Số liệu trên vừa được hải quan công bố. Theo đó, tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng trong tháng 10 chỉ đạt 212 triệu USD, giảm 68,4% so với tháng 9 và giảm gần 40% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trung Quốc đại lục - thị trường lớn nhất, chiếm hơn 90% tổng lượng xuất khẩu - đã giảm nhập sầu riêng Việt Nam 70% so với tháng 9 và hơn 42% so với cùng kỳ năm ngoái, chỉ đạt gần 190 triệu USD.
Các thị trường lớn khác như Thái Lan, Hong Kong, Đài Loan và Hàn Quốc cũng ghi nhận mức giảm từ 40% đến 56% so với tháng trước. Đặc biệt, Campuchia không nhập khẩu bất kỳ lô hàng nào từ Việt Nam trong tháng vừa qua.
Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết xuất khẩu sầu riêng tháng 10 giảm mạnh do nhiều yếu tố. Trước tiên, biến đổi khí hậu với thời tiết cực đoan như mưa kéo dài kết hợp nắng gắt đã ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng quả. Tại các vùng trồng trọng điểm ở Tây Nguyên và Đông Nam Bộ, sầu riêng bị sượng, không đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Đặc biệt, mùa vụ năm nay kết thúc sớm hơn mọi năm khiến nguồn cung hạn chế, ảnh hưởng trực tiếp đến sản lượng xuất khẩu.
Ngoài ra, vụ sầu riêng trái vụ ở miền Tây Nam Bộ cũng không đạt kỳ vọng khi tỷ lệ cho trái chỉ đạt 30-50%. Lý do đến từ việc nhiều nhà vườn chưa xử lý cây đúng kỹ thuật và gặp phải thời tiết bất lợi như mưa bão kéo dài làm cây bị sốc nhiệt, rụng bông hàng loạt.
Mặc dù tháng 10 là giai đoạn trầm lắng, xuất khẩu sầu riêng lũy kế 10 tháng vẫn đạt hơn 3 tỷ USD, tăng 46% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, con số này chưa đạt kỳ vọng. Ông Nguyên cho biết năm nay Việt Nam đặt mục tiêu xuất khẩu 3,5 tỷ USD sầu riêng, nhưng sự sụt giảm sản lượng ở các vụ thu hoạch chính và trái vụ đã khiến kế hoạch này trở nên khó khăn.
Dự báo cả năm, xuất khẩu rau quả Việt Nam sẽ đạt hơn 7 tỷ USD, tăng 25% so với năm 2023. Trong đó, riêng mặt hàng sầu riêng dự kiến đạt khoảng 3,2 tỷ USD, tiếp tục là sản phẩm xuất khẩu chủ lực của ngành. Với diện tích trồng hiện tại khoảng 154.000 ha và sản lượng gần 1,2 triệu tấn, sầu riêng Việt Nam vẫn còn nhiều tiềm năng tăng trưởng, nhưng để đảm bảo bền vững, cần có chiến lược dài hạn trong việc nâng cao chất lượng và mở rộng thị trường xuất khẩu.
Trong tương lai, các chuyên gia cho rằng ngành sầu riêng không chỉ cần đối phó với biến đổi khí hậu mà còn phải giảm sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc. Việc phát triển các thị trường mới như Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ giúp ngành đạt được sự ổn định và tăng trưởng lâu dài.
Thi Hà