BS.CKI Đào Thị Yến Thủy, Trưởng khoa Dinh dưỡng Tiết chế, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết khi đói, dạ dày vẫn tiết axit để chuẩn bị tiêu hóa thức ăn, nhưng không có thực phẩm nào trong bụng để trung hòa lượng axit này. Ở người mắc bệnh viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày hay hội chứng ruột kích thích, tình trạng này khiến niêm mạc bị kích ứng, gây đau tức vùng thượng vị, nóng rát, cồn cào, buồn nôn. Lựa chọn đúng thực phẩm để ăn lúc đói có thể làm giảm triệu chứng, bảo vệ lớp niêm mạc dạ dày khỏi tổn thương do axit.
Chuối chín
Chuối chín mềm, dễ tiêu, chứa nhiều pectin - loại chất xơ hòa tan có khả năng tạo lớp màng bảo vệ niêm mạc dạ dày, hỗ trợ tiêu hóa, giảm kích ứng. Kali trong chuối có tác dụng cân bằng độ pH, trung hòa axit dạ dày, từ đó làm dịu cảm giác nóng rát. Chuối cũng là lựa chọn lành mạnh cho bữa phụ giúp người bệnh không để bụng quá đói.
Cơm trắng
Cơm trắng là tinh bột dễ tiêu, không làm tăng tiết axit, góp phần làm đầy dạ dày nhanh chóng, giảm đau tức. Ăn cơm kèm với thịt gà luộc, rau xanh hấp để bổ sung đầy đủ dinh dưỡng mà không gây áp lực lên hệ tiêu hóa. Các món ăn đơn giản, ít gia vị là lựa chọn phù hợp cho người đang trong giai đoạn kích ứng dạ dày.
Cháo, súp loãng
Cháo thịt bằm, cháo trứng hay súp rau củ là thực phẩm nhẹ bụng, dễ tiêu, phù hợp với người đau dạ dày đang đói. Cháo còn cung cấp nước, giảm khô rát ở niêm mạc dạ dày. Súp bí đỏ, súp cà rốt hoặc cháo yến mạch đều có thể làm dịu cảm giác đau rát, khó chịu nếu được chế biến nhạt, hạn chế dầu mỡ, gia vị cay.
Thịt gà luộc
Thịt gà, nhất là phần ức cung cấp protein nạc, ít chất béo, dễ tiêu hóa. Cách chế biến tốt là luộc hoặc hấp để giữ nguyên dinh dưỡng, không gây kích ứng lên dạ dày. Người bị đau dạ dày khi đói có thể ăn cháo thịt gà, cơm trắng với thịt gà xé nhỏ hoặc súp gà cùng rau củ để làm ấm bụng, giảm triệu chứng.
Khoai lang, khoai tây luộc
Khoai lang, khoai tây là nguồn tinh bột kháng tốt, giúp trung hòa axit, tạo lớp bảo vệ cho niêm mạc dạ dày. Loại củ này còn cung cấp năng lượng ổn định, thích hợp ăn vào buổi sáng hoặc giữa buổi để tránh bụng trống quá lâu. Tuy nhiên, cần lưu ý không ăn khoai khi còn sống hoặc chiên rán nhiều dầu mỡ, vì có thể gây đầy bụng, chướng hơi và làm nặng thêm tình trạng đau dạ dày.
Rau củ luộc hoặc hấp
Các loại rau xanh như cải ngọt, rau ngót, bắp cải, bí đỏ, đậu bắp... giàu chất xơ hòa tan, hỗ trợ tiêu hóa, làm mềm phân, giảm kích ứng niêm mạc dạ dày. Chế biến rau bằng cách luộc hoặc hấp giữ lại vitamin, đồng thời dễ tiêu hơn so với rau xào nhiều dầu mỡ. Rau còn có khả năng làm dịu axit, cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
Để kiểm soát đau dạ dày khi đói, bác sĩ Yến Thủy khuyến cáo nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày thành 5-6 bữa, giúp dạ dày không bị rỗng quá lâu, giảm nguy cơ tăng tiết axit. Hạn chế thực phẩm có tính kích thích như đồ chua, cay, nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, cà phê, rượu bia để không làm tổn thương niêm mạc, khiến cơn đau trầm trọng hơn.
Uống đủ 1,5-2 lít nước mỗi ngày và tránh uống khi quá đói hoặc quá no để không gây áp lực lên dạ dày. Người bệnh nên duy trì thói quen ăn chậm, nhai kỹ, tránh vừa ăn vừa làm việc để hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn. Nếu cơn đau kéo dài, kèm theo biểu hiện như nôn ói, sụt cân hay thiếu máu, người bệnh cần đến bác sĩ khám để được chẩn đoán, điều trị kịp thời.
Phượng Thy
Độc giả đặt câu hỏi về dinh dưỡng tại đây để bác sĩ giải đáp |