Tại Việt Nam, viêm gan B và lao là hai mũi vaccine trẻ được tiêm ngay 24 giờ sau sinh. Đến 2 tháng tuổi, trẻ tiếp tục tiêm vaccine có thành phần ngừa viêm gan B như 5 trong 1, 6 trong 1. BS.CKI Nguyễn Tiến Đạo, Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, đã giải đáp thắc mắc của phụ huynh về vaccine viêm gan B sơ sinh, dưới đây:
- Vì sao trẻ cần tiêm viêm gan B trong vòng 24 giờ sau sinh?
Tại Việt Nam, các nghiên cứu cho thấy khoảng 10-20% phụ nữ mang thai nhiễm virus viêm gan B. Khoảng 90% em bé được sinh ra từ những người mẹ này, nguy cơ cao bị nhiễm mầm bệnh do phơi nhiễm với máu và dịch cơ thể của người mẹ.
Nếu người mẹ không nhiễm viêm gan B, trẻ vẫn có nguy cơ phơi nhiễm với virus. Lý do, tỷ lệ mắc viêm gan B tại Việt Nam thuộc nhóm cao nhất thế giới và khu vực, khoảng 10-16% tùy vùng. Đáng lưu ý, phần lớn người dân không biết mình nhiễm bệnh.
Vì vậy, trẻ cần được can thiệp kịp thời bằng vaccine và huyết thanh kháng virus viêm gan B trong 24 giờ sau sinh. Đây được xem là "thời gian vàng" để bảo vệ trẻ.
- Trẻ sơ sinh nhiễm viêm gan B bị ảnh hưởng như thế nào?
Bệnh viêm gan B diễn tiến âm thầm, ít triệu chứng. Nếu không kiểm soát, virus có thể phá hủy tế bào gan, dẫn đến xơ gan, suy gan và ung thư gan.
Theo Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc (UNICEF), 90% trẻ từ sơ sinh đến dưới một tuổi nhiễm virus viêm gan B sẽ tiến triển thành viêm gan mạn tính, ở trẻ từ 1-4 tuổi, tỷ lệ này là 25-50%. Cứ 4 đứa trẻ bị viêm gan B mạn tính sẽ có một trẻ tử vong do ung thư gan hoặc các bệnh lý về gan.
- Hiệu quả của vaccine ra sao?
Trẻ được tiêm vaccine viêm gan B trong vòng 24 giờ sau sinh giúp phòng đến 90% nguy cơ lây truyền từ mẹ sang con. Hiệu quả phòng ngừa giảm dần theo từng ngày và không đạt hiệu quả bảo vệ nếu tiêm sau 7 ngày.
Trường hợp trẻ được sinh ra từ người mẹ không mắc viêm gan B, việc tiêm ngừa giúp xóa khoảng trống miễn dịch cho đến khi trẻ đủ 2 tháng tuổi, sớm nhất là 6 tuần tuổi. Điều này nhằm bảo vệ trẻ trước nguy cơ lây nhiễm từ môi trường và những người xung quanh.
- Ngoài vaccine, có cách nào nữa để phòng viêm gan B cho trẻ?
Theo Quyết định Hướng dẫn kỹ thuật các can thiệp dự phòng lây truyền HIV, viêm gan B và giang mai từ mẹ sang con của Bộ Y tế ban hành vào tháng 2/2025, tất cả phụ nữ mang thai cần được xét nghiệm trong lần khám thai đầu tiên hoặc càng sớm càng tốt trong thời gian mang thai. Nếu kết quả người mẹ dương tính với virus viêm gan B sẽ được dự phòng lây truyền.
Người có độ tuổi sinh sản nên thực hiện xét nghiệm viêm gan B định kỳ hằng năm. Trường hợp mắc bệnh, mọi người cần tuân thủ phác đồ điều trị hoặc hướng dẫn của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý bỏ thuốc hoặc phác đồ. Trong quá trình mang thai, sinh nở, người mẹ cần báo cho bác sĩ về tình trạng bệnh của mình.
Huệ Lan