Tràn dịch màng phổi là tình trạng thường gặp ở bệnh nhân suy tim. Nguyên nhân chính là do tăng áp lực mao mạch và tĩnh mạch phổi khiến dịch ứ đọng trong mô kẽ rồi thấm dần vào khoang màng phổi.
Bác sĩ Lã Quý Hương, khoa Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết dịch màng phổi do suy tim chủ yếu là dịch thấm, đặc trưng bởi hàm lượng protein và LDH thấp. Tuy nhiên, ở một số bệnh nhân đã dùng thuốc lợi tiểu kéo dài hoặc đã được chọc dịch màng phổi nhiều lần, nồng độ protein và LDH trong dịch có thể tăng cao, dễ khiến dịch bị phân loại nhầm thành dịch tiết theo tiêu chuẩn Ligh. Đây là tiêu chuẩn so sánh tỷ lệ protein và LDH giữa dịch màng phổi và máu để phân biệt dịch thấm hay dịch tiết.
Nguyên nhân khiến người bệnh suy tim dễ bị tràn dịch màng phổi là do chức năng bơm máu của tim suy giảm, nhất là suy tim trái. Máu không lưu thông được ứ đọng trong hệ tuần hoàn phổi, làm tăng áp lực trong nhĩ trái, các mao mạch phổi. Áp lực thủy tĩnh trong thành mạch tăng cao khiến dịch huyết tương thoát ra ngoài lòng mạch, thấm vào mô kẽ phổi, gây phù phổi mô kẽ.
Lượng dịch dư thừa này sau đó tiếp tục di chuyển, thấm qua lá thành màng phổi, tích tụ trong khoang màng phổi. Khi lượng dịch vượt quá khả năng hấp thu của hệ bạch huyết, tràn dịch màng phổi sẽ xảy ra.
Bác sĩ Hương cho biết điều trị tràn dịch màng phổi do suy tim cần song song với kiểm soát nguyên nhân gốc là suy tim. Bác sĩ khám và xác định mức độ ứ dịch trong khoang màng phổi thông qua chụp X-quang, siêu âm hoặc chụp cắt lớp lồng ngực. Tùy theo tình trạng của người bệnh mà lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
Nếu lượng dịch nhiều gây khó thở rõ rệt, bác sĩ có thể chỉ định chọc hút dịch màng phổi nhằm giải phóng áp lực, giúp phổi nở ra và cải thiện hô hấp. Nếu tràn dịch kèm theo tràn khí, tràn máu hoặc dịch mủ, phương pháp đặt ống dẫn lưu màng phổi sẽ được áp dụng.
Bên cạnh can thiệp trực tiếp, điều trị nội khoa vẫn là nền tảng trong kiểm soát tràn dịch màng phổi do suy tim. Bệnh nhân thường được dùng thuốc lợi tiểu để giảm ứ dịch, kết hợp nhóm thuốc điều trị suy tim. Tùy tình trạng, bác sĩ có thể chỉ định thêm liệu pháp oxy, chế độ nghỉ ngơi, dinh dưỡng và vật lý trị liệu hô hấp để hỗ trợ hồi phục, hạn chế tái phát.
Người bệnh suy tim cần được theo dõi và khám sớm khi xuất hiện dấu hiệu khó thở, mệt mỏi hoặc nghi ngờ tràn dịch màng phổi. Nhờ đó, người bệnh có thể kiểm soát biến chứng kịp thời và bảo vệ chức năng tim, phổi.
Thu Giang
| Độc giả đặt câu hỏi bệnh hô hấp tại đây để bác sĩ giải đáp |