B-2 Spirit, hay còn gọi là ‘Stealth Bomber’, là một trong những thành tựu công nghệ quân sự đỉnh cao của Không quân Hoa Kỳ, được thiết kế để thực hiện các nhiệm vụ chiến lược với khả năng tàng hình và sức mạnh hủy diệt vượt trội.
Do Northrop Grumman sản xuất, B-2 Spirit là máy bay ném bom tàng hình duy nhất trên thế giới có khả năng mang bom xuyên phá ‘bunker buster’ GBU-57 Massive Ordnance Penetrator (MOP), được xem là vũ khí lý tưởng để tấn công các mục tiêu kiên cố như cơ sở hạt nhân Fordo của Iran.
Dựa trên các nguồn tin AP News, Reuters, CBS News, RG, RiaNovosti, Lenta, bài viết sẽ phân tích công nghệ của B-2 Spirit và vai trò của nó trong các kịch bản quân sự hiện đại.
Máy bay ném bom tàng hình B-2 Spirit của Không quân Mỹ hạ cánh tại căn cứ RAF Fairford ở hạt Gloucestershire.
(Ảnh: Steve Parsons/cbsnews)
Ra mắt lần đầu vào năm 1989 và chính thức hoạt động từ năm 1997, B-2 Spirit là máy bay ném bom tàng hình chiến lược với thiết kế cánh bay (flying wing) độc đáo, giúp giảm thiểu tín hiệu radar và tăng khả năng sống sót trong không gian phòng không dày đặc.
Với chi phí sản xuất khoảng 2,1 tỷ USD mỗi chiếc, B-2 là một trong những máy bay đắt đỏ nhất từng được chế tạo. Hiện nay, Không quân Hoa Kỳ vận hành 20 chiếc B-2, đóng tại căn cứ không quân Whiteman, Missouri.
Các đặc điểm công nghệ chính của B-2 Spirit
Tàng hình vượt trội: Thân máy bay được phủ vật liệu hấp thụ sóng radar (RAM) và thiết kế khí động học giúp giảm diện tích phản xạ radar xuống mức tối thiểu, khiến B-2 gần như vô hình trước các hệ thống phòng không hiện đại.
Tên lửa SM-6 'sát thủ 2 trong 1' khiến kẻ thù trên trời, dưới biển lạnh sống lưng
Tầm hoạt động xa: B-2 có thể bay hơn 11,000km mà không cần tiếp nhiên liệu và lên đến 18,500km khi được tiếp nhiên liệu trên không, cho phép thực hiện các nhiệm vụ liên lục địa từ căn cứ ở Mỹ hoặc các căn cứ như Diego Garcia ở Ấn Độ Dương.
Hệ thống dẫn đường và nhắm mục tiêu: B-2 sử dụng hệ thống định vị GPS kết hợp với dẫn đường quán tính, đảm bảo độ chính xác cao khi triển khai vũ khí, kể cả trong điều kiện thời tiết xấu.
Khoang vũ khí linh hoạt: B-2 có thể mang đến 18,144kg vũ khí, bao gồm bom thông thường, bom hạt nhân và đặc biệt là hai quả bom GBU-57 MOP, được thiết kế để phá hủy các mục tiêu kiên cố dưới lòng đất.
Máy bay B-2 Spirit thả bom GBU-57 MOP trong chuyến bay thử nghiệm. Ảnh: USAF
Đặc điểm nổi bật của bom GBU-57 Massive Ordnance Penetrator (MOP)
GBU-57 MOP là loại bom thông thường lớn nhất của Hoa Kỳ, nặng 13,600kg với 2,700kg thuốc nổ mạnh. Được Boeing phát triển, GBU-57 thiết kế để xuyên phá các mục tiêu kiên cố như boong-ke, hầm ngầm, hoặc các cơ sở hạt nhân như Fordo của Iran, nằm sâu dưới 80-90 mét đá và bê tông.
Lộ diện ‘sát thủ săn ngầm’ mới ASW-USV, tàu ngầm nghe tên đã vội tìm chỗ trốn
Bom có thể xuyên qua 60m bê tông cường độ cao hoặc 200 feet đất đá nhờ vỏ thép cứng và hệ thống ngòi nổ trễ thông minh, chỉ kích hoạt khi bom đạt độ sâu mục tiêu.
GBU-57 sử dụng hệ thống GPS để đảm bảo đánh trúng mục tiêu với sai số tối thiểu.
Dù mạnh mẽ, một quả GBU-57 đơn lẻ có thể không đủ để phá hủy hoàn toàn các cơ sở như Fordo. Các chuyên gia cho rằng cần nhiều đợt tấn công liên tiếp, với các quả bom thả chính xác vào cùng một điểm để tối đa hóa hiệu quả.
