Theo lương y Đỗ Minh Tuấn - Hội Đông y Hà Nội, thận là một trong những cơ quan quan trọng, đảm bảo sự cân bằng âm dương và duy trì sức khỏe tổng thể. Theo y học cổ truyền, thận chủ tàng tinh, nạp khí và liên quan mật thiết đến nhiều cơ quan khác. Khi thận suy yếu, cơ thể sẽ phát ra những tín hiệu cảnh báo, đặc biệt rõ rệt vào buổi sáng.
Lương y Tuấn cho biết 5 dấu hiệu buổi sáng dưới đây cho thấy thận đang "kêu cứu”.
1. Quầng mắt thâm
Trong y học cổ truyền, vùng dưới mắt được gọi là “mi khí”, chịu ảnh hưởng trực tiếp từ thận thủy. Quầng mắt thâm, trũng sâu vào buổi sáng không chỉ do thiếu ngủ mà thường là dấu hiệu của thận âm suy yếu, chức năng lọc thải của thận kém, dẫn đến tuần hoàn máu không thông suốt.
Khi thận yếu, không chỉ quầng mắt thâm mà tóc rụng, tai ù, xương đau cũng có thể xuất hiện. Nếu tình trạng này kéo dài, cần kiểm tra chức năng thận ngay.
Bệnh nhân đang chạy thận tại bệnh viện. Ảnh: Nguyễn Huế.
2. Môi thâm
Đây là tình trạng thận khí suy giảm. Sắc môi phản ánh trạng thái khí huyết của cơ thể. Môi hồng hào cho thấy khí huyết dồi dào, trong khi môi thâm tái hoặc tím bầm vào buổi sáng là dấu hiệu của khí huyết ứ trệ, huyết hàn hoặc thận dương hư.
Một người có môi thâm buổi sáng thường đi kèm cảm giác lạnh, mệt mỏi. Đây không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn là lời cảnh báo về sự suy hao nguyên khí. Nếu nhận thấy môi thâm kéo dài, nên đi khám để đánh giá sức khỏe thận và điều chỉnh kịp thời.
3. Mệt mỏi, uể oải
Dù ngủ đủ giấc, nhiều người vẫn cảm thấy mệt mỏi, lừ đừ, không muốn rời giường vào buổi sáng. Đây là dấu hiệu của khí hư và thận hư. Theo Đông y, thận chủ nạp khí, giúp cơ thể tái tạo năng lượng trong giấc ngủ. Khi thận yếu, khí không được nạp đủ, dẫn đến cảm giác nặng nề, đầu óc uể oải, chân tay như “đeo đá”. Nếu tình trạng này kéo dài, đừng chủ quan mà hãy kiểm tra chức năng thận để tránh nguy cơ suy nhược nghiêm trọng hơn.
4. Nước tiểu có mùi hôi
Thận chủ thông tiểu tiện, giúp cơ thể bài tiết chất thải. Nước tiểu có mùi hôi, màu vàng sậm hoặc cảm giác nóng rát vào buổi sáng là dấu hiệu của thận nhiệt, thấp nhiệt ở bàng quang hoặc tích tụ độc tố lâu ngày.
Y học cổ truyền cho rằng mùi của nước tiểu phản ánh sự cân bằng âm dương trong cơ thể. Nếu nước tiểu có mùi hôi nặng, đó là tín hiệu thận đang gặp vấn đề nghiêm trọng, cần được xử lý kịp thời để tránh tổn thương thêm.
5. Không muốn ăn sáng
Tỳ vị vận hóa thức ăn, nhưng để hoạt động hiệu quả, cần có sự hỗ trợ từ hỏa của thận dương. Khi thận dương hư, người bệnh thường không muốn ăn sáng, cảm thấy đầy bụng, khó tiêu. Đây là dấu hiệu “mộc không sinh hỏa, hỏa không ôn thổ”, cho thấy sự mất cân bằng giữa thận và tỳ vị.
Việc không thèm ăn sáng không chỉ do thói quen mà có thể là lời cảnh báo từ cơ thể. Nếu tình trạng này kéo dài, cần kiểm tra cả chức năng thận và hệ tiêu hóa.
Để bảo vệ thận, lương y Tuấn khuyến cáo mọi người cần duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống đủ chất, tránh thức khuya và kiểm tra sức khỏe định kỳ. Nếu nhận thấy các dấu hiệu trên, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nghiêm trọng về sau.

Nam thanh niên suy thận giai đoạn cuối khi phớt lờ cảnh báo từ năm 2020
Buồn nôn, mất ngủ, thay đổi vị giác, nam thanh niên 30 tuổi ở Hà Nội không ngờ đó là dấu hiệu của bệnh suy thận giai đoạn cuối.
Bé gái 6 tuổi được phát hiện suy thận giai đoạn cuối từ một dấu hiệu khi ngủ dậyTừ năm 6 tuổi, trẻ bắt đầu có dấu hiệu sưng mắt sau khi ngủ dậy nhưng gia đình không đưa bé đi khám. Khi tình trạng nặng, bác sĩ chẩn đoán suy thận giai đoạn cuối.