Anh Quân, 34 tuổi, tốt nghiệp thạc sĩ Kỹ thuật xây dựng và môi trường Đại học Stanford, Mỹ, năm 2023. Trước đó, anh theo học thạc sĩ ngành Thiết kế bền vững tại Đại học Quốc gia Singapore và cử nhân ngành Kiến trúc ở trường Đại học Kiến trúc TP HCM.
Anh Quân cho biết chuẩn bị hồ sơ nộp vào Đại học Stanford từ đầu năm 2022. Ngôi trường này nhiều năm qua luôn trong top 4 đại học hàng đầu Mỹ, theo US News. Trên thế giới, Stanford ở vị trí thứ ba, theo QS.
Do dịch Covid-19, trường chỉ yêu cầu ứng viên nộp bảng điểm đại học (GPA), thư bày tỏ nguyện vọng và chứng chỉ tiếng Anh, không cần bài thi GRE (Graduate Record Examination) như thường lệ. Anh Quân được miễn phần tiếng Anh vì đã học thạc sĩ ở Singapore.
"Lúc nộp hồ sơ tôi không kỳ vọng nhiều vì bảng điểm đại học quá tệ. Điểm trung bình chỉ 2.99, trong khi ở Mỹ, dưới 3.0 đã không được tốt nghiệp đại học", anh cho biết.
Kết quả, anh Quân được Đại học Stanford nhận và cấp học bổng 50% cho hai năm học thạc sĩ. Từ trải nghiệm mình, anh Quân rút ra 3 điều quan trọng khi chuẩn bị hồ sơ ứng tuyển bậc thạc sĩ ở Mỹ.
Bảng điểm đại học rất quan trọng
Anh Quân cho biết năm 2009 là năm đầu tiên trường Đại học Kiến trúc TP HCM chuyển sang chấm điểm theo thang 4 thay vì 10 như trước. Anh và các bạn học nhận thấy thời gian đầu, nhiều thầy cô vẫn cho điểm theo hệ 10 một cách gắt gao. Khi quy về thang điểm 4, phần lớn môn học của anh chỉ đạt mức B, C. Dù vậy, anh thừa nhận nguyên nhân chính khiến điểm thấp là do chểnh mảng học hành.
"Nhiều anh chị đi trước nói rằng không cần quan tâm điểm số, khi đi làm chỉ chú trọng năng lực chuyên môn và kinh nghiệm. Ban đầu tôi cũng tin điều này", anh Quân nhớ lại. "Tôi rất tiếc khoảng thời gian đó vì đã không học hành nghiêm túc".
Theo anh Quân, thực tế ngược lại. Điểm GPA là dữ liệu cụ thể và thuyết phục để sinh viên chứng minh sự siêng năng, kiên định, kỷ luật và quản lý thời gian tốt. Đây là những yếu tố giúp họ học tốt và đạt điểm cao.
Trường hợp bảng điểm thấp hơn so với mức phổ biến, nhưng vẫn tốt nghiệp trong top 10% của khóa, ứng viên nên xin giấy xếp hạng tốt nghiệp của trường và giải thích rõ điều này trong hồ sơ.
Anh Quân đã đính kèm hồ sơ xác nhận nằm trong nhóm 5% tốt nghiệp của khóa, cùng danh sách 10 giải thưởng thiết kế kiến trúc. Ngoài ra, anh nộp bảng điểm thạc sĩ ngành Thiết kế bền vững ở Đại học Quốc gia Singapore (NUS). Theo anh, dù Stanford xét bảng điểm đại học là chủ yếu nhưng NUS là trường top đầu châu Á, sẽ là điểm nhận diện tốt.
Thư nguyện vọng thể hiện mục tiêu, sự phù hợp
Một yếu tố quan trọng trong hồ sơ ứng tuyển thạc sĩ là thư trình bày nguyện vọng (Statement of Purpose). Trước khi nộp hồ sơ, anh Quân tham dự một buổi hướng dẫn của trường.
"Các giáo sư không mong đợi thư này sẽ kể lại bạn là ai, đã vượt khó thế nào hay đam mê, mong muốn cái gì, cũng không cần khoe thành tích", theo anh Quân. Lý do là những điều đó đã nằm trong bảng điểm và các giấy tờ khác.
Trong thư, anh chia sẻ mục đích theo đuổi ngành Kỹ thuật xây dựng và môi trường, sự phù hợp của mình với chương trình thạc sĩ ở trường.
"Với bậc thạc sĩ, họ không nhìn mỗi điểm số. Quan trọng là bạn thể hiện được mình là ai, muốn gì và chương trình học sẽ giúp bạn ra sao. Thư bày tỏ nguyện vọng cực kỳ quan trọng ở chỗ đó", anh nhìn nhận.
Thành thật trong hồ sơ
Anh Quân cho rằng điều này quan trọng, bởi hội đồng tuyển sinh là những giáo sư tinh tường, thừa biết các chiêu trò thổi phồng thành tích.
"Chỉ cần phát hiện sự gian dối, ứng viên có thể bị loại dù thành tích tốt đến đâu", anh Quân nhìn nhận.
Với kinh nghiệm của mình, anh cho rằng nếu học tập nghiêm túc, bằng đại học ở Việt Nam đủ sức giúp sinh viên Việt Nam trúng tuyển chương trình thạc sĩ ở các đại học tốt trên thế giới.
Riêng trình độ tiếng Anh, theo anh mức IELTS 7.0 là đủ để du học Mỹ, không nên mất nhiều thời gian để ôn luyện lấy chứng chỉ quá cao.
Lệ Nguyễn (ghi)