Ông Lê Hồng Sơn (cựu Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo TP HCM), bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn (Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty AIC, đang trốn truy nã) cùng 15 đồng phạm sẽ bị TAND TP HCM xét xử về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, vào ngày 9/12.
Sở Giáo dục TP HCM cùng 23 Phòng giáo dục và 89 trường THPT được xác định là bị hại trong vụ án. Hơn 60 đơn vị, cá nhân (bao gồm nhiều Sở ngành) được triệu tập với tư cách người có quyền nghĩa vụ liên quan.
Cơ quan công tố xác định bà Nhàn là chủ mưu vụ án. Khoảng 30 luật sư tham gia bào chữa cho các bị cáo; trong đó ông Sơn có luật sư Phan Trung Hoài và Phan Minh Hoàng, 5 luật sư bào chữa cho bà Nhàn. Các bị cáo khác đang bị truy nã đều có 2 luật sư.
Phiên tòa dự kiến kéo dài 4 ngày.
Theo cáo trạng, bà Nhàn đã chỉ đạo lập nhóm công ty "quân xanh" tham gia đấu thầu trên cả nước, thực hiện hành vi thông thầu, gian lận.
Tại TP HCM, từ năm 2012 đến 2017, bà Nhàn phân công Hoàng Thị Thúy Nga (Trưởng ban quản lý dự án 1 Công ty AIC) phụ trách mảng giáo dục. Trần Đăng Tấn phụ trách mảng y tế, dùng pháp nhân các công ty trong hệ sinh thái AIC làm "quân xanh", thông đồng với doanh nghiệp thẩm định giá, công ty tư vấn và các đơn vị chủ đầu tư.
Biết TP HCM đang triển khai thực hiện 3 dự án về chương trình tăng cường dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục, trước khi triển khai các gói thầu, bà Nga cùng nhân viên đã liên hệ lãnh đạo Sở GD&ĐT TP HCM để tạo điều kiện cho AIC. Cả hai sau đó đã đến gặp Giám đốc Lê Hồng Sơn, Phó giám đốc Lê Hoài Nam và chuyên viên Trần Trọng Nhơn Hòa để tặng quà, giới thiệu là nhân viên AIC phụ trách đầu mối.
Hồ sơ dự thầu của các công ty "quân xanh" do bộ phận AIC ở Hà Nội chuẩn bị sẵn, cố ý để thiếu tiêu chí, bỏ giá cao để bị loại, trong khi báo cáo tài chính của AIC được chỉnh sửa, nâng khống để đạt yêu cầu.
Cơ quan công tố xác định, với thủ đoạn này, AIC trúng 230 gói thầu tại TP HCM gồm giáo dục (134 gói), y tế (94 gói) và môi trường (2 gói). Trong đó, 171 gói thầu gây thiệt hại cho Nhà nước 145 tỷ đồng.
Riêng đối với 134 gói thầu trong lĩnh vực giáo dục, nhà chức trách xác định, Giám đốc Lê Hồng Sơn cùng cấp dưới Lê Hoài Nam, Lê Phương Nga và một số lãnh đạo, cán bộ Phòng Giáo dục quận 5 không thực hiện đúng quy định Luật Đấu thầu. Trong đó có 131 gói gây thiệt hại 142 tỷ đồng của Nhà nước.
Cựu Giám đốc Sở can thiệp trái pháp luật việc đấu thầu
Ông Lê Hồng Sơn với tư cách Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo TP HCM, đã ký các văn bản tham mưu để Phó chủ tịch UBND TP HCM Hứa Ngọc Thuận ban hành chỉ đạo giao các phòng GD&ĐT - đơn vị không đủ nhân sự, kinh nghiệm và chứng chỉ đấu thầu - làm chủ đầu tư.
Với gói thầu do Sở GD&ĐT làm chủ đầu tư, ông Sơn bị cáo buộc ký chỉ định thầu, định giá và tư vấn trái quy định, tổ chuyên gia không đủ tiêu chuẩn, gây thiệt hại 763 triệu đồng.
Năm 2013, ông Sơn đã ban hành văn bản có tính định hướng, can thiệp trái pháp luật trong hoạt động đấu thầu đối với gói thầu mua sắm thiết bị do Phòng GD&ĐT quận 5 làm chủ đầu tư. Theo chỉ đạo của ông này, Phòng đã thực hiện thí điểm việc mua sắm thiết bị của AIC. Mặc dù chưa có kết quả đấu thầu nhưng theo chỉ đạo của cấp trên, chuyên viên của Phòng vẫn phối hợp và tiếp nhận thông tin và các thủ tục đấu thầu từ nhân viên AIC cung cấp qua email. Việc mua sắm theo gói thầu này gây thiệt hại 4,2 tỷ đồng.
Tương tự, tại các phòng giáo dục khác cũng được yêu cầu thực hiện đấu thầu theo hình thức mua sắm trực tiếp, áp dụng mức giá và chủng loại thiết bị từ gói thầu như của Phòng GD&ĐT quận 5 đã triển khai trước đó - có hành vi can thiệp trái pháp luật.
Ngoài ra, ông Sơn bị cho là tham mưu mở rộng diện chủ đầu tư sang các trường THPT (cũng không đủ điều kiện đấu thầu), đề xuất tăng số lượng thiết bị mua sắm, dẫn đến hệ quả thêm nhiều gói thầu sai phạm.
Nhà chức trách cáo buộc ông Sơn phải chịu trách nhiệm đối với thiệt hại từ 129 gói thầu do phòng GD&ĐT 23 quận huyện và 89 trường THPT làm chủ đầu tư, với tổng số tiền hơn 137 tỷ đồng.
Ông Lê Hoài Nam, với vai trò là cấp phó bị cáo buộc đã ban hành văn bản hướng dẫn các trường THPT thực hiện mua sắm trực tiếp 89 gói thầu, phải chịu trách nhiệm với thiệt hại 28,71 tỷ đồng.
Bà Nhàn lần thứ 6 bị xét xử vắng mặt
Đây là vụ án thứ 6 bà Nhàn bị truy tố, xét xử vắng mặt liên quan đến loạt sai phạm trong quá trình điều hành hoạt động của AIC. Trước đó, hồi tháng 3 bà bị tuyên 10 năm tù trong vụ án thứ 5, tổng hợp các vụ án khác là 30 năm tù (mức cao nhất của hình phạt tù có thời hạn).
Trong vụ này còn 3 bị cáo khác đang trốn truy nã gồm: Nguyễn Thị Tích (Tổng giám đốc Công ty Mopha, Trưởng phòng Công ty AIC), Trần Đăng Tấn (Trưởng văn phòng đại diện AIC tại TP HCM), Lê Thanh Thy (cựu Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Thông tin và Thẩm định giá Tây Nam Bộ - SIAC).
Sau thời gian bỏ trốn, gần đây, Trương Sĩ Hiệp (cựu Giám đốc Công ty Thiết bị Phú Bình) và bà Lê Phương Nga (cựu Chánh Văn phòng Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM) đã ra trình diện. Trong đó, ông Hiệp bị bắt giam còn bà Nga được cho tại ngoại.
Liên quan đến các sai phạm trong việc mua sắm thiết bị, nhiều cán bộ lãnh đạo Văn phòng UBND TP HCM và các sở ngành liên quan đã có hành vi vi phạm, song cơ quan điều tra xác định những người này làm theo chỉ đạo, chỉ hưởng lương, không tư lợi nên không xử lý hình sự.
Hải Duyên