Tại cuộc họp về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam, chiều 9/4, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc cho biết đang tập trung nghiên cứu 3 nội dung chính.
Thứ nhất, Bộ Tư pháp đề xuất mở rộng đối tượng được phép trở lại quốc tịch Việt Nam, đặc biệt với những trường hợp từng mất quốc tịch, bao gồm cả người lớn và trẻ em.
Thứ hai, thủ tục hành chính liên quan đến việc trở lại quốc tịch Việt Nam sẽ được đơn giản hóa nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân.
Thứ ba, các quy định pháp luật liên quan đến quyền và nghĩa vụ của người xin trở lại quốc tịch Việt Nam khi vẫn giữ quốc tịch nước ngoài sẽ được rà soát, đánh giá.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc, trong bối cảnh đất nước hội nhập ngày càng sâu rộng, số lượng kiều bào trở về gắn bó với Việt Nam ngày càng lớn. Nhiều trường hợp dù mang dòng máu Việt nhưng do không có quốc tịch nên không thể thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ đối với đất nước.
Ông đánh giá, việc sửa đổi luật là bước đi quan trọng để "cởi trói" về pháp lý, mở ra cơ hội thu hút nguồn lực quý báu từ cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đóng góp vào sự phát triển đất nước.
Với một số vấn đề có thể phát sinh về an ninh, xung đột pháp lý, tranh chấp tài sản liên quan đến những người mang nhiều quốc tịch, Thứ trưởng Tư pháp khẳng định các rủi ro đều đã và đang xảy ra. Do đó, theo ông Ngọc, có thể kiểm soát thông qua xây dựng các cơ chế "xin - cho" chặt chẽ, minh bạch, xét duyệt trên cơ sở điều kiện cụ thể, rõ ràng theo từng trường hợp cụ thể.
Kết luận cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh đề nghị Cục Hành chính tư pháp (đơn vị soạn thảo) cần đánh giá tác động tích cực cũng như tiêu cực trong thực tiễn về 2 chính sách: Cho trở lại quốc tịch Việt Nam đối với kiều bào mất quốc tịch và nhập quốc tịch Việt Nam đối với con lai, các nhà đầu tư kinh doanh, khoa học công nghệ.
Từ đó, ông Ninh yêu cầu đưa ra đề xuất khắc phục nhược điểm, phát huy ưu điểm và tăng cường nguồn lực cho các lực lượng thực thi như công an, cơ quan đại diện ngoại giao ở nước ngoài; đẩy mạnh đầu tư cho chuyển đổi số, áp dụng các phương thức xử lý hồ sơ điện tử hiện đại thay vì tiếp tục phụ thuộc vào quy trình thủ công, hồ sơ giấy như hiện nay…
Như thông tin, tại dự thảo luật, Bộ Tư pháp đề xuất tất cả các trường hợp đã mất quốc tịch Việt Nam có đơn xin trở lại quốc tịch Việt Nam đều có thể được xét trở lại quốc tịch Việt Nam.
Quy định "người được trở lại quốc tịch Việt Nam phải thôi quốc tịch nước ngoài" nêu tại khoản 5 Điều 23 Luật Quốc tịch Việt Nam được đề xuất hủy bỏ.
Chính phủ quy định các trường hợp xin trở lại quốc tịch Việt Nam đồng thời giữ quốc tịch nước ngoài chỉ cần đáp ứng hai điều kiện:
Một là, việc xin giữ quốc tịch nước ngoài của người đó khi nhập quốc tịch Việt Nam là phù hợp với pháp luật của nước ngoài đó.
Hai là, không sử dụng quốc tịch nước ngoài để gây phương hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức và cá nhân; xâm hại an ninh, lợi ích quốc gia, trật tự, an toàn xã hội của Việt Nam.
Bộ Công an sẽ xác minh nhân thân đối với tất cả các hồ sơ xin nhập/xin trở lại quốc tịch Việt Nam được tiếp nhận tại cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài bảo đảm vấn đề an ninh chính trị.
6 triệu người Việt Nam ở nước ngoài
Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài hiện có khoảng 6 triệu người, sinh sống tại hơn 130 quốc gia, vùng lãnh thổ.
Tính đến tháng 3 năm nay, theo Bộ Tư pháp, 229.336 người được Chủ tịch nước cho thôi quốc tịch Việt Nam. Thời gian qua, các trường hợp đã xin thôi quốc tịch Việt Nam để nhập quốc tịch nước ngoài bày tỏ nguyện vọng xin trở lại quốc tịch Việt Nam mà vẫn giữ quốc tịch nước ngoài có dấu hiệu tăng.
Bộ Tư pháp phản ánh, tại chương trình Xuân Quê hương hàng năm, đại diện cộng đồng người Việt Nam đều đề đạt nguyện vọng với lãnh đạo Đảng, Nhà nước việc xin trở lại quốc tịch Việt Nam đồng thời xin giữ quốc tịch nước ngoài.