Ấn phẩm do Từ Phương Thảo - con gái đại tá phi công, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Từ Đễ - ấp ủ suốt chín năm. Cùng nhiếp ảnh gia Ngô Nhật Hoàng, chị theo đuổi dự án để gửi tặng các anh hùng, đồng thời hướng đến kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước. "Họ trở thành một phần không thể thiếu trong trang sử bi tráng, hào hùng của dân tộc", Phương Thảo nói.
Nhóm tác giả không liệt kê đơn thuần tiểu sử, chiến công, mà còn ghi lại câu chuyện về nhân vật qua lời kể, tâm tình của đồng đội. Ngoài việc tái hiện ký ức về các trận đánh lịch sử của lực lượng tiêm kích, ấn phẩm còn giới thiệu các tên tuổi thầm lặng, như phi công đánh đêm, ném bom, phi công trực thăng, trinh sát, trong suốt cuộc đối đầu với không quân Mỹ và bảo vệ biên giới Tây Nam.
Việc thu thập tài liệu, chụp ảnh được thực hiện tại nhà riêng các phi công và đơn vị nơi họ đóng quân. Theo tác giả, công đoạn này vất vả nhưng thú vị. Họ như chạm vào kỷ niệm của các anh hùng khi đến tận nhà, xem lại những album cũ. Có phi công từ lâu mất liên lạc với đồng đội, ít giao tiếp, không thích chụp ảnh, một phần vì muốn giữ lại hình tượng oai hùng thời trẻ. Do đó, êkíp cố gắng thuyết phục để họ đồng ý xuất hiện.
Ngoài chân dung các anh hùng, ấn phẩm trích lược một số thông tin từ sách của chính các phi công ngày trước, để diễn giải thuật ngữ như "bay đêm", "chiến tranh điện tử". Qua đó, sách bổ sung kiến thức, hình ảnh của các dòng máy bay, hoặc mô tả ngắn gọn về các cột mốc chiến thắng của bộ đội không quân.
Để người đọc dễ theo dõi, tên các phi công được sắp xếp theo bảng chữ cái. Nhiều anh hùng đã hy sinh ở tuổi 20-30. Một số người gặp khó khăn trong cuộc sống hiện tại, nhưng điểm chung của họ là sự lạc quan, bao dung. Hoàn thành nhiệm vụ lớn, họ trở về quê nhà, nơi có cánh đồng, ngôi nhà cũ, có bạn đời cùng con cháu vây quanh. "Họ khiêm tốn, giản dị, xem chuyện chiến đấu bình thường như bao việc khác", Phương Thảo nói.
Sách có ban cố vấn gồm đại tá phi công MiG-21 Hà Quang Hưng, đại tá phi công MiG-17 Lê Ngọc Sơn, đại tá phi công MiG-17 Từ Đễ, cơ trưởng Nguyễn Nam Liên. Tác giả cho biết phần lớn nội dung do ban cố vấn cung cấp, chị chỉ góp nhặt, sắp xếp để cuốn sách được hoàn chỉnh.
Từ Phương Thảo (chủ biên) sinh tại Hà Nội, là giám đốc mỹ thuật của tạp chí Elle Decoration Việt Nam. Chị có gần 30 năm làm việc tại TP HCM với vai trò phụ trách thiết kế ấn phẩm báo chí. Chị từng sản xuất series phim không quân E910 - Giảng đường trên mây (2017-2023) - phim tài liệu đầu tiên về các phi công và học viên bay Trung đoàn 910 trường Sĩ quan Không quân.
Nhiếp ảnh gia Ngô Nhật Hoàng sinh tại Hà Nội, có kinh nghiệm 20 năm cầm máy. Anh yêu thích nhảy dù, là hội viên Câu lạc bộ Hàng không với hơn 100 chuyến nhảy trong chín năm.
Mai Nhật