Khởi đầu từ những sáng kiến cộng đồng
Sinh năm 2008, Phạm Hoàng Long sớm bộc lộ niềm đam mê với kinh tế, khoa học và các hoạt động xã hội. Thay vì chỉ chú tâm vào việc học, Long chọn con đường tự khởi xướng các dự án cộng đồng để tạo nên những tác động tích cực đối với xã hội.
Năm 2023, Long sáng lập dự án Eco-Stall, mô hình quầy hàng lưu động sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường, phù hợp xu hướng chuyển đổi xanh ESG. Dự án giành giải Nhất cuộc thi Sáng tạo của Viện Nghiên cứu và Đào tạo Việt - Anh (VNUK, ĐH Đà Nẵng) và được triển khai thực tế tại một số nhà hàng địa phương. Toàn bộ lợi nhuận và quyên góp từ Eco-Stall được công bố dùng để hỗ trợ những người khó khăn tại TP.HCM.
Không dừng lại, Long xây dựng dự án ToyJoy với khẩu hiệu, “Sharing Toy, Sharing Joy”, hướng đến trao tặng đồ chơi chất lượng cho trẻ em vì phân cấp giàu nghèo mà thiếu đi đồ chơi chất lượng. Ngoài ra, dự án này của Long đã gây quỹ thành công 180 triệu đồng để hỗ trợ Quỹ mổ tim Bệnh viện Nhi Đồng 2.
“Điều em tự hào không chỉ là số tiền gây quỹ, mà là khi thấy những món đồ tưởng chừng bỏ đi lại mang đến niềm vui và hy vọng cho các bạn nhỏ khác”, Long chia sẻ.
Phạm Hoàng Long (trái) cùng bạn tại quầy dự án ToyJoy. Ảnh NVCC
Hiện tại ToyJoy đã có website riêng và thu hút sự chú ý không chỉ của các mạnh thường quân Việt Nam, mà cả quốc tế.
Hành trình đến Liên Hợp Quốc
Từ những bước đi đầu tiên ấy, Long dần mở rộng và tham gia nhiều hơn các cuộc thi quốc tế với những ý tưởng độc đáo của mình. Sau khi thắng giải tại VNUK, Long được mời tham dự Global Goals Week 2023, rồi tiếp tục hoàn thiện ý tưởng tại chương trình UNITAR Asia-Pacific Youth Ambassador trong 10 tuần. Kết quả, Long trở thành một trong hai đại diện Việt Nam góp mặt tại Summit of the Future 2024 (SOTF 2024), Hội nghị Thượng đỉnh Liên Hợp Quốc bàn về những thách thức toàn cầu.
Long (vest đen ở giữa) và bạn trẻ các nước tại SOTF. Ảnh NVCC
Tại phiên thảo luận “Intergenerational Solidarity” (Đoàn kết giữa các thế hệ), Long đã gây ấn tượng với bài phát biểu về vai trò của thanh niên trong việc tạo ra tác động bền vững, với minh chứng từ chính Eco-Stall và câu lạc bộ Global Innovators Hub (GIH) do Long sáng lập. Hiện GIH đã có hơn 150 thành viên tại 6 trường ở 5 quốc gia, hoạt động như một vườn ươm (incubator) cho học sinh trung học.
Long nhớ lại: “Sau phần phát biểu, em đã chủ động kết nối với nhiều học giả, nhà sáng lập và đại diện tổ chức quốc tế như UNDP, UNESCO, Ban Ki-moon Foundation. Qua đó em học được rằng, để một sáng kiến đi xa, cần kết hợp sáng tạo của người trẻ với kinh nghiệm của thế hệ đi trước”.
Chính tại sự kiện này, Long nhận được sự quan tâm từ nhiều chuyên gia quốc tế, trong đó có cả CEO Trung tâm Không gian Houston - ông William T. Harris. Đây cũng là bước khởi đầu cho hành trình tiếp theo: Conrad Challenge 2024.
“Cú đúp” giải thưởng tại Conrad Challenge
Nếu như SOTF 2024 là nơi Long khẳng định tiếng nói của thanh niên Việt Nam, thì Conrad Challenge 2024 lại là nơi Long và các cộng sự tạo nên kỳ tích.
Cùng bốn bạn học sinh khác đến từ BIS và Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, Long tham gia dự án Aquaneer Việt Nam - nghiên cứu hệ thống lọc nước bền vững từ chitosan chiết xuất từ vỏ tôm. Ý tưởng xuất phát từ thực tế ngành thủy sản Việt Nam mỗi năm thải ra hàng triệu tấn vỏ tôm, gây ô nhiễm môi trường. Nhóm đã biến phụ phẩm này thành giải pháp khoa học: hệ thống lọc có thể loại bỏ 97% độ đục, 99% tạp chất, xử lý đến 500 lít nước/giờ, đủ cung cấp cho hơn 1.000 người mỗi ngày.
Phạm Hoàng Long (bên phải) cùng đồng đội chụp ảnh lưu niệm cùng bà Nancy Conrad - người sáng lập Conrad Challenge. Ảnh NVCC
Trong đội, Long đảm nhận vai trò xây dựng mô hình tài chính, hoạch định doanh thu, chi phí, điểm hòa vốn và lộ trình thương mại hóa. “Em muốn dự án không chỉ dừng lại ở ý tưởng khoa học, mà có thể vận hành như một doanh nghiệp thực thụ”, Long nói.
Cuộc thi năm nay thu hút hơn 4.700 đội thi từ 50 quốc gia, với vòng chung kết tổ chức tại NASA Space Center Houston. Trước hội đồng gồm hàng trăm chuyên gia từ Intel, Amazon, Equinox, nhóm Aquaneer đã xuất sắc thuyết trình và trưng bày sản phẩm.
Kết quả, đội Việt Nam giành đồng thời hai giải thưởng danh giá: Power Pitch (thuyết trình xuất sắc) và Glinsky Tabletop Expo Award (triển lãm ý tưởng).
“Khoảnh khắc đứng trên sân khấu ở Houston, trước hàng trăm kỹ sư và học giả, chúng em vừa hồi hộp vừa tự hào. Đó là trải nghiệm không bao giờ quên”, Long lại.
Thành công tại Conrad Challenge mở ra nhiều cánh cửa. Long cho biết, ngay trong cuộc thi, Aquaneer Việt Nam nhận được sự quan tâm của doanh nghiệp sản xuất chitosan trong nước và nhiều nhà đầu tư quốc tế. Ông William T. Harris, CEO Trung tâm Không gian Houston, còn bày tỏ mong muốn kết nối dự án với các doanh nghiệp tiềm năng tại Việt Nam.
Ở tuổi 17, Phạm Hoàng Long đã có trong tay hành trang đáng giá: những sáng kiến cộng đồng thành công, trải nghiệm diễn thuyết tại Liên Hợp Quốc, chiến thắng ở một trong những sân chơi khoa học hàng đầu thế giới. Nhưng Long vẫn giữ cho mình một triết lý giản dị “Yêu quý những phút giây được làm việc”.
Từ những bước đi bền bỉ, Phạm Hoàng Long đang chứng minh rằng thế hệ trẻ Việt Nam hoàn toàn có thể hội nhập quốc tế, không chỉ với bản lĩnh, mà còn bằng những giá trị thực tiễn đóng góp cho cộng đồng toàn cầu.
Lệ Thanh