23h43 ngày 21/6/2025, Cazorla quỳ xuống đường biên sân Carlos Tartiere. Để rồi, khi tiếng còi mãn cuộc vang lên – báo hiệu sự kết thúc của trận chung kết play-off thăng hạng giữa Real Oviedo và Mirandes, anh bật dậy. Ở tuổi 40 nhưng mang tâm hồn của một đứa trẻ, anh dẫn đầu đám đông vào sân ăn mừng. Với chiến thắng 3-1 ở lượt về và 3-2 chung cuộc, Ovidedo trở lại La Liga.
Giữa đám đông người hâm mộ, với những tiếng hò reo, nước mắt, cảm xúc dâng trào và những cái ôm không ngớt, người đàn ông từng hai lần vô địch châu Âu với thế hệ vàng của Tây Ban Nha, từng chiến thắng tại Wembley, Camp Nou và Bernabeu, tuyên bố rằng đây chính là giấc mơ của đời anh.
"Chúng tôi đã ở trong vũng lầy quá lâu", Cazorla nói. Trong 24 năm qua, đội bóng miền Tây Bắc ấy từng rơi xuống hạng Nhì, hạng Ba, rồi hạng Tư, cùng hai lần suýt biến mất hoàn toàn khỏi bản đồ bóng đá thế giới.
Cazorla sinh ra ở Fonciello, một ngôi làng nhỏ chỉ có hơn 100 dân thuộc giáo xứ Lugo de Llanera, cách thành phố Oviedo 10 phút lái xe. Giống người cha Jose Manuel - một tài xế xe cứu thương qua đời năm 2007, Cazorla sinh ra đã là một CĐV của Real Oviedo.
Cazorla nhỏ thó nhưng có điều gì đó đặc biệt, thu hút sự chú ý ngay cả khi giỡn bóng cùng những cậu bé đồng trang lứa. 8 tuổi, cậu gia nhập Oviedo, chứng kiến đội bóng xuống hạng lúc 16 tuổi và phải rời đi ở tuổi 18 mà chưa được đá trận nào cho đội một. 20 năm sau đó, khi đã 38 tuổi, giấc mơ ra sân trong màu áo đội bóng quê nhà của Cazorla mới thành hiện thực. Năm 2023, anh trở lại quê nhà để chuẩn bị cho chặng cuối sự nghiệp, vào lúc đội bóng đang chơi ở giải hạng Nhì. Khi đó, mọi thứ tốt hơn nhiều so với ngày anh rời đi, nhưng chưa phải là tốt nhất.
Thời kỳ đen tối của Oviedo bắt đầu từ 2001, khi cán đích thứ 18 và rớt khỏi La Liga. Hai năm sau, họ tụt xuống tận "Tercera", tức giải hạng Tư trong kim tự tháp bóng đá Tây Ban Nha. Ở đó, giải đấu được phân thành 17 nhóm và có tới gần 350 đội, đá trên những sân nhỏ chẳng khác gì sân công viên. "Vũng lầy" trong cách nói của Cazorla không chỉ là phép ẩn dụ.
Khủng hoảng tài chính ở Oviedo đầu những năm 2000 đẩy Cazorla ra đi đúng lúc cánh cửa lên đội một có thể mở ra. Năm 2005, đội thăng hạng lên Segunda B (tương đương hạng Ba), nơi có 80 đội chia thành 4 nhóm khu vực cùng tranh tài. Đến 2015, họ trở lại hạng Nhì, nhưng mất thêm gần một thập kỷ nữa cũng chưa thể với tới hạng đấu cao nhất.
Khi trở lại, Carzola mang khát vọng giúp đội thoát khỏi cảm giác mòn mỏi đợi chờ ấy. Anh chấp nhận mức lương tối thiểu, vào khoảng 100.000 USD mỗi mùa, và không nhận bất kỳ khoản thưởng nào. "Tôi sẵn sàng chơi miễn phí, nhưng luật không cho phép", anh nói khi ấy. Cazorla chỉ có một yêu cầu: 10% doanh thu từ áo đấu số 8 mang tên anh phải được chuyển thẳng cho học viện bóng đá của CLB. Cazorla hy vọng những tài năng trẻ - giống như anh, Juan Mata hay Michu trước đây - không bao giờ phải chịu cảnh bị buộc rời đi nữa.
