơ quan điều tra tách thành vụ án khác, để chờ bắt được sẽ điều tra, xử lý.
Hôm nay phiên tòa tiếp tục làm việc.
Thanh Lam