Sáng 27/12, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam khai mạc triển lãm Những miền quê yêu dấu, giới thiệu 50 tác phẩm tiêu biểu của họa sĩ, nhà nghiên cứu Phan Ngọc Khuê.
Đây là thành quả của quá trình miệt mài từ năm 1980 đến năm 2023, ghi lại nhịp sống của các dân tộc từ Tây Nguyên hùng vĩ đến vùng cao Sìn Hồ, Sa Pa (Lào Cai). Điểm độc đáo nằm ở sự giao thoa giữa chất liệu và văn hóa, khi họa sĩ khéo léo sử dụng kỹ thuật vẽ sáp ong nhuộm nâu - một chất liệu dân gian truyền thống - để thổi hồn vào các tác phẩm.
Với ông, mỗi bức tranh là một cơ thể sống mà ở đó, chất liệu là xương thịt, còn ký ức miền quê là linh hồn. Trong cảm nhận của họa sĩ Phan Ngọc Khuê, người phụ nữ luôn giữ vị trí trung tâm trong vẻ đẹp văn hóa. Ông đặc biệt ấn tượng với chế độ mẫu hệ của đồng bào Tây Nguyên, nơi người mẹ được tôn vinh là chủ thể gia đình.
“Cảm hứng sáng tác đôi khi đến rất bình dị, từ hình ảnh người phụ nữ bán hàng ở Sa Pa ngồi đọc sách giữa phiên chợ, đến bà chủ nhà vùng cao lặng lẽ thu hoạch ngô… Khi bắt gặp một khung cảnh khiến mình rung động, tôi phải vẽ ngay, bởi cảm xúc ấy nếu bỏ lỡ sẽ không có lần thứ hai”, họa sĩ Phan Ngọc Khuê bày tỏ.
Trong khuôn khổ sự kiện, họa sĩ Phan Ngọc Khuê đã trao tặng 4 tác phẩm cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam. Theo đó, các tác phẩm sẽ tiếp tục được giới thiệu tới công chúng, trở thành một phần của không gian trưng bày, góp phần lan tỏa giá trị nghệ thuật và văn hóa trong đời sống cộng đồng.
Sự kiện còn có sự tham gia của các thành viên trong gia đình họa sĩ Phan Ngọc Khuê, mang đến những chia sẻ gần gũi về đời sống phía sau hành trình sáng tác.
Họa sĩ Ngọc Khuê cũng thẳng thắn nhìn nhận, thành quả của ông hôm nay có sự đóng góp rất lớn từ người vợ - bà Trương Thị Văn - người đã âm thầm làm hậu phương suốt nhiều năm ông đi thực tế, sáng tác.
“Có những ngày tôi dậy từ 4h sáng, làm việc đến tận khuya, một mình chăm lo nhà cửa và nuôi dạy ba con khi ông ấy đi thực tế biền biệt”, bà Trương Thị Văn nhớ lại.
Đáp lại sự hy sinh thầm lặng đó, suốt nhiều thập kỷ qua, họa sĩ Phan Ngọc Khuê vẫn bền bỉ vẽ về vợ mình. Những bức chân dung không chỉ là tác phẩm nghệ thuật, mà còn là cách ông lưu giữ sự trân trọng và tình cảm dành cho người bạn đời.
Chia sẻ từ góc nhìn của thế hệ trẻ, hai người cháu của họa sĩ Phan Ngọc Khuê là Phan Ngọc Hương My và Phan Ngọc Minh Châu bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với tinh thần lao động nghệ thuật bền bỉ cũng như tình cảm gắn bó của ông bà qua nhiều năm.
Minh Châu cũng cho biết, cô đặc biệt ấn tượng với những bức tranh ông vẽ về gia đình. “Mỗi tác phẩm của ông giống như một thước phim lưu giữ ký ức gia đình qua từng giai đoạn, giúp các thế hệ trong gia đình cùng nhìn lại những giai đoạn đã qua”, Minh Châu bày tỏ.
Phan Ngọc Hương My cũng cho rằng, dù cả hai không theo đuổi con đường hội họa chuyên nghiệp, nhưng sự chỉn chu, tỉ mỉ và tinh thần nhân văn trong sáng tác của ông đã trở thành nguồn cảm hứng lớn đối với các thành viên trong gia đình.
Triển lãm Những miền quê yêu dấu mở cửa đón khách tham quan đến hết ngày 10/1/2026 tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, Hà Nội.