Sau một học kỳ trở thành sinh viên Đại học Thanh Hoa ở thành phố Bắc Kinh, Trung Quốc, Bùi Ngọc Hà, 25 tuổi, bắt đầu hòa nhịp được với môi trường mới. Cô gái Lào Cai hiện học thạc sĩ ngành Báo chí và Truyền thông, sau khi giành học bổng của trường năm ngoái.
Cô nhìn nhận đạt được thành quả này nhờ có mục tiêu rõ ràng, kế hoạch chuẩn bị thành tích học tập, giải thưởng và hoạt động ngoại khóa bền bỉ.
"Đỗ vào ngôi trường số một Trung Quốc giúp tôi có cơ hội bước thêm bậc nữa trong hành trình trưởng thành của mình", Hà nói. Thanh Hoa còn trong top 10 đại học danh tiếng nhất thế giới năm 2025, theo tổ chức xếp hạng THE.
Năm 2018, cựu học sinh chuyên tiếng Trung, trường THPT chuyên Lào Cai, giành học bổng Chính phủ Trung Quốc để học ngành Hán ngữ tại Đại học Nam Kinh, tỉnh Giang Tô.
Trong thời gian học, Hà giành một số giải thưởng như quán quân diễn thuyết tiếng Trung cho người nước ngoài toàn tỉnh Giang Tô. Cô cũng 4 năm liên tiếp nhận học bổng dành cho sinh viên quốc tế xuất sắc của tỉnh. Ngoài điểm trung bình 4.7/5, Hà còn có điểm khóa luận đạt 96/100.
Năm 2022, cô tốt nghiệp online ở Việt Nam do dịch Covid-19. Hà cho hay khi đó đã có ý định lên tiếp thạc sĩ và thử sức với các trường top đầu Trung Quốc. Tuy nhiên, phải hai năm sau, cô mới thực hiện được.
"Tôi muốn có thời gian trải nghiệm, tích lũy kinh nghiệm và tìm ra ngành học muốn đào sâu", Hà nói.
Vừa đi làm, Hà vừa xây dựng nội dung cho các kênh mạng xã hội, ôn luyện đạt HSK 6 (kỳ thi năng lực tiếng Trung quốc tế). Cô sau đó nổi tiếng trong cộng đồng học tiếng Trung với những video chia sẻ kinh nghiệm học tập và cuộc sống du học. Các kênh YouTube, Tiktok, Instagram, Facebook của Hà thu hút tổng cộng hơn một triệu người theo dõi.
Ngoài ra, một dự án về ngôn ngữ, văn hóa và du lịch Trung Quốc cũng thu hút hơn 130.000 thành viên.
Sau một thời gian, Hà cảm thấy phù hợp với ngành truyền thông nên quyết định ứng tuyển vào ngành này ở Đại học Thanh hoa và Bắc Kinh. Cô nhận định Thanh Hoa mạnh về các ngành kỹ thuật, trong đó có nhánh nghiên cứu ứng dụng AI (trí tuệ nhân tạo) trong truyền thông. Còn Bắc Kinh là một trong những cơ sở hàng đầu về ngành giáo dục Hán ngữ.
Hồ sơ yêu cầu của hai trường khá giống nhau, gồm điểm số, thư giới thiệu, bài luận hoặc kế hoạch học tập. Hà ưng ý với bài luận cá nhân nộp vào Đại học Thanh Hoa, với chủ đề "học thêm một ngôn ngữ, đến thêm một thế giới, sống thêm một cuộc đời".
Hà kể sinh ra và lớn lên ở một tỉnh biên giới Việt - Trung, được tiếp xúc và theo đuổi tiếng Trung như một bước ngoặt. Ngôn ngữ này không ngừng mở ra cơ hội, đưa cô đến những vùng đất mới và có trải nghiệm tuyệt vời.
Trong quá trình đó, Hà bén duyên và trở thành người sáng tạo nội dung, truyền tải những thông điệp tích cực thông qua các nền tảng mạng xã hội. Bài luận cũng thể hiện mong ước theo học tại Thanh Hoa như những chương tiếp theo trong hành trình tuổi trẻ.