B-2 Spirit là nền tảng duy nhất được cấu hình để mang và triển khai GBU-57 trong các nhiệm vụ thực chiến, nhờ khoang vũ khí nội bộ phù hợp và khả năng tàng hình, giúp tránh các hệ thống phòng không như S-300 của Iran.
Máy bay ném bom tàng hình B-2 Spirit của Mỹ chuẩn bị cất cánh. Ảnh: Wikimedia Commons
Vai trò chiến lược của B-2 Spirit trong các kịch bản quân sự
Trong bối cảnh căng thẳng giữa Israel và Iran, cơ sở hạt nhân Fordo trở thành tâm điểm chú ý do khả năng làm giàu uranium đến 60%, gần mức vũ khí hạt nhân.
B-2 Spirit, với khả năng mang bom GBU-57, được xem là lựa chọn hàng đầu để tấn công các mục tiêu như Fordo. Máy bay có thể xuất phát từ căn cứ Whiteman, Missouri (cách Iran 6,000 dặm) hoặc Diego Garcia (cách Iran 3,700km), với sự hỗ trợ của các máy bay tiếp nhiên liệu như KC-135 để đảm bảo phạm vi hoạt động.
Các nguồn tin AP News và CBS News cho biết Tổng thống Donald Trump đang cân nhắc sử dụng B-2 để hỗ trợ Israel, nhưng lo ngại về hiệu quả của bom GBU-57 trong việc phá hủy hoàn toàn Fordo.
Một số chuyên gia nhận định rằng cần nhiều đợt tấn công liên tiếp hoặc kết hợp với các phương pháp khác, như đột kích mặt đất, để đảm bảo hiệu quả.
Máy bay ném bom tàng hình B-2 Spirit của Mỹ. Ảnh: Wikimedia Commons
Thách thức kỹ thuật và địa chính trị
Dù B-2 và GBU-57 đại diện cho công nghệ quân sự tiên tiến, việc triển khai chúng đối mặt với nhiều thách thức.
'Siêu' tên lửa dẫn đường chống tăng Spike của Israel vô hiệu hóa phòng không Iran
Một số ý kiến, bao gồm của cựu Tổng thống Trump, cho rằng GBU-57 có thể không đủ mạnh để phá hủy hoàn toàn Fordo do độ sâu và cấu trúc kiên cố của cơ sở này.
Fordo được bảo vệ bởi các hệ thống tên lửa phòng không S-300, đòi hỏi B-2 phải duy trì tàng hình tuyệt đối và có thể cần sự hỗ trợ từ các lực lượng khác để vô hiệu hóa phòng không trước.
Một cuộc tấn công bằng B-2 có thể làm leo thang xung đột ở Trung Đông, kéo Hoa Kỳ vào một cuộc chiến kéo dài với Iran, gây tổn thất về chính trị và kinh tế.
Ngoài ra, các báo Nga (RG, RIA, Lenta) đề cập đến sự nhầm lẫn khi một drone của Israel bị cho là B-2 Spirit trên không phận Iran, làm nổi bật sự nhạy cảm của tình hình.
Tương lai của B-2 Spirit
B-2 Spirit vẫn là một trong những nền tảng chiến lược quan trọng của Không quân Hoa Kỳ, nhưng nó đang dần được thay thế bởi máy bay ném bom tàng hình thế hệ mới B-21 Raider, dự kiến ra mắt trong thập kỷ này.
Tuy nhiên, với số lượng hạn chế (20 chiếc) và khả năng độc đáo trong việc triển khai GBU-57, B-2 vẫn đóng vai trò không thể thay thế trong các kịch bản xung đột hiện tại, đặc biệt là liên quan đến các mục tiêu kiên cố như Fordo.
B-2 Spirit là biểu tượng của công nghệ tàng hình và sức mạnh chiến lược của Hoa Kỳ, với khả năng mang bom GBU-57 để tấn công các mục tiêu kiên cố nhất trên thế giới.
Tuy nhiên, việc sử dụng B-2 trong các kịch bản như tấn công cơ sở hạt nhân Fordo của Iran không chỉ đòi hỏi sự vượt trội về công nghệ mà còn đối mặt với những thách thức chiến thuật và địa chính trị phức tạp.
Trong bối cảnh căng thẳng khu vực leo thang, vai trò của B-2 tiếp tục là tâm điểm của các cuộc thảo luận chiến lược, nhưng quyết định triển khai sẽ phụ thuộc vào đánh giá cẩn thận về hiệu quả và hậu quả lâu dài.
(Theo AP News, Reuters, CBS News, RG, RiaNovosti, Lenta)