BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết như trên trong bối cảnh nhiều ca sốt xuất huyết nặng nhập viện điều trị, trước đó tự mua thuốc uống hoặc điều trị tại nhà, không khám chữa.
Điển hình bệnh nhi 6 tuổi ở Bình Dương, đầu tháng 6 sốt cao, điều trị tại nhà bằng thuốc hạ sốt. Sau ba ngày, bé nôn ra máu, vào Bệnh viện Nhi đồng 2 cấp cứu trong tình trạng sốc sốt xuất huyết. Một bệnh nhi khác, 12 tuổi, ở Bình Phước, đau bụng, nôn ói sau ba ngày mắc bệnh, nhập viện đã tổn thương gan nặng, rơi vào sốc.
"Sốt xuất huyết có thể âm thầm trở nặng nếu chủ quan không theo dõi sát, gây khó khăn khi điều trị", bác sĩ Chính cho hay. 1-4 ngày đầu, người bệnh sốt, mệt mỏi, chưa có triệu chứng lâm sàng rầm rộ và thường hết sốt vào ngày 3-7.
Thời điểm hết sốt cũng là giai đoạn nguy hiểm nhất do sốt cao gây thoát dịch, giảm tiểu cầu, cô đặc máu, men gan tăng cao... Khi có dấu hiệu trở nặng, người bệnh cần được nhập viện càng sớm càng tốt.
Ngoài ra, sốt xuất huyết hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Bác sĩ cần dựa vào triệu chứng, kết quả xét nghiệm của trẻ để chỉ định loại thuốc và liều lượng phù hợp. Một số loại thuốc hạ sốt thông thường như aspirin, ibuprofen gây xuất huyết nặng, không được khuyến cáo sử dụng.
Do đó, bác sĩ Chính cho rằng người dân cần hiểu đúng về bệnh, cho con khám tại cơ sở y tế khi có dấu hiệu sốt cao đột ngột, mệt mỏi. Việc này sẽ giúp bệnh được phát hiện sớm, điều trị đúng và tăng khả năng hồi phục.
Nếu được chỉ định theo dõi tại nhà, nên tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, chỉ dùng parcetamol hạ sốt với liều lượng 10-15 mg/kg thể trọng. Trẻ bệnh nên mặc quần áo thoáng mát và vệ sinh cơ thể bằng nước ấm. Bù nước và điện giải khi sốt cao bằng cách uống oresol hoặc nước sôi để nguội, nước trái cây hoặc cháo loãng.
Không cạo gió cho trẻ vì sẽ làm đau và có thể gây chảy máu, nhiễm trùng. Không cho trẻ truyền dịch tại các phòng khám tư hoặc cơ sở y tế không đủ điều kiện bởi có thể dẫn đến các biến chứng như sốc phản vệ, hoặc lượng dịch truyền quá nhanh hay quá nhiều gây suy tim, phù phổi cấp, tràn dịch màng phổi. Ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu hóa và tăng cung cấp vitamin các nhóm A, B, C để tăng chuyển hóa, miễn dịch và đề kháng.
Sốt xuất huyết là bệnh do virus Dengue gây ra, với bốn type huyết thanh gồm Den-1, Den-2, Den-3 và Den-4. Hiện điều kiện thời tiết tại Việt Nam thuận lợi cho muỗi vằn trung gian truyền bệnh phát triển. Mùa hè cũng là dịp học sinh, sinh viên nghỉ học, nhiều người đi dã ngoại, du lịch, về quê... nên dễ mắc bệnh hơn.
Bác sĩ Chính khuyến cáo người dân nên chủ động phòng bệnh, không nên có tâm lý mắc bệnh rồi mới chữa. Các biện pháp phòng ngừa được khuyến cáo gồm: ngủ màn kể cả vào ban ngày, mặc quần áo dài tay để tránh muỗi đốt; loại bỏ nơi ở và sinh sản của muỗi bằng cách phát quang bụi rậm, dọn dẹp nơi ở sạch sẽ, đậy nắp bể chứa nước và các vật dụng chứa nước, thả cá để diệt bọ gậy.
Việt Nam đã có vaccine ngừa sốt xuất huyết Qdenga Nhật Bản, chỉ định cho trẻ em từ 4 tuổi và người lớn. Hiệu quả bảo vệ của vaccine hơn 80% và ngăn nguy cơ nhập viện hơn 90%. Lịch tiêm hai liều cách nhau ba tháng, không cần xét nghiệm trước khi tiêm. Phụ nữ nên tiêm vaccine trước mang thai tốt nhất ba tháng hoặc tối thiểu một tháng.
Diệu Thuần