TFP đóng góp vào tăng trưởng kinh tế trên 55%
Phát biểu tại hội thảo khoa học “Kinh tế số và TFP: Nền tảng đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam” ngày 10/7, ông Nguyễn Hồng Sơn, Phó Trưởng ban Ban Chính sách, chiến lược Trung ương, cho biết, để đạt được mục tiêu là quốc gia phát triển vào năm 2045, Việt Nam phải đạt tốc độ tăng trưởng cao và bền vững trong nhiều năm.
Theo đó, Việt Nam không còn lựa chọn nào khác ngoài việc nhanh chóng chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng dựa trên năng suất và hiệu quả.
Ông Sơn nhấn mạnh các mục tiêu cụ thể được đề cập tại Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, trong đó đóng góp của năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng kinh tế ở mức trên 55%, tỷ trọng xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao đạt tối thiểu 50% và quy mô kinh tế số đạt ít nhất 30% GDP, hướng tới 50% vào năm 2045.
Theo chuyên gia, để đạt mục tiêu tăng trưởng đề ra, cần chuyển đổi số cho doanh nghiệp. Ảnh: N.L
Ông Sơn cho hay, Ban Chính sách, chiến lược Trung ương đang nghiên cứu xây dựng Đề án về các giải pháp chiến lược để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai con số trong kỷ nguyên mới. Đồng thời, gấp rút tổng kết Nghị quyết số 05 về một số chủ trương, chính sách lớn nhằm tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Trong đó, trọng tâm là phân tích các yếu tố để xác lập mô hình tăng trưởng kinh tế mới trong giai đoạn tới. Năng suất lao động và kinh tế số chắc chắn là nội dung trọng tâm sẽ được nghiên cứu kỹ.
Theo GS Tan Swee Liang, Đại học Quản lý Singapore, khi các yếu tố vốn và lao động đã được sử dụng một cách triệt để, chỉ có sự gia tăng về năng suất mới có thể thúc đẩy sản lượng tăng trưởng hơn nữa. Do đó, TFP chính là động lực chủ chốt của tăng trưởng kinh tế trong dài hạn.
Trong khi đó, kinh tế số là nhân tố then chốt thúc đẩy TFP thông qua cải tiến R&D, giảm chi phí và nâng cao quản trị. Các công nghệ như tự động hóa, dữ liệu lớn (Big Data), IoT và trí tuệ nhân tạo (AI) giúp tối ưu hóa quy trình, nâng cao hiệu suất và tạo ra giá trị gia tăng. Tuy nhiên, tác động tích cực này không tự động mà phụ thuộc vào hạ tầng số, nhân lực số hóa, sự chủ động đổi mới của doanh nghiệp và hoàn thiện thể chế.
Chuyển đổi số để nâng cao năng suất lao động
Dẫn số liệu từ Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), ông Trần Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Kinh tế số và xã hội số (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, năng suất lao động Việt Nam chỉ bằng 1/10 Singapore và bằng 3/4 so với Trung Quốc đã cho thấy khoảng cách phát triển ngày càng lớn nếu không chuyển đổi mạnh mẽ.
Ông Tuấn cho rằng, để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% vào năm nay, tiến tới tăng trưởng 2 con số trong những năm tiếp theo, việc thúc đẩy chuyển đổi số cho khối doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã và hộ kinh doanh trở thành nhiệm vụ cấp bách.
Theo ông Tuấn, chuyển đổi số là xu thế tất yếu và là động lực quan trọng để nâng cao năng suất lao động, đổi mới mô hình tăng trưởng, tăng cường năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam.
“Đối với cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã và hộ kinh doanh, chuyển đổi số không chỉ là giải pháp để vượt qua thách thức mà còn là cơ hội lớn để nâng cao năng suất lao động, tạo ra giá trị gia tăng cao”, ông Tuấn nói.
Chia sẻ về dự thảo Đề án chuyển đổi số doanh nghiệp chuẩn bị trình Chính phủ, ông Tuấn cho biết, tại dự thảo đã đề xuất 3 chương trình về chuyển đổi số doanh nghiệp.
Đó là chương trình hỗ trợ chuyển đổi số doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, hộ kinh doanh với mục tiêu hỗ trợ các đối tượng thực hiện chuyển đổi số hiệu quả, tăng năng suất lao động 20-30%.
Chương trình hỗ trợ chuyển đổi số, ứng dụng, chuyển giao và đổi mới công nghệ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, hộ kinh doanh đổi mới sáng tạo.
Mục tiêu hỗ trợ 50.000 doanh nghiệp nhỏ và vừa có hoạt động đổi mới sáng tạo, 5.000 doanh nghiệp công nghệ chuyên biệt; 500 doanh nghiệp công nghệ xuất sắc dựa trên chuyển đổi trí tuệ nhân tạo (AI) và chuyển đổi công nghệ.
“Đây là những doanh nghiệp nòng cốt giúp Việt Nam tăng tỷ lệ nội địa hóa, tham gia chuỗi giá trị sản xuất trong nước và quốc tế”, ông Tuấn nói.
Một điểm nhấn đáng chú ý là chương trình hỗ trợ chuyển đổi 1 triệu hộ kinh doanh thành doanh nghiệp, nhằm hiện thực hóa Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, ông Tuấn cho rằng, cần thực hiện các giải pháp như Bộ Tài chính sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương triển khai miễn phí các ứng dụng số cơ bản, hỗ trợ đăng ký doanh nghiệp, chữ ký số, hóa đơn điện tử, thanh toán trực tuyến.
Ở khía cạnh xây dựng nền tảng dịch vụ “một cửa”, Bộ Tài chính sẽ chủ trì, phối hợp với Bộ KH&CN triển khai tích hợp tất cả thủ tục hành chính liên quan đến chuyển đổi, hỗ trợ tư vấn pháp lý, kế toán và quản trị doanh nghiệp và kết nối với các doanh nghiệp cung cấp nền tảng số.
Cùng với đó, Bộ Tài chính sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương triển khai 100% thủ tục thực hiện trực tuyến toàn trình, triển khai định danh thống nhất qua VNeID và đảm bảo thời gian xử lý nhanh chóng, minh bạch.