Joey DeGrandis, 40 tuổi, sống ở Mỹ, thường xuyên nhớ chính xác các sự kiện từ nhiều năm trước, cả ngày trong tuần lẫn ngày tháng cụ thể. Khi kiểm tra lại bằng lịch cũ, cha mẹ DeGrandis ngạc nhiên vì độ chính xác đến không ngờ.
Trong nhiều năm, trí nhớ ấy chủ yếu là "trò vui" để người đàn ông đem khoe trong các bữa tiệc. Mãi đến năm 26 tuổi, khi xem một đoạn trong chương trình truyền hình 60 Minutes, DeGrandis mới nhận ra khả năng đặc biệt của mình rất giống với một nhóm người mắc hội chứng trí nhớ tự truyện siêu việt (HSAM).
Anh quyết định tìm đến giáo sư James McGaugh, Đại học California, người khởi xướng nghiên cứu về HSAM. Trước đó, ông từng nhận được email từ Jill Price, chia sẻ rằng cô cảm thấy "kiệt sức" vì bộ não của mình liên tục gợi lại quá nhiều chi tiết trong cuộc sống thường nhật, đến mức không thể kiểm soát được. Price sau đó trở thành người đầu tiên được chẩn đoán HSAM.
McGaugh cùng các đồng nghiệp nhanh chóng nhận hàng trăm email từ những người nghi mình mắc hội chứng này, nhưng chỉ khoảng 60 người được xác định chính thức. Hơn một thập kỷ sau, số người được chẩn đoán HSAM vẫn chưa đến 100 người.
Về phía DeGrandis, anh hiện tham gia các nghiên cứu về HSAM và từng trải qua những khó khăn tâm lý.
"Tôi có xu hướng đắm chìm trong các ký ức, đặc biệt là những trải nghiệm đau buồn như chia tay hay mất người thân", anh chia sẻ.
Nghiên cứu cho thấy những người mắc HSAM thường bị ám ảnh ngăn nắp hoặc sợ vi trùng. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu những tính cách này do trí nhớ siêu việt gây ra hay chỉ ngẫu nhiên đi kèm.
Dù có khả năng ghi nhớ chính xác các sự kiện và mốc thời gian, người mắc HSAM lại không vượt trội trong việc ghi nhớ khuôn mặt hay số điện thoại. Khả năng này cũng không giống với trí nhớ nhiếp ảnh hay trí nhớ được rèn luyện của các vận động viên trí nhớ chuyên nghiệp.
"Tôi không giỏi nhớ tên, hay nhớ xem đã đánh răng hay để chìa khóa đâu. Tâm trí tôi luôn vận động, chứa nhiều thứ khác, có lẽ do đó mà trí nhớ ngắn hạn lại kém", DeGrandis nói.
Trong khi khoa học vẫn chưa thể lý giải hoàn toàn HSAM, nhiều nghiên cứu đang được tiến hành. Các nhà khoa học dùng công nghệ chụp cộng hưởng từ chức năng để xem cách não người HSAM hoạt động khi hồi tưởng. Các dữ liệu ban đầu cho thấy sự khác biệt cả về cấu trúc và chức năng.
Giáo sư McGaugh tin rằng hiểu về HSAM có thể giúp ích trong việc tìm hiểu cách bộ não lưu giữ và truy xuất trí nhớ, thậm chí góp phần đối phó với Alzheimer và các chứng mất trí khác.
Về phía mình, DeGrandis nói rằng dù trí nhớ siêu phàm đôi khi là một gánh nặng, anh vẫn coi đó là điều đáng quý.
"Có thể cảm nhận nỗi buồn, nhưng tôi thật sự vui khi có thể nhớ lại rõ ràng những ký ức vui vẻ trong đời. Tôi luôn cố gắng để không coi đó là điều hiển nhiên", DeGrandis giải thích.
Thục Linh (Theo Time)