Một nghiên cứu mới đây cho thấy thói quen uống cà phê có thể thay đổi thành phần hệ vi sinh vật đường ruột, góp phần cải thiện sức khỏe tổng thể. Điều này mở ra một hướng nghiên cứu mới về cách cà phê không chỉ là thức uống yêu thích mà còn là "người bạn" hỗ trợ sức khỏe hệ tiêu hóa.
Cà phê và hệ vi sinh vật đường ruột: Mối liên hệ đặc biệt
Nghiên cứu được thực hiện bởi công ty dinh dưỡng ZOE và công bố trên tạp chí Nature Microbiology, cho thấy cà phê là thực phẩm có tác động mạnh mẽ nhất đến hệ vi sinh vật đường ruột trong số hơn 150 loại thực phẩm và đồ uống được nghiên cứu.
Cụ thể, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng, những người uống cà phê thường xuyên có mức độ cao hơn của vi khuẩn Lawsonibacter asaccharolyticus so với những người không uống.
Loại vi khuẩn này có thể góp phần vào những lợi ích sức khỏe mà cà phê mang lại, chẳng hạn như hỗ trợ tim, não và các chức năng khác của cơ thể.
Theo giáo sư Nicola Segata, Trưởng nhóm nghiên cứu tại Đại học Trento (Ý), đây là một bước tiến quan trọng trong việc hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa thực phẩm và hệ vi sinh vật đường ruột.
Nghiên cứu phân tích dữ liệu từ 23.115 người tham gia tại Mỹ và Anh thông qua chương trình nghiên cứu ZOE PREDICT. Các mẫu phân của người tham gia được phân tích bằng kỹ thuật metagenomics, giúp xác định cấu trúc gen của hệ vi sinh vật đường ruột.
Người tham gia được chia thành ba nhóm: Nhóm "không uống cà phê" (ít hơn 3 tách mỗi tháng), nhóm uống cà phê vừa phải (1-3 tách mỗi ngày), và nhóm uống nhiều cà phê (hơn 3 tách mỗi ngày).
Kết quả cho thấy mức độ vi khuẩn L. asaccharolyticus ở nhóm uống nhiều cà phê cao hơn gấp 4,5-8 lần so với nhóm không uống. Ngay cả nhóm uống vừa phải cũng có mức độ vi khuẩn cao hơn đáng kể so với nhóm không uống, nhưng sự khác biệt giữa nhóm uống vừa phải và uống nhiều không lớn.
Ngoài ra, thử nghiệm trong ống nghiệm cho thấy cà phê - cả có caffeine và không caffeine - đều thúc đẩy sự phát triển của L. asaccharolyticus. Điều này gợi ý rằng tác dụng của cà phê không chỉ đến từ caffeine mà còn từ các hợp chất khác như axit chlorogenic, một loại polyphenol có trong cà phê.
Axit chlorogenic: Thành phần "vàng" của cà phê
Axit chlorogenic là một hợp chất tự nhiên trong cà phê, được biết đến với khả năng chống oxy hóa và hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
Khi được chuyển hóa trong cơ thể, axit này tạo ra các chất như axit caffeic và axit quinic, giúp kích thích sự phát triển của các vi khuẩn có lợi trong đường ruột, bao gồm Bifidobacterium lactis và Escherichia coli.
Nghiên cứu chỉ ra rằng những người có mức độ cao hơn của vi khuẩn L. asaccharolyticus cũng có lượng axit quinic trong máu cao hơn, gợi ý rằng axit chlorogenic có thể đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích sự phát triển của loại vi khuẩn này.
Cà phê và sức khỏe tiêu hóa: Lợi ích và lưu ý
Bên cạnh những lợi ích tiềm năng, cà phê cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ, đặc biệt đối với những người có vấn đề tiêu hóa.
Theo chuyên gia dinh dưỡng Kelsey Russell, cà phê kích thích nhu động ruột, giúp thúc đẩy việc đi tiêu. Tuy nhiên, đối với những người bị hội chứng ruột kích thích (IBS) hoặc tiêu chảy, việc tiêu thụ cà phê có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng.
Russell khuyến cáo rằng nếu muốn bắt đầu uống cà phê, hãy thử dần dần để xem cơ thể phản ứng như thế nào. Ngoài ra, bạn nên tránh thêm quá nhiều đường hoặc kem vào cà phê, vì điều này có thể làm giảm lợi ích sức khỏe của thức uống này.
Dù cà phê có thể có tác động tích cực, các chuyên gia nhấn mạnh rằng việc duy trì một hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh phụ thuộc nhiều vào lối sống và chế độ ăn uống tổng thể.
Một chế độ ăn giàu thực vật với nhiều thực phẩm chứa chất xơ hòa tan là chìa khóa để nuôi dưỡng các vi khuẩn có lợi. Các nguồn chất xơ tốt bao gồm tỏi, hành, yến mạch, chuối, táo, măng tây, và các loại đậu.
Ngoài ra, giấc ngủ đủ, giảm căng thẳng, tập thể dục đều đặn và tránh hút thuốc cũng là những yếu tố quan trọng giúp hỗ trợ sức khỏe đường ruột.