Nghiên cứu này được tiến hành trên gần 1.000 VĐV tham dự London Marathon 2016. Nhóm chuyên gia Đại học Wisconsin-Madison phân loại runner dựa vào chronotype - nhịp sinh học cá nhân chi phối chu kỳ thức - ngủ, và hiệu suất cơ thể trong ngày. Kết quả cho thấy những người có thói quen sinh hoạt buổi sáng, được gọi là "morning-type", đạt thành tích tốt hơn đáng kể khi tham gia các giải chạy.
Theo tiến sĩ Roland Brandstaetter, chuyên gia nhịp sinh học Đại học Birmingham (Anh), hiệu suất thi đấu của VĐV phụ thuộc nhiều vào mức độ tỉnh táo và khả năng kiểm soát nhịp tim, thân nhiệt tại thời điểm xuất phát. "Người duy trì lịch sinh hoạt ổn định từ sớm sẽ dễ đạt trạng thái sẵn sàng hơn, đặc biệt với các giải khởi tranh lúc bình minh", ông nói.
Thực tế, phần lớn giải chạy lớn ở Việt Nam, trong đó có VnExpress Marathon Đà Nẵng 2025, đều xuất phát từ rạng sáng để tránh nắng nóng. Giải năm nay quy mô 11.000 runner, dự kiến xuất phát cự ly 42km lúc 2h30 sáng - khung giờ đòi hỏi VĐV phải làm quen nhịp sinh học từ trước.
"Không phải ai cũng là tuýp người chạy sáng sớm, nhưng đồng hồ sinh học hoàn toàn có thể huấn luyện lại nếu thực hiện đúng cách", HLV thể lực Anna McNulty (Canada) nhận định. Bà khuyến nghị runner bắt đầu điều chỉnh nhịp sinh hoạt khoảng hai tuần trước giải, bằng cách thức dậy sớm hơn mỗi ngày, ăn sáng và tập luyện vào khung giờ thi đấu dự kiến.
Ngoài ra, tập nhẹ buổi sáng với các hình thức như chạy chậm, đi bộ hoặc yoga cũng giúp cơ thể thích nghi nhanh hơn, giảm nguy cơ thiếu hụt năng lượng khi thi đấu. Học viện Y học Giấc ngủ Mỹ (AASM) nhấn mạnh rằng chuẩn bị trước về giấc ngủ và đồng hồ sinh học quan trọng không kém giáo án tập luyện hay dinh dưỡng.
Với nhiều người, chạy bộ từ lúc trời chưa sáng không chỉ là chiến lược để nâng cao hiệu suất chạy bộ, mà còn là ẩn dụ về hành trình vượt lên mệt mỏi và giới hạn bản thân. Những bước chạy âm thầm trong bóng tối càng làm khoảnh khắc cán đích khi mặt trời lên thêm ý nghĩa, như cách mỗi ngày mới mở ra cơ hội để cuộc sống trở nên tốt hơn.
Hải Long