LỜI TÒA SOẠN:
Hai vụ việc liên tiếp tại Thanh Hóa xuất phát từ mâu thuẫn học đường nhưng hậu quả là án mạng khi 2 học sinh bị đánh đến mức tử vong. Đáng lo hơn, dù những vụ việc đau lòng này mới xảy ra, tình trạng học sinh biến mâu thuẫn thành ẩu đả, dùng hung khí tấn công nhau ở trường và ngoài đời vẫn tiếp diễn. VietNamNet thực hiện tuyến bài “Bài học cảnh tỉnh từ những vụ mâu thuẫn học đường thành án mạng”, góp thêm giải pháp nhằm ngăn chặn những câu chuyện đau lòng đang tái diễn.
Bài viết dưới đây là chia sẻ của cô Nhật Thu - giáo viên tiểu học tại An Giang:
Chỉ trong thời gian ngắn, từ đầu năm học 2025-2026 đến nay, dư luận liên tiếp chứng kiến nhiều vụ bạo lực học đường nghiêm trọng xảy ra ở nhiều địa phương. Như vụ việc nam sinh lớp 7 Trường THCS Đại Kim (Hà Nội) giật tóc, dúi đầu giáo viên chủ nhiệm ngay trong lớp; nam sinh lớp 11 đâm tử vong học sinh lớp 12 Trường THPT Đặng Thai Mai (Thanh Hóa); nam sinh lớp 9 Trường THCS Phú Cường dùng hung khí đâm bạn cùng trường khiến nạn nhân tử vong; một học sinh lớp 10 ở Thanh Hóa qua đời sau 5 ngày bị đánh hội đồng; và nữ sinh Trường THCS An Điền (TPHCM) bị đánh gãy 3 xương sườn khi bị đánh hội đồng trong nhà vệ sinh.
Gần đây nhất, báo chí ngày 7/11 đưa tin về vụ nam sinh lớp 9 Trường THCS Minh Lạc (Hà Tĩnh) bị học sinh lớp 11 đánh vào đầu, dẫn đến tử vong.
Những vụ việc này cho thấy bạo lực học đường đang gia tăng, cần ngay những giải pháp ngăn chặn kịp thời.
Nhiều khoảng trống trong giáo dục học sinh
Nhìn từ thực tế, phần lớn học sinh hiện nay có ý thức phấn đấu trong học tập và rèn luyện. Tuy nhiên, không ít em đang mai một những giá trị đạo đức cơ bản, thiếu kỹ năng ứng xử và thiếu động lực học tập. Một bộ phận học sinh có biểu hiện nói năng trống không, thái độ thách thức thầy cô mỗi khi bị nhắc nhở. Một số em kết nhóm, tấn công bạn bằng cả bạo lực thể chất lẫn tinh thần trong và ngoài trường.
Nữ sinh bị bạn học đánh hội đồng trong nhà vệ sinh trường học. Ảnh cắt từ clip
Sự hình thành nhân cách và phẩm chất của mỗi học sinh dựa trên ba trụ cột: Gia đình - nhà trường - xã hội. Khi một trong ba yếu tố này bị lệch hoặc thiếu hụt, trẻ rất dễ chệch hướng.
Ở nhà, nhiều gia đình nuông chiều con quá mức hoặc bận rộn, thiếu thời gian trò chuyện, uốn nắn trẻ. Có em mắc lỗi nhưng được cha mẹ bao che, dẫn đến hình thành thói quen thiếu trách nhiệm, thiếu đồng cảm.
Ngoài ra, một số phụ huynh bận công việc nên ít dành thời gian, chỉ cố gắng đáp ứng đầy đủ vật chất cho con, thiếu đi sự chia sẻ, vỗ về, uốn nắn tính cách từ nhỏ. Không ít cha mẹ khi có thời gian ở nhà lại mải mê với điện thoại, ít gần gũi con em mình.
Ở trường, nhiều giáo viên tâm huyết nhưng không dám la rầy hay chấn chỉnh thái độ sai của học sinh vì lo bị xem là thiếu chuẩn mực. Không ít thầy cô chọn cách im lặng. Tình trạng dạy thêm - học thêm đôi khi tạo ra sự đối xử không công bằng, gây tâm lý bất mãn cho một số em. Bệnh thành tích khiến nhiều trường xử lý vi phạm nhẹ tay. Từ 31/10, mức kỷ luật cao nhất chỉ còn là “bản tự kiểm điểm”, càng khiến kỷ cương lỏng lẻo hơn.
Trong xã hội, chỉ cần giáo viên có hành vi chưa chuẩn, dư luận lập tức phản ứng mạnh, khiến thầy cô càng thận trọng. Trong khi đó, mạng xã hội tràn lan clip bạo lực, độc hại, hấp dẫn học sinh nhưng phụ huynh khó kiểm soát do hầu hết các em đều có điện thoại riêng.
Giải pháp nào cho tình trạng bạo lực học đường?
Trong bối cảnh nhiều tác động tiêu cực, học sinh dễ hoang mang, lạc hướng khi gặp tình huống bất ngờ nếu thiếu kỹ năng ứng phó. Nếu không có sự gần gũi của gia đình, sự giám sát của nhà trường và định hướng từ xã hội, các em rất dễ bị cuốn vào những điều xấu.
Trong gia đình, cha mẹ phải là tấm gương sáng từ lời nói đến cách cư xử. Bên cạnh sự đầu tư về vật chất, phụ huynh cần gần gũi con, giúp trẻ biết kính trên, nhường dưới, yêu quý, vị tha với mọi người xung quanh.
Ở trường, ban giám hiệu, thầy cô cần giúp học sinh học lời hay, lẽ phải, tạo điều kiện để các em hòa nhập vui chơi tập thể, rời bớt điện thoại.
Nhà trường cũng cần tổ chức nhiều phong trào tập thể để các em được hòa mình cùng thầy cô, bè bạn, hình thành các kỹ năng giao tiếp xã hội cần thiết. Các tiết học hoạt động trải nghiệm cần được đầu tư có trọng điểm, tránh hình thức, hời hợt.
Về phía xã hội, cơ quan chức năng cần kiểm soát các nội dung độc hại trên mạng, hạn chế những trang web, video bạo lực đang tràn lan. Địa phương cần xây dựng môi trường sống văn minh, tổ chức hoạt động cộng đồng để thu hút thanh thiếu niên. Đoàn - đội cơ sở phải phát huy vai trò thu hút học sinh tham gia các chương trình lành mạnh.
Với những học sinh có hành vi lệch chuẩn nghiêm trọng nhưng chưa đến mức xử lý hình sự, cần có biện pháp giáo dục mang tính răn đe, phối hợp giữa gia đình - nhà trường - chính quyền. Trong trường hợp cần thiết, có thể xem xét đưa các em vào trung tâm giáo dưỡng trong thời gian phù hợp để điều chỉnh hành vi.
Bạo lực học đường không thể giải quyết bằng những phản ứng nhất thời mỗi khi sự cố xảy ra. Giải pháp bền vững chỉ xuất hiện khi người lớn - từ cha mẹ, giáo viên đến cộng đồng - cùng hành động, vừa bao dung vừa nghiêm khắc, vừa yêu thương vừa kỷ cương.
Trẻ chỉ có thể trở thành người tốt khi được sống trong môi trường nhân ái, được định hướng đúng đắn và được quản lý chặt chẽ. Nếu người lớn chưa làm tròn vai trò, xã hội còn lẫn lộn thật - giả, xấu - tốt, và kỷ luật còn nửa vời, chúng ta sẽ tiếp tục phải chứng kiến những vụ việc đau lòng liên quan đến bạo lực học đường.
Chống bạo lực học đường theo cách 'độc lạ' của Công an Thanh Hóa
Những bài đăng hài hước nhưng sâu sắc trên mạng xã hội của Công an các xã ở Thanh Hóa thu hút hàng nghìn lượt tương tác, góp phần tuyên truyền pháp luật, phòng chống bạo lực học đường theo hướng sáng tạo, gần gũi.