Báo cáo Triển vọng Kinh tế Toàn cầu công bố ngày 10/6 của World Bank giảm dự báo tăng trưởng thế giới năm nay, với lý do thuế quan cao hơn của Mỹ và môi trường bất định tạo ra thách thức cho hầu hết các nền kinh tế.
World Bank không cho rằng toàn cầu sẽ suy thoái, với xác suất xảy ra vẫn dưới 10%, nhưng cảnh báo tăng trưởng 2025 có thể yếu nhất kể từ 2008 nếu không tính các giai đoạn suy thoái. Dự báo đến 2027, tăng trưởng GDP toàn cầu trung bình chỉ đạt 2,5%, chậm nhất kể từ những năm 1960.
Tuần trước, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cũng hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu, các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc. Theo đó, OECD ước tính GDP toàn cầu chỉ tăng 2,9% năm nay. Tốc độ này thấp hơn so với mức dự báo 3,1% hồi tháng 3.
Cũng theo báo cáo của World Bank, thương mại toàn cầu có thể chỉ tăng 1,8%, giảm mạnh so với mức 3,4% của 2024 và chỉ bằng một phần ba mức trung bình 5,9% vào những năm 2000. Con số này được tính toán dựa trên mức thuế có hiệu lực đến cuối tháng 5, gồm thuế nhập khẩu 10% mà Mỹ áp lên hầu hết các quốc gia và không gồm thuế đối ứng công bố hồi tháng 4, tạm hoãn đến ngày 9/7.
Theo các mô hình phân tích của World Bank, nếu Mỹ tăng thêm 10 điểm phần trăm thuế nhập khẩu, nâng tổng mức thuế lên 20% và các quốc gia đáp trả tương ứng, triển vọng tăng trưởng năm nay có thể giảm thêm 0,5 điểm phần trăm. Kịch bản này có thể khiến thương mại toàn cầu trì trệ từ nửa cuối năm, kéo theo suy giảm niềm tin diện rộng và bất ổn trên thị trường tài chính.
Lạm phát toàn cầu năm 2025 sẽ ở mức 2,9%, cao hơn ngưỡng trước đại dịch do tác động từ thuế tăng và lao động khan hiếm. "Rủi ro với triển vọng toàn cầu tiếp tục gia tăng", báo cáo nhận định.
Ngân hàng Thế giới đồng thời hạ dự báo tăng trưởng với gần 70% nền kinh tế, gồm Mỹ, châu Âu và 6 nước ở khu vực thị trường mới nổi so với mức đưa ra cách đây nửa năm - trước thời điểm Tổng thống Mỹ Donald Trump nhậm chức.
Dự báo tăng trưởng GDP Mỹ năm nay điều chỉnh còn 1,4%, giảm 0,9 điểm phần trăm so với trước đó. Triển vọng 2026 cũng hạ 0,4 điểm phần trăm, về 1,6%. Theo World Bank, rào cản thương mại gia tăng, mức độ bất định đạt kỷ lục và biến động thị trường tài chính gây áp lực lên tiêu dùng tư nhân, thương mại và đầu tư.
Tăng trưởng khu vực đồng euro năm nay có thể chỉ ở 0,7%, giảm 0,3 điểm phần trăm so với dự báo trước. Nhật Bản bị hạ dự báo 0,5 điểm phần trăm, còn 0,7%. Với các thị trường mới nổi và đang phát triển, tăng trưởng được dự báo là 3,8%, thấp hơn mức 4,1% từng được kỳ vọng.
Đến 2027, GDP bình quân đầu người của các nền kinh tế đang phát triển vẫn thấp hơn 6% so với trước đại dịch. Không tính Trung Quốc, nhiều nước có thể phải mất hai thập kỷ để phục hồi hoàn toàn thiệt hại kinh tế giai đoạn 2020-2029.
Mexico được dự báo tăng trưởng giảm về 0,2% năm nay, do phụ thuộc nhiều vào thương mại với Mỹ. Riêng Trung Quốc, Ngân hàng Thế giới giữ nguyên dự báo ở mức 4,5%, với lý do Bắc Kinh còn dư địa về chính sách tài khóa và tiền tệ để hỗ trợ kinh tế.
Phiên An (theo Reuters)