Sáng 26/10, phát biểu tại buổi gặp mặt đại biểu tham dự hội thảo quốc tế Việt Nam học lần thứ 7, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định Việt Nam không lớn về diện tích và dân số so với nhiều cường quốc nhưng có lịch sử hình thành, xây dựng bảo vệ và phát triển dân tộc liên tục hàng nghìn năm. Lịch sử đó tạo nên bản sắc rất đặc biệt. Đó là bản lĩnh không khuất phục trước mọi xâm lăng, trước cuồng phong, bão táp; trí tuệ biết thích nghi, biết học hỏi, kết hợp sức mạnh truyền thống với tri thức mới; ý chí "không có gì quý hơn độc lập, tự do"; khát vọng xây dựng xã hội công bằng, nhân ái, vì con người.
Trải qua các triều đại dựng nước và giữ nước, dân tộc Việt Nam đã hình thành nền văn hiến lâu đời, lấy lòng dân làm gốc, lấy đạo lý nhân nghĩa làm nền, lấy tinh thần độc lập và tự chủ làm mạch sống. Văn hóa Việt Nam luôn vận động, đổi mới, mở cửa để tiếp thu tinh hoa bên ngoài, đồng thời giữ vững giá trị cốt lõi bên trong. "Chính sức sống ấy đã giúp dân tộc chúng tôi vượt qua chiến tranh, tái sinh sau đổ nát và bước vào thời kỳ phát triển mới với tư thế ngày càng tự tin", Tổng Bí thư nói.
Khẳng định đất nước rất coi trọng hòa bình, Tổng Bí thư nói: "Tôi muốn nhấn mạnh điều này một cách mạnh mẽ. Hòa bình, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ là nguyên tắc di bất dịch. Nhưng Việt Nam luôn kiên trì giải quyết mọi vấn đề bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, tôn trọng lẫn nhau, bình đẳng và cùng có lợi".
Sau 40 năm đổi mới, Việt Nam từ đất nước nghèo nàn, bị tàn phá nặng nề sau chiến tranh, trở thành nền kinh tế năng động, hội nhập sâu, tham gia tích cực vào các chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu. "Chúng tôi tham gia hội nhập quốc tế với phương châm cùng chung tay với cộng đồng quốc tế xây dựng một trật tự thế giới dựa trên luật pháp, công bằng, bao trùm, tôn trọng lợi ích chính đáng của mọi quốc gia, dù lớn hay nhỏ", Tổng Bí thư nói.
Việt Nam là miền đất giàu chất liệu khoa học
Theo Tổng Bí thư, hội thảo lần này có chủ đề "Việt Nam: phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới" đặt đúng câu hỏi có tính sống còn với Việt Nam lúc này là làm thế nào để phát triển đất nước nhanh mà vẫn giữ vững ổn định chính trị - xã hội; làm thế nào để tăng trưởng kinh tế mà không đánh đổi công bằng xã hội; làm thế nào để hiện đại hóa đất nước mà không làm tổn hại đến môi trường sinh thái và các giá trị văn hóa, đạo lý của con người Việt Nam; làm thế nào để "hòa nhập mà không hòa tan" vào nền chính trị thế giới, nền kinh tế quốc tế và nền văn minh nhân loại, để nước Việt Nam sánh vai cùng các cường quốc năm châu.
"Với chúng tôi, phát triển nhanh và bền vững là một thực thể thống nhất. Tăng trưởng chỉ có ý nghĩa nếu từng người dân được hưởng thành quả phát triển theo cách công bằng, an toàn và nhân văn; chất lượng cuộc sống thực của người dân được nâng cao; không ai bị bỏ lại phía sau; tương lai của thế hệ mai sau không bị đánh đổi để đáp ứng lợi ích trước mắt của thế hệ hôm nay", Tổng Bí thư nói.
Vì vậy, Việt Nam chủ trương phát triển dựa trên ba trụ cột gắn bó với nhau, trước hết là phát triển thể chế, chính sách, quản trị quốc gia theo hướng tự chủ chiến lược, hiện đại, minh bạch, liêm chính, hiệu lực, hiệu quả.
Việt Nam sẽ phát triển con người toàn diện, giáo dục, y tế, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, văn hóa. Đây được coi là những yếu tố căn cốt, là nguồn lực trực tiếp của phát triển. "Tài nguyên quý nhất của Việt Nam không phải là khoáng sản, không phải là vị trí địa chiến lược mà chính là 106 triệu người Việt Nam hiện nay, những người cần cù, sáng tạo, giàu lòng yêu nước, giàu ý thức cộng đồng, ham học hỏi và biết vươn lên trong hoàn cảnh khó khăn", Tổng Bí thư phát biểu.
Trụ cột tiếp theo là Việt Nam sẽ phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế số, gắn với khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Theo Tổng Bí thư, con đường phát triển bền vững trong thế kỷ 21 không thể chỉ dựa vào khai thác tài nguyên vật chất, lao động giá rẻ hay lợi thế truyền thống, mà phải dựa vào tri thức, công nghệ, sáng tạo và quản trị thông minh. Việt Nam ý thức rất rõ trách nhiệm của mình trước thách thức biến đổi khí hậu, nước biển dâng, suy thoái đa dạng sinh học, cạn kiệt tài nguyên.
"Chúng tôi xác định tăng trưởng xanh và phát triển bền vững là lựa chọn chiến lược, không thể đảo ngược", ông nói.
Người đứng đầu Đảng nhấn mạnh thêm, phát triển bền vững không chỉ là vấn đề kinh tế và môi trường. Đó còn là vấn đề văn hóa, xã hội, con người, đạo lý; một xã hội phát triển bền vững là một xã hội coi trọng chân lý, lẽ phải, công bằng, nhân ái; xã hội mà người già được tôn trọng, trẻ em được bảo vệ, phụ nữ được trao cơ hội bình đẳng, người yếu thế được che chở; xã hội mà niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, đối với chế độ, đối với tương lai luôn vững chắc. "Phát triển mà thiếu các giá trị đó thì không phải là bền vững; không phải là mục đích của chúng tôi", theo Tổng Bí thư.
Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển với tư duy mới, nhưng những giá trị không bao giờ thay đổi. Đó là độc lập dân tộc, chủ quyền quốc gia, toàn vẹn lãnh thổ là thiêng liêng, là bất khả xâm phạm. Hạnh phúc của nhân dân phải được đo bằng nhà ở, bằng giáo dục, bằng y tế, bằng môi trường sống trong lành, bằng cơ hội tạo lập cuộc sống hoàn thiện hơn cho mỗi gia đình, bằng niềm tin rằng con cháu chúng ta sẽ sống tốt hơn chúng ta hôm nay. Sức mạnh Việt Nam trước hết là sức mạnh đại đoàn kết dân tộc.
Tổng Bí thư mong muốn cộng đồng các nhà Việt Nam học đồng hành cùng đất nước, không chỉ bằng tình cảm mà bằng tri thức khoa học, phân tích chính sách, khuyến nghị thiết thực để triển khai được.
"Tôi cũng tha thiết đề nghị giới nghiên cứu quốc tế, các nghiên cứu sinh, các nhà khoa học đến Việt Nam nhiều hơn, ở lại Việt Nam lâu hơn, làm việc cùng các đồng nghiệp Việt Nam bình đẳng hơn và lắng nghe tiếng nói từ cơ sở, từ địa phương, từ cộng đồng, chứ không chỉ nhìn Việt Nam qua các số liệu tổng hợp. Tôi tin rằng Việt Nam là miền đất rất giàu chất liệu khoa học cho những ai quan tâm đến phát triển, chuyển đổi, hiện đại hóa, và bền vững", Tổng Bí thư kêu gọi và khẳng định Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới với khát vọng rất lớn nhưng tâm thế khiêm tốn, cầu thị, lắng nghe.
Vũ Tuân
>>Bài phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm