Melanin là sắc tố tự nhiên có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ da khỏi tác hại của tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời. Tuy nhiên, khi lượng melanin được sản xuất quá mức do di truyền, tiếp xúc ánh nắng kéo dài, rối loạn nội tiết tố hoặc lão hóa, làn da dần trở nên sạm màu, xuất hiện nám, tàn nhang.
Theo BS.CKI Đào Thị Yến Thủy, Trưởng khoa Dinh dưỡng Tiết chế, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, nhiều người thường dùng mỹ phẩm khi da sạm màu, nám, tàn nhang... nhưng bỏ qua yếu tố cơ bản từ bên trong, đó là chế độ dinh dưỡng. Những thực phẩm ăn hàng ngày ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sản sinh melanin.
Bác sĩ Yến Thủy giải thích một trong những cơ chế liên quan đến sự hình thành melanin là hoạt động của enzyme tyrosinase. Một số dưỡng chất có thể ức chế enzyme này đồng thời chống lại stress oxy hóa - nguyên nhân thúc đẩy tăng sắc tố da. Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa có thể điều hòa melanin, làm đều màu da, tăng cường độ sáng khỏe cho làn da theo cách tự nhiên.
Vitamin C với khả năng chống oxy hóa mạnh, góp phần ức chế enzyme tyrosinase, làm chậm quá trình tổng hợp melanin. Trái cây họ cam quýt như cam, bưởi, chanh, ổi, dâu tây hay kiwi cung cấp vitamin C dồi dào, cải thiện sắc tố da, hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch.
Vitamin A và beta-carotene có nhiều trong các loại rau củ màu đỏ, cam như cà rốt, cà chua, củ dền và ớt chuông giúp tái tạo da, bảo vệ tế bào trước tác hại của ánh nắng mặt trời và làm chậm quá trình lão hóa. Những dưỡng chất này góp phần duy trì làn da sáng mịn, hạn chế tình trạng xỉn màu.
Vitamin E và các axit béo không bão hòa thường có trong bơ, hạnh nhân, các loại hạt và cá hồi góp phần nuôi dưỡng làn da từ sâu bên trong, làm dịu vùng da bị kích ứng hoặc tổn thương do ánh nắng.
Các hợp chất chống oxy hóa như polyphenol và flavonoid trong trà xanh, nghệ, nấm được biết đến với công dụng làm đều màu da, giảm thâm nám, tăng cường hàng rào bảo vệ da trước tác động của môi trường. Các loại rau lá xanh đậm như cải bó xôi giàu folate, vi chất hỗ trợ quá trình tái tạo tế bào da, ngăn ngừa tích tụ sắc tố bất thường.
Thường xuyên bổ sung tinh chất thiên nhiên như collagen peptide, sakura (chiết xuất hoa anh đào Nhật Bản), P. leucotomos (dương xỉ Nam Mỹ) và pomegranate (lựu Địa Trung Hải) giúp kích thích quá trình tái tạo collagen. Đồng thời, Litchi fruit, White peony, Lemon power và L-Glutathione hỗ trợ ngăn ngừa sự đứt gãy collagen và elastin, duy trì làn da khỏe, mịn màng.
Bác sĩ Yến Thủy lưu ý sắc tố melanin đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tế bào da trước tia UV, đặc biệt cần thiết trong môi trường nắng nóng. Mục tiêu của chế độ ăn uống là điều hòa hoạt động sản sinh melanin, giúp da sáng khỏe nhưng vẫn duy trì được khả năng tự bảo vệ khỏi các tác nhân bên ngoài.
Ngoài ăn thực phẩm lành mạnh, mỗi người cũng cần chống nắng đúng cách mỗi ngày, kể cả khi trời râm. Ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng và uống đủ nước để duy trì độ ẩm cho da. Người bị tăng sắc tố nặng, xuất hiện nám sâu, đậm màu hoặc lan rộng nên đến cơ sở y tế có chuyên khoa da uy tín để khám, xác định nguyên nhân, có hướng điều trị chuyên sâu.
Phương Phạm
| Độc giả đặt câu hỏi về dinh dưỡng tại đây để bác sĩ giải đáp |