Cazorla từng trải qua chấn thương khiến anh nghỉ thi đấu 636 ngày và trải qua 12 ca phẫu thuật. 10 cm gân Achilles của Cazorla từng bị cắt bỏ do nhiễm trùng. Xương bàn chân anh từng mềm như đất sét. Da trên cánh tay được cắt đôi để ghép vào gót chân nên hình xăm tên con gái anh ở vùng da ấy bị chia tách. HLV lúc bấy giờ của Arsenal, Arsene Wenger gọi đó là chấn thương tồi tệ nhất của một cầu thủ mà ông từng thấy. Bác sĩ thì bảo Cazorla nên cảm thấy vui nếu có thể đi lại được sau ngần ấy ca phẫu thuật. Vì vậy, việc Cazorla trở lại sân đấu vào năm 2018 đã là một phép màu. Nhưng 5 năm sau, anh còn quay về Oviedo để tạo tiền đề cho một phép màu khác.
Mùa đầu tiên có Cazorla trong đội hình, Oviedo lọt vào chung kết play-off nhưng thua Espanyol. Ai cũng nghĩ đó là dấu chấm hết. Nhưng tiền vệ lão tướng người Tây Ban Nha không muốn giấc mơ kết thúc theo cách không trọn vẹn.
Mùa này, quả đá phạt của Cazorla trước Almeria đưa Oviedo vào chung kết play-off với Mirandes. Anh không thể đá trận lượt đi do chấn thương đầu gối, ngồi bất lực trên khán đài khi đội nhà thua 0-1. Đến trận lượt về, trận đấu mà Cazorla miêu tả là "quan trọng nhất sự nghiệp", Oviedo lại bị dẫn trước ở phút 16, đồng nghĩa với tổng tỷ số lúc đó là 2-0 nghiêng về đối thủ. Nhưng đấy là lúc đẳng cấp của Cazorla lên tiếng trong vai trò kiểm soát, điều tiết trận đấu. Khi Oviedo được hưởng phạt đền ngay trước giờ nghỉ, anh ôm bóng, hôn nó và sút thành bàn, khiến cả sân như muốn nổ tung.
Sang hiệp hai, pha lập công sớm của người đồng đội Ilyas Chaira đưa trận chung kết bước vào hiệp phụ với sự căng thẳng tột độ. Cuối cùng, khi Cazorla đã rời sân vì kiệt sức, lão tướng Francisco Portillo ghi bàn thắng tuyệt đẹp, nâng tỷ số lên 3-1. Kết quả này giữ nguyên đến hết giờ, đưa Oviedo trở lại với đỉnh cao bóng đá Tây Ban Nha đúng vào năm kỷ niệm bách niên.
Trong lúc ăn mừng, Cazorla được Diego Cervero cõng trên vai. Cervero vốn là tiền đạo từ hồi Oviedo còn ở những hạng dưới, và giờ là bác sĩ của CLB. Khi đội nhà xuống hạng Tư, Cervero thề rằng sẽ không rời đi cho đến khi cùng đội bóng trở lại sân chơi chuyên nghiệp – tức hai hạng đấu cao nhất – và anh đã giữ lời.
Cazorla sau đó cầm lấy micro và hát ca khúc không chính thức do Melendi - nhạc sĩ sinh ra ở Oviedo và từng chơi trong học viện của CLB - sáng tác. Đó là bài hát của hy vọng và nỗi đau: "Chúng ta không thể sống thế này, nhìn đội bóng của mình đau khổ". Lời bài hát vang lên rồi có đoạn "Volveremos" (Chúng ta sẽ trở lại).
