Dự thảo Thông tư này sẽ thay thế Quyết định 16 năm 2008 quy định về đạo đức nhà giáo, nhằm khắc phục một số tồn tại, không còn phù hợp và đảm bảo tính thống nhất đồng bộ với các văn bản pháp luật hiện hành.
Bộ nhận định, sau 17 năm triển khai thực hiện, Quyết định 16 bộc lộ nhiều bất cập. Bên cạnh đó, vẫn còn vụ việc giáo viên có những hành vi và lời nói thiếu chuẩn mực, vi phạm đạo đức nhà giáo, ảnh hưởng không nhỏ đến tinh thần, thể chất của học sinh cũng như làm giảm sút uy tín, hình ảnh của người thầy, gây bức xúc trong dư luận xã hội.
Do vậy, việc cần có một quy định mới, phù hợp gắn với việc ứng xử của nhà giáo đối với các mối quan hệ trong các hoạt động dạy học, giáo dục tại cơ sở giáo dục và cộng đồng.
Dự thảo thông tư mới quy định các quy tắc ứng xử cốt lõi về chấp hành nghiêm chỉnh chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; giữ gìn phẩm chất, uy tín, danh dự, nhân phẩm, đạo đức nhà giáo; tận tụy với công việc; giảng dạy, giáo dục đúng mục tiêu, nguyên lý giáo dục; không lợi dụng chức danh, danh hiệu, hình ảnh nhà giáo và hoạt động nghề nghiệp để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật hay tư lợi cá nhân; phòng chống bạo lực học đường, xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, dân chủ, đổi mới, sáng tạo…
Đối với học sinh, nhà giáo không được phân biệt đối xử dưới mọi hình thức; không xúc phạm, gây tổn thương, trù dập, định kiến, bạo hành, xâm hại học sinh; không công khai các thông tin của học sinh trái quy định.
Đồng thời, nhà giáo phải mẫu mực, bao dung, trách nhiệm, yêu thương học sinh; lắng nghe, kịp thời tư vấn cho người học về các lĩnh vực học tập, xã hội bảo đảm phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi.
Đối với cha mẹ học sinh, nhà giáo phải có ngôn ngữ đúng mực, thân thiện, tôn trọng; sẵn sàng hợp tác, hỗ trợ, chia sẻ vì sự tiến bộ của người học; khuyến khích, tạo điều kiện để cha mẹ học sinh tham gia vào hoạt động giảng dạy, giáo dục.
Quy tắc ứng xử chung cũng quy định nhà giáo không thờ ơ, né tránh hoặc che giấu các hành vi vi phạm xảy ra trong cơ sở giáo dục; không xúc phạm, áp đặt; không vụ lợi, ép buộc cha mẹ hoặc người giám hộ hoặc người học đóng góp các khoản tiền hoặc hiện vật trái với quy định của pháp luật.
Dự thảo Thông tư quy định, cơ sở giáo dục công khai quy tắc ứng xử của nhà giáo trên trang thông tin điện tử hoặc niêm yết tại bảng tin.
Đồng thời, dự thảo Thông tư cũng quy định trách nhiệm của UBND cấp tỉnh và các Sở GD&ĐT thực hiện tuyên dương, khen thưởng kịp thời các tổ chức, cá nhân thực hiện tốt và xử lý nghiêm túc, kỷ luật thích đáng các cá nhân, tổ chức vi phạm.