Với kế hoạch học tập, nghiên cứu, cô cho biết cần thể hiện được mục tiêu và thành quả bản thân mong muốn nhận được khi học ở trường. Cô nhấn mạnh sẽ tham gia hoạt động ngoại khóa, cuộc thi đan xen học tập để phát triển bản thân toàn diện.
Sau gần hai tháng nộp hồ sơ, Hà nhận được thư mời phỏng vấn của Thanh Hoa vào tháng 4/2024. Chỉ có hai ngày chuẩn bị, cô liệt kê các câu hỏi và cùng một người bạn Trung Quốc luyện nói. Hà cho rằng phần giới thiệu bản thân sẽ giúp gây ấn tượng với ban tuyển sinh nhất nên luyện để nói thật trôi chảy.
"Tôi nói đến những điều đặc biệt của cá nhân như tốt nghiệp Đại học Nam Kinh, có kinh nghiệm làm truyền thông và sản phẩm cụ thể", cô nhớ lại.
Nội dung phỏng vấn không được tiết lộ, theo yêu cầu của trường. Nhưng theo Hà, ứng viên cần chuẩn bị kiến thức về ngành, định hướng nghiên cứu trong tương lai và thể hiện rõ mục tiêu của bản thân. Cô cho hay muốn nghiên cứu ứng dụng AI trong truyền thông văn hóa.
Hà nhớ nhất khi được hỏi "làm tốt các nền tảng mạng xã hội như vậy thì học làm gì?". Cô cho biết sáng tạo nội dung trên YouTube hay Tiktok là sở thích, bản năng chứ chưa được học hành bài bản. Nếu có nền tảng chuyên ngành vững chắc, Hà nghĩ sẽ cho ra đời những sản phẩm tốt hơn và có ảnh hưởng tới cộng đồng.
Kết thúc 20 phút phỏng vấn với 6 giáo sư, Hà vẫn tiếc nuối vì nghĩ có thể trả lời tốt hơn ở một số câu hỏi. Cô nhận thông báo trúng tuyển Đại học Thanh Hoa vào tháng 6 năm ngoái. Ngoài ra, Hà cũng đỗ Đại học Bắc Kinh.
Học trái ngành nên thời gian đầu, Hà choáng ngợp. So với các bạn Trung Quốc cùng lớp, cô có nhiều lỗ hổng kiến thức lý thuyết nên thấy lép vế. Để khắc phục, Hà gặp giáo sư, hỏi sách và tài liệu để tự học.
"Thời gian đó, lịch trình của tôi chỉ quanh quẩn ký túc xá, giảng đường và thư viện. Tôi học ở thư viện từ sáng đến 22h", cô kể.
Trên lớp, Hà tập trung nghe giảng, về nhà ôn tập, tìm tài liệu liên quan để chuẩn bị cho bài mới. Nhờ có kinh nghiệm thực tế nên sau khoảng hai tháng rưỡi, Hà "dễ thở" hơn. Ở học kỳ đầu tiên, Hà đạt điểm trung bình (GPA) 3.6/4.
PGS. TS Từ Xương Hỏa, Chủ nhiệm Trung tâm nghiên cứu HSK, Đại học Nam Kinh, cho rằng Hà giành được học bổng của Thanh Hoa nhờ sự thông minh, ham học hỏi, có kế hoạch học tập và phát triển sự nghiệp rõ ràng.
"Hà có tố chất toàn diện, tư duy mạch lạc, súc tích và đầy sức thuyết phục. Với một sinh viên quốc tế, kết quả học tập như cô ấy là hiếm có", ông nói.
Bài học lớn nhất Hà rút ra sau hành trình ứng tuyển là phải dám thử và không để sự tự ti lấy đi cơ hội. Cô dự định năm thứ hai sẽ tập trung vào các dự án nghiên cứu với thầy cô ở trường và đi thực tập. Sau khi tốt nghiệp, Hà muốn về Việt Nam phát triển sự nghiệp.
Bình Minh