Khẩu hiệu "trở lại" hiện diện khắp nơi, ở mọi ngã rẽ của thành phố của xứ Asturias. Lần gần nhất Oviedo chơi ở La Liga là tại Mallorca năm 2001. Ngày đó, Veljko Paunovic là cầu thủ. Còn giờ, ông là HLV trưởng. "Một chu kỳ được khép lại", Paunovic nói. "Oviedo đã trở lại nơi CLB đáng lẽ phải luôn thuộc về".
Hôm sau, khi Cazorla bước lên sân khấu cạnh quảng trường America để dự lễ mừng công, các con phố đã chật kín người. "Không có các bạn, Oviedo không tồn tại", anh cất cao giọng nói. Đó không phải lời nói suông. Vì nếu không có người hâm mộ, Oviedo có thể đã chẳng còn tồn tại để Cazorla trở về.
Năm 2003, Oviedo bị xuống hạng tới hai lần chỉ trong một mùa hè: một lần trên sân cỏ, và lần còn lại là vì án phạt sau khủng hoảng tài chính khi các cầu thủ kiện đội bóng không trả lương. Nếu có hình ảnh nào khắc họa hoàn cảnh tồi tệ của Oviedo lúc ấy, có lẽ là việc HLV đội bóng phải làm việc trong nhà vệ sinh, với bàn kê ngay cạnh bồn tiểu, vì đó là một trong số ít nơi có ánh sáng tự nhiên, sau khi điện bị cắt.
Người thị trưởng khi đó từng bỏ mặc đội bóng, Hội đồng Thành phố thì cố xây dựng một CLB mới để thay thế. Nhưng CĐV thì không, họ cùng chiến đấu, tái thiết Oviedo dưới sự dẫn dắt của Chủ tịch Manuel Lafuente. Người hâm mộ làm mọi việc, từ quét dọn, sửa chữa, và đến sân với số lượng vượt trội mọi đối thủ. Họ còn tuần hành kêu gọi sự ủng hộ cho Oviedo. Bản thân đội bóng cũng được xây lại từ con số không, từ những người còn lại ở lò đào tạo.
Trong trận chung kết lượt về play-off với Mirandes, một tấm tifo khổng lồ được các CĐV Oviedo giăng trên sân đã nói lên tất cả: "Tự hào vì chưa bao giờ bỏ rơi". Thật sự là chưa bao giờ. Người hâm mộ Ovideo đã không để đội bóng chết, kể cả vào năm 2012, khi CLB một lần nữa đứng bên bờ vực thẳm: Interpol bấy giờ truy lùng chủ sở hữu đội bóng với lệnh bắt vì tội lừa đảo.
Trong cuộc chiến giữ lại Oviedo trên bản đồ bóng đá, các CĐV đã giành được điều gì đó, thay đổi được điều gì đó: một sự kháng cự, một bản sắc, một lý tưởng. Và nhờ đó, CLB đã được cứu lần thứ hai, với một lứa CĐV mới và những người cũ, để rồi đi đến đoạn kết viên mãn.
Cuối tuần qua, 36.962 cổ đông của Real Oviedo đến từ 86 quốc gia và hàng ngàn người khác ở thành phố Oviedo, đã xếp hàng dài quanh sân nhà Carlos Tartiere để ăn mừng ngày trở lại. Vài người trong họ còn là CĐV của Ipswich, Portsmouth và Stoke. Nhưng một trong những cổ đông lớn nhất, biểu tượng của cuộc giải cứu dài 24 năm, mặc chiếc áo số 8, chính là Cazorla.
Cazorla đã chờ đợi quá lâu, và những người hâm mộ cũng thế."Thật điên rồ, những cũng thật nực cười khi khoảnh khắc đẹp nhất đời tôi lại là thế này, ở tuổi 40", anh nói, nhìn ra đám đông phủ kín đại lộ Galicia xa đến tận chân trời. "Tôi đã may mắn được yêu những điều tuyệt vời. Tôi đã đoạt nhiều chiếc Cup, nhưng tôi đã lớn lên với Oviedo từ nhỏ, cảm giác mừng chiến thắng ở đây thật khác biệt, là duy nhất".
Hoàng Thông (theo Guardian)