PGS. TS Nguyễn Đình Thọ - Viện trưởng Viện Chính sách, Tài nguyên và Môi trường – nêu đề xuất trên tại Diễn đàn kịch bản kinh tế Việt Nam, chiều 7/1. Đề xuất ông Thọ nêu trong bối cảnh kinh tế xanh chỉ chiếm 2% trong quy mô Việt Nam.
Để tạo đột phá trong tăng trưởng xanh, ông Thọ cho rằng cần nhìn cách thế giới hướng tới nền kinh tế phát thải ròng bằng 0 (Net Zero). Với dòng vốn khí hậu, các nước giàu cam kết tài trợ cho nhóm đang phát triển 100 tỷ USD mỗi năm từ 2009 theo Thỏa thuận khí hậu Parái và tăng lên 300 tỷ USD sau hội nghị khí hậu COP29 cuối năm ngoái. Tuy nhiên, Việt Nam chưa được hưởng lợi nhiều từ dòng vốn này.
Thỏa thuận Paris đưa ra một khuôn khổ hỗ trợ tài chính, kỹ thuật và xây dựng năng lực cho các quốc gia. Năng lực của Việt Nam hiện chưa đủ để hấp thụ tài chính và kỹ thuật, theo Viện trưởng Viện Chính sách, Tài nguyên và Môi trường.
Để nâng cấp hạ tầng, công nghệ của nền kinh tế cần 368 tỷ USD trong giai đoạn 2022 - 2040, theo Ngân hàng Thế giới (World Bank). Việc khoanh vùng một số khu vực Net Zero, ví dụ Phú Quốc, Vân Đồn, để thực hiện cải cách, tăng trưởng xanh, qua đó hấp thụ dòng vốn khí hậu từ nước ngoài sẽ phù hợp hơn, theo ông Thọ.
Điều này cũng tạo thuận tiện trong sử dụng dòng vốn 15,5 tỷ USD từ quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP), nơi các đối tác quốc tế huy động vốn giúp Việt Nam chuyển đổi sang nền kinh tế phát thải ròng bằng 0.
Một công cụ tài chính nữa Việt Nam có thể tận dụng là tín chỉ carbon. Dự kiến sàn giao dịch loại tín chỉ này sẽ được thử nghiệm trong năm nay và vận hành chính thức từ 2028.
Tín chỉ carbon đang giao dịch trên thị trường tuân thủ châu Âu ở mức 74 EUR mỗi tấn khí CO2 tương đương (khoảng 2 triệu đồng) và Trung Quốc là 95 USD (2,4 triệu đồng).
Dẫn mức giá của tín chỉ này, TS Đặng Huy Đông - nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch & Đầu tư - khẳng định chuyển đổi xanh sẽ là "một động cơ phản lực" góp phần vào mức tăng trưởng tham vọng hai chữ số của Việt Nam, bên cạnh chuyển đổi số.
"Nếu nhận diện đầy đủ và thực hiện kịp thời, chuyển đổi xanh là một động cơ rất mới để chúng ta tăng tốc", ông Đông nói. Bằng chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và xóa bỏ rào cản về thủ tục hành chính, ông cho rằng Việt Nam có thể tăng trưởng hai chữ số trong giai đoạn tới.
Thủy Trương