Cuộc thi thiết kế nhà ga hành khách Cảng hàng không quốc tế (CHKQT) Gia Bình chính thức diễn ra tại Sofitel Legend Metropole Hà Nội. Các ý tưởng, phương án thi công được đánh giá bởi hội đồng giám khảo gồm chuyên gia từ nhiều lĩnh vực. Mỗi phương án sẽ được thuyết trình và chấm điểm dựa trên tính khả thi, sáng tạo, bền vững và hài hòa với văn hóa Việt Nam.
Ban tổ chức cho biết cuộc thi được triển khai theo quy mô quốc tế nhằm chọn phương án thiết kế phù hợp cho nhà ga CHKQT Gia Bình. Quy trình chấm điểm minh bạch, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật hiện hành và nguyên tắc chuyên môn trong kiến trúc, quy hoạch và xây dựng.
Hội đồng giám khảo có sự tham gia của đại diện Bộ Công an, Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh và lãnh đạo Masterise Group. Ngoài ra còn có sự góp mặt của các chuyên gia quốc tế dày dặn kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công kiến trúc: Giáo sư Richard De Neufville (MIT, Mỹ), kiến trúc sư Moshe Safdie (Safdie Architects) - tác giả Marina Bay Sands và Jewel Changi Airport, Cristiano Ceccato de Sabata (Zaha Hadid Architects), Laurence Liauw (SPADA, Hong Kong) và ông Trevor Carnahoff (Jacobs, Australia). Các phương án dự thi được đánh giá dựa trên tiêu chuẩn quốc tế về thiết kế và vận hành cảng hàng không hiện đại.
Cả ba đơn vị tham gia cuộc thi lần này đều là những công ty kiến trúc uy tín, đứng sau loạt nhà ga của sân bay 5 sao Skytrax trên thế giới như Incheon (Hàn Quốc), Haneda (Nhật Bản) và Changi (Singapore). Họ mang đến các ý tưởng thể hiện bản sắc riêng và nghiên cứu kỹ lưỡng hiện trạng khu vực cùng định hướng dài hạn của ngành hàng không Việt Nam. Các đề xuất lấy văn hóa và cảnh quan Việt Nam làm nền tảng sáng tạo, con người làm trung tâm - tối ưu trải nghiệm hành khách. Đề xuất theo đuổi mô hình "thông minh - xanh - bền vững", đáp ứng nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Nhiều ý tưởng nổi bật được giới chuyên môn đánh giá cao như hệ thống thu hồi và tái sử dụng nước mưa, tối ưu chiếu sáng tự nhiên qua giếng trời, thông gió tự nhiên về đêm. Ưu tiên sử dụng vật liệu thân thiện môi trường, ít phát thải carbon như gỗ và đất nung, hệ thống pin năng lượng mặt trời tích hợp trên mái nhà ga... cũng được xem là phương án bền vững hiệu quả.
Những giải pháp trên đều hướng đến mục tiêu xây dựng sân bay tích hợp kiến trúc, kỹ thuật, trải nghiệm hành khách và kết nối phát triển bền vững. Mỗi ý tưởng còn mang các yếu tố tôn vinh bản sắc Việt Nam, góp phần định hình mô hình sân bay xanh, thông minh và hiệu quả trong tương lai.
Ông Jordan Pierce từ Skidmore, Owings & Merrill (SOM), một trong ba đội dự thi, cho biết đơn vị mong muốn tạo nên công trình cảm xúc từ cảnh quan thiên nhiên Việt Nam. Ý tưởng "Nhà ga của những khu vườn thủy sinh" được đơn vị phát triển dựa trên yếu tố nước – một trong những biểu tượng ngũ hành gắn liền với văn hóa Á Đông.
Về phía hội đồng giám khảo, ông Laurence Liauw từ Sparta (Hồng Kông) nhận định đây là thời điểm thích hợp để Hà Nội phát triển cảng hàng không mới có ý nghĩa chiến lược góp phần mở rộng vị thế của Việt Nam trên bản đồ du lịch và hàng không toàn cầu. Trong quá trình chấm thi, hội đồng đã thảo luận kỹ lưỡng về từng phương án, đánh giá trên các tiêu chí từ giá trị kỹ thuật, tầm nhìn ý tưởng đến sự phù hợp với bối cảnh văn hóa Việt Nam.
"Nguyên tắc quan trọng nhất là tối ưu trải nghiệm hành khách, để mỗi người khi đến hay rời Cảng hàng không quốc tế Gia Bình đều có những trải nghiệm tốt nhất", ông Laurence nhấn mạnh.
CHKQT Gia Bình sau khi hoàn thiện sẽ là cửa ngõ hàng không miền Bắc, trung tâm trung chuyển hành khách, hàng hóa và cơ sở MRO của khu vực châu Á – Thái Bình Dương, sẽ góp phần tạo động lực tăng trưởng cho thủ đô, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Song song đó, dự án còn được kỳ vọng sẽ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia về logistics, công nghiệp công nghệ cao và thương mại dịch vụ quy mô lớn, từ đó tạo nền tảng phát triển dài hạn trong chiến lược tăng trưởng của Việt Nam.
Sân bay Gia Bình được quy hoạch theo tiêu chuẩn kỹ thuật cấp 4F của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO), hướng tới đạt chuẩn dịch vụ 5 sao Skytrax trong vận hành. Công trình được xem là dự án hạ tầng trọng điểm cấp quốc gia, mang ý nghĩa chiến lược về kinh tế, an ninh - quốc phòng và đối ngoại.
Quy mô khai thác dự kiến 30 triệu lượt hành khách, 1,6 triệu tấn hàng hóa một năm vào giai đoạn 2030. Tầm nhìn mở rộng lên 50 triệu hành khách và 2,5 triệu tấn hàng hóa mỗi năm vào năm 2050, dự án được kỳ vọng sánh vai với các trung tâm hàng không hàng đầu khu vực như Changi (Singapore), Incheon (Hàn Quốc) hay Suvarnabhumi (Thái Lan). Là tâm điểm giao thương mới của Việt Nam, nơi đây dự kiến hội tụ các tiêu chuẩn vận hành hiện đại, hệ sinh thái dịch vụ đồng bộ và khả năng kết nối toàn cầu.
Bên cạnh mục tiêu kỹ thuật và công năng, CHKQT Gia Bình còn là biểu tượng cho phát triển hạ tầng gắn với các tiêu chí "xanh - thông minh - bền vững". Từ quy hoạch không gian, vật liệu xây dựng đến công nghệ vận hành, dự án đặt trọng tâm vào yếu tố tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường và tối ưu trải nghiệm người dùng.
"Cuộc thi Thiết kế kiến trúc Nhà ga hành khách Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được tổ chức với quy mô quốc tế, sự đầu tư nghiêm túc và quy trình chuyên nghiệp, thể hiện ý nghĩa chiến lược của dự án. Masterise Group cam kết huy động tối đa nguồn lực và công nghệ quốc tế, đóng góp cho phát triển hạ tầng chiến lược quốc gia theo hướng bền vững, chuẩn mực và giàu bản sắc Việt Nam", đại diện ban tổ chức cuộc thi cho biết.
Đan Minh