Bà Lê Thị Thu (40 tuổi, ở Hưng Yên) hỏi: Tôi có hai cháu gọi tôi là cô ruột. Cả hai đều mồ côi bố mẹ, hiện nay không có ai nuôi dưỡng, nương tựa. Bố mẹ các cháu mất, không để lại tài sản. Vậy tôi có bắt buộc phải cấp dưỡng cho các cháu không?
Luật sư Diệp Năng Bình (Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật) trả lời: Cấp dưỡng là một chế định pháp lý được quy định trong Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014.
Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều người chưa hiểu rõ các quy định liên quan đến nghĩa vụ này, đặc biệt trong các trường hợp như ly hôn hoặc khi người thân qua đời.
Khoản 24, Điều 3, Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định: Cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình nhưng có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng.
Quy định này áp dụng trong các trường hợp người được cấp dưỡng là người chưa thành niên, người đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi sống bản thân, hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu theo quy định của luật.
Luật sư Diệp Năng Bình
Khoản 1, Điều 107 của luật này cũng nêu rõ: Nghĩa vụ cấp dưỡng có thể phát sinh giữa bố mẹ và con; giữa anh, chị, em ruột với nhau; giữa ông bà và cháu; và giữa cô, dì, chú, cậu, bác ruột với cháu ruột; cũng như giữa vợ và chồng.
Từ các quy định trên, có thể thấy rằng mối quan hệ giữa cô, dì, chú, cậu, bác ruột và cháu ruột cũng có thể phát sinh nghĩa vụ cấp dưỡng trong những trường hợp luật định.
Cụ thể, theo khoản 1, Điều 114, Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, cô, dì, chú, cậu, bác ruột không sống chung với cháu ruột có nghĩa vụ cấp dưỡng nếu cháu là người chưa thành niên, hoặc đã thành niên nhưng không có khả năng lao động, không có tài sản để tự nuôi mình và cũng không có người khác cấp dưỡng.
Như vậy, trong trường hợp của bà Lê Thị Thu, là cô ruột của hai cháu chưa thành niên, không có tài sản và không còn ai cấp dưỡng, thì bà có nghĩa vụ cấp dưỡng cho các cháu dù không sống chung nhà.
Ngoài ra, bà Thu cũng có thể liên hệ với những người thân khác thuộc nhóm có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của luật (nếu có) để cùng trao đổi, thống nhất việc cấp dưỡng và mức hỗ trợ phù hợp cho các cháu.
Sống chung không đăng ký kết hôn, bố mẹ có được cho con đất?
Theo luật sư Diệp Năng Bình, trong trường hợp bố mẹ chưa đăng ký kết hôn nhưng đã cùng tạo lập tài sản chung thì vẫn có quyền tặng cho con tài sản, bao gồm cả quyền sử dụng đất.