Bác sĩ Lê Thị Gấm, Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết trẻ em có hệ miễn dịch chưa hoàn chỉnh, do đó nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm cao hơn so với người lớn. Nguy cơ mắc bệnh tăng cao khi bé đi du lịch, các khu vui chơi giải trí hoặc về quê thăm ông bà, người thân. Dưới đây là các bệnh thường gặp và cách phòng tránh:
Cúm và Covid-19
Cúm và Covid-19 lây lan qua đường hô hấp khi tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, người nhiễm virus không có triệu chứng hoặc lây gián tiếp khi chạm vào các vật dụng bị nhiễm virus như bàn ghế, bát đũa, ly uống nước...
Hai bệnh có chung triệu chứng sốt, ho, khó thở, đau đầu, mệt mỏi, kiệt sức, gây biến chứng như viêm phổi, viêm màng não, viêm cơ tim. Hiện một số bệnh viện tại Hà Nội ghi nhận bệnh nhi nhập viện do Covid-19 và biến chứng viêm phổi, viêm thanh quản, co giật do sốt cao. Một số trẻ có hiện tượng đồng nhiễm với bệnh tay chân miệng hay Rotavirus. Bên cạnh đó, Covid-19 cũng có thể đồng nhiễm với cúm, phế cầu gây bệnh nặng.
Thủy đậu và tay chân miệng
Bệnh thủy đậu do virus Varicella Zoster gây ra, còn bệnh tay chân miệng do virus đường ruột gây ra, điển hình là virus Coxsackievirus A16 (nhóm A16) và Enterovirus 71 (EV71). Cả hai bệnh lây thông qua đường hô hấp khi tiếp xúc dịch tiết mũi, họng hoặc lây qua tiếp xúc trực tiếp khi chạm tay vào vùng da tổn thương, dịch của nốt mụn nước.
Với thủy đậu, khi không được chăm sóc và điều trị đúng, bệnh có thể biến chứng viêm não, viêm phổi, tổn thương thận. Trường hợp nặng, người bệnh có thể sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng, rối loạn đông máu thậm chí tử vong. Còn bệnh tay chân miệng có các biến chứng như viêm màng não, viêm não tủy, viêm cơ tