Một start-up mới của Anh, có tên Books By People, muốn tiên phong trong việc giải quyết làn sóng sách do AI tạo ra ngày càng gia tăng. Đơn vị hợp tác với một số nhà xuất bản độc lập như Bluemoose Books, Snowbooks, Scorpius Books và Bedford Square Publishers để giới thiệu chứng nhận "Organic Literature" (chứng nhận tác phẩm do con người viết ra), kèm theo đó là tem được in, dán lên sách. AI chỉ được phép sử dụng ở mức độ giới hạn cho các khâu như định dạng hay hỗ trợ ý tưởng.
Tác phẩm đầu tiên có được chứng nhận này là Telenovela của Gonzalo C Garcia, Galley Beggar Press phát hành vào tháng 11 tới. Ông Sam Jordison, đồng giám đốc của Galley Beggar, là cố vấn cho Books By People, cho biết "tự hào khi nhà xuất bản có con tem đầu tiên". Ông cũng nhấn mạnh sáng kiến này "vô cùng quan trọng đối với các nhà xuất bản, tác giả và nhất là độc giả. Nó vừa là dấu ấn kiểm định chất lượng nội dung, vừa là sự đảm bảo về tính nhân văn mà chúng ta tìm kiếm trong những cuốn sách".
Start-up do chuyên gia về sách quý Esme Dennys, Conrad Young và Gavin Johnston thành lập, và có kế hoạch mở rộng hoạt động ra phạm vi toàn cầu vào năm 2026. Để sở hữu chứng nhận này, các nhà xuất bản phải cam kết tuân thủ tiêu chuẩn, trong đó bao gồm việc kiểm tra định kỳ chất lượng sách hàng năm. Chi phí tham gia chương trình thay đổi tùy thuộc vào số lượng đầu sách phát hành mỗi năm.
Sáng kiến này được đưa ra trong bối cảnh nhiều căng thẳng giữa ngành công nghiệp sáng tạo và các công ty AI. Đầu năm nay, Anthropic chấp thuận trả 1,5 tỷ USD cho các tác giả kiện start-up này vì sử dụng bản quyền nhiều cuốn sách trái phép để đào tạo mô hình AI. Hồi tháng 8, nhà xuất bản độc lập Faber đã dán nhãn "do con người chấp bút" lên các bản sao của cuốn Helm (Sarah Hall). Ông Mary Cannam, CEO của đơn vị này cho biết logo của Faber "sẽ luôn đại diện cho sách có nguồn gốc nhân bản".
Trên các sàn bán lẻ trực tuyến như Amazon, nội dung do AI tạo ra đang bị giám sát ngày càng gắt gao. Các chuyên gia lo ngại rằng do thiếu các quy định kiểm soát văn bản AI viết, những thị trường này có thể dễ dàng phát tán những thông tin sai lệch và nguy hiểm. Dan Conway, CEO của Hiệp hội Nhà xuất bản (Publishers Association) kêu gọi các nền tảng phải có hành động quyết liệt hơn để ngăn chặn vấn đề này.
CEO Dan Conway đồng thời hoan nghênh các cá nhân, tổ chức vì tự nguyện, nỗ lực làm nổi bật quyền tác giả của con người. Nhưng theo ông, ngành này hiện chưa thúc đẩy việc dán nhãn bắt buộc. Ông nói: "Chúng tôi phải luôn ủng hộ các nhà xuất bản và tác giả trong việc bảo vệ sự sáng tạo cùng khả năng tư duy phản biện của con người".
Khánh Linh (theo Guardian)