Hôm 30/11, nằm dưới ngọn đồi sừng sững Cerro Puruchuco ở thủ đô Lima, Ecuador, cầu trường Monumental với sắc đỏ-đen rực rỡ chiếm áp đảo từ các CĐV Flamengo chứng kiến đội bóng đến từ Rio de Janeiro đi vào lịch sử, khi "Mengao" (biệt danh của Flamengo) trở thành CLB Brazil đầu tiên bốn lần vô địch Copa Libertadores, giải đấu tương đương Champions League của châu Âu.
Khi trọng tài người Argentina Dario Herrera thổi hồi còi mãn cuộc khép lại trận đấu, những giọt nước mắt đã rơi trên gương mặt Filipe Luis, người thuyền trưởng của Flamengo, cựu hậu vệ trái nổi tiếng một thời của Atletico Madrid.
Từng cùng Flamengo vô địch Libertadores thời quần đùi áo số vào các năm 2019 và 2022, Luis bước vào ngôi đền huyền thoại của bóng đá Nam Mỹ, khi trở thành HLV thứ 8 vô địch giải đấu danh giá này cả với tư cách cầu thủ lẫn HLV. Tên ông sánh vai cùng những Humberto Maschio (Racing và Independiente), Roberto Ferreiro (Independiente), Luis Cubilla (Penarol, Nacional và Olimpia), Omar Pastoriza (Independiente), Neri Pumpido và Marcelo Gallardo (River Plate), cùng Renato Gaucho (Flamengo).
Bàn thắng duy nhất của hậu vệ Danilo cho Flamengo, với một pha đánh đầu từ phạt góc, là dấu ấn của một Luis hết mực tỉ mỉ trong công tác chiến thuật và bài vở bóng cố định, ám ảnh với những sa bàn đến mức tự tạo áp lực và căng thẳng nếu cảm thấy chưa thể kiểm soát được mọi thứ. "Đây là thời khắc đặc biệt nhất với tôi", nhà cầm quân 40 tuổi trải lòng sau chung kết. "Bàn thắng đó và chức vô địch này có ý nghĩa rất lớn, vì vợ tôi hiểu rõ tôi và đội ngũ của mình đã dành bao nhiêu thời gian cho nó. Hàng ngàn giờ đồng hồ".
Trước trận chung kết, Luis không hề giấu ảnh hưởng sâu đậm từ Diego Simeone. Ông thẳng thắn khẳng định việc Flamengo có mặt ở Lima là nhờ người thầy cũ. "Simeone biến tôi thành một người ganh đua và tham vọng hơn. Tôi ở đây là nhờ ông ấy, ông ấy khuyến khích tôi làm HLV và truyền cảm hứng để tôi truyền cảm hứng cho người khác", Luis cho hay.
Chia tay Atletico năm 2019, Luis trở về quê hương Brazil và thi đấu cho Flamengo trong bốn năm. Đến 2024, sau khi treo giày ở đội chủ sân Maracana, ông dẫn dắt đội U17 rồi U20 Flamengo. Cùng năm đó, HLV trưởng đội một Tite bị sa thải và thế là Luis được chọn lên thay, ký ngay hợp đồng chính thức. Ngay năm ngoái, ông cùng "Mengao" vô địch Copa do Brasil (Cúp Quốc gia Brazil). Sang đầu năm 2025 thì giành thêm Supercopa do Brasil (Siêu cúp Brazil), tiếp đến là Campeonato Carioca (giải Vô địch bang Rio de Janeiro) và hôm nay là chức VĐQG Brazil Brasileirao 2025. Chiến thắng 1-0 trước Ceara giúp họ đạt 78 điểm - nhiều hơn năm điểm so với đội đứng thứ hai Palmeiras, trong khi mùa giải chỉ còn một vòng đấu.
Từ khi trở thành HLV trưởng đội một Flamengo - đội bóng có lượng CĐV chiếm gần 22% dân số Brazil (khoảng 47 triệu người) - vào cuối tháng 9/2024, đến khi mùa giải 2025 khép lại tháng 12 này, Luis đã sở hữu 5 danh hiệu chỉ trong vòng 14 tháng.
Là một người đam mê cờ vua, sau khi hoàn thành khóa HLV chuyên nghiệp tại LĐBĐ Brazil, Luis từng lập một nhóm WhatsApp với các bạn học, đồng nghiệp và cựu đồng đội để phân tích chiến thuật và mở rộng kiến thức. "Tôi đã luôn chờ đợi điều này", ông từng tự tin khẳng định trong ngày được bổ nhiệm dẫn dắt Flamengo. "Trong cuộc đời mình, tôi luôn nghĩ và mơ làm những việc lớn. Flamengo đã cho tôi cơ hội để tranh đấu các danh hiệu. Tôi không đảm bảo sẽ vô địch, nhưng luôn được đấu tranh, vì thế tôi vô cùng biết ơn. Tôi cảm thấy mình thật may mắn".
Những ngày còn khoác áo Atletico dưới trướng Simeone đã dạy Luis về một thứ bóng đá gai góc, chấp nhận nếm mật nằm gai của một tập thể được xem là chơi phòng ngự phản công hay nhất thế giới trong vòng 20 năm đã qua. "Tôi rất ấn tượng cách Simeone sửa chữa mọi thứ ở hàng thủ và giúp chúng tôi cảm thấy khi chơi cùng nhau thì không thể bị thủng lưới", Luis từng chia sẻ. "Trong các trận đấu tập, ông ấy thậm chí giảm dần quân số phòng ngự - 10 đấu 6, 10 đấu 5, rồi 10 đấu 4 - mà chúng tôi vẫn không để thủng lưới. Đó là những buổi học đỉnh cao về phòng ngự".
Tuy vậy, khi dấn thân vào sự nghiệp huấn luyện, Luis tiếp cận bóng đá theo một tư tưởng linh hoạt và cởi mở. "ADN của Flamengo nằm ở việc giành lại bóng, gây áp lực và chơi thứ bóng đá theo trục dọc, tấn công không ngừng nghỉ", Luis từng giải thích.
Tháng 5/2025, sau trận thua trước chính Palmeiras ở lượt đi Brasileirao, Luis nói rằng điều đầu tiên đội bóng phải hiểu là tại sao thua, tại sao hòa và tại sao thắng, và nhiệm vụ của ông là truyền đạt kiến thức, giúp các cầu thủ hiểu trận đấu diễn ra thế nào. Bài học đó được tiếp thu và trong hai lần tái đấu sau đó - một ở lượt về giải VĐQG và một ở chung kết Libertadores - thầy trò Luis đều giành chiến thắng.
Nếu ở Brasileirao 2025, Flamengo đã ghi 75 bàn, bỏ xa đội xếp sau Palmeiras về khoản này 12 bàn, thì bước ra sân chơi châu lục, thầy trò Luis khoác lên "tấm áo Atletico Madrid". Họ chỉ ghi 13 bàn (so với 30 của Palmeiras), suýt bị loại từ vòng bảng, phải nhờ luân lưu mới vượt qua tứ kết, và chỉ vào chung kết nhờ màn phòng ngự tử thủ ở lượt về bán kết. Suốt hành trình trước chung kết, có lẽ chỉ một trận đấu Flamengo thực sự chơi đàn áp và giành chiến thắng xuất sắc 2-0 trên sân Internacional ở lượt về vòng 1/8.
Tuy nhiên, tái ngộ đối thủ ở chung kết Libertadores, đội bóng áo đỏ-đen ngay từ đầu đã được xếp cửa trên, trở lại với thứ bóng đá kiểm soát bóng, chủ động, kiên nhẫn và đều đặn triển khai tấn công như chính triết lý Luis tạo dựng.
Hiệp một, Flamengo kiểm soát bóng gần 70%, có thời điểm sau khoảng 15 phút trong hiệp hai, con số này lên tới gần 80%. Dẫu vậy, trận đấu không tạo ra được nhiều cú dứt điểm và cơ hội ăn bàn. Phút 67, Danilo - hậu vệ từng chơi cho Juventus và Man City - ghi bàn duy nhất mang về thắng lợi.
Flamengo và Palmeiras - hai đế chế bóng đá giàu có nhất Nam Mỹ - một lần nữa lại là chuyện nội bộ Brazil của chung kết Libertadores, khi từ 2019 đến nay, luôn có ít nhất một đội nói tiếng Bồ Đào Nha bước vào trận quyết định, và năm trong bảy trận chung kết gần nhất là derby Brazil.
Dẫu vậy, tập thể của Luis mang đậm màu sắc "châu Âu" hơn đối thủ đến từ Sao Paulo. Flamengo là tập hợp những cầu thủ từng chinh chiến đỉnh cao ở cựu lục địa một thời: Jorginho, Erick Pulgar, Alex Sandro, Danilo, Alex Sandro, Emerson Royal, Everton Soares, và nhất là "rất Atletico" với Samuel Lino cùng Saul Niguez.
Flamengo nâng cao chiếc cúp Libertadores lần thứ tư trong lịch sử, đưa Rio de Janeiro trở thành thành phố bốn năm liền được ăn mừng ngôi vương Nam Mỹ (dù mỗi năm một đội khác nhau), sánh ngang kỷ lục của thành phố Avellaneda (Argentina) trong quá khứ khi Independiente từng một mạch lên ngôi giải đấu từ 1972 đến 1975.
Đồng thời, tập thể của Luis còn viết lại chính ý nghĩa của giải đấu. Copa Libertadores vốn là giải đấu được đặt tên theo tiếng Tây Ban Nha, nghĩa là "Cup Những người giải phóng", ám chỉ cảm hứng từ những nhân vật từng tranh đấu, mang về độc lập cho nhiều quốc gia Nam Mỹ. Nhưng Brazil lại là một đất nước nói tiếng Bồ Đào Nha, lọt thỏm giữa hầu hết các nước nói tiếng Tây Ban Nha trong khu vực, và việc họ trở thành một quốc gia độc lập không xuất phát từ những người hùng dân tộc làm nên những cuộc giải phóng. Do đó, tên gọi giải đấu trong suốt chiều dài lịch sử đã phải luôn được người Brazil định nghĩa và diễn giải theo một cách khác về ngôn ngữ.
Chức vô địch của Flamengo còn là lời khẳng định rõ ràng hơn bao giờ hết: khoảng cách giữa các đội bóng Brazil hàng đầu với phần còn lại của Nam Mỹ gần như không thể thu hẹp. Và để vô địch trong một cuộc đấu giữa các đội Brazil với nhau như giờ đây, cần một tư duy châu Âu, giống như cách Luis đang làm.
Hoàng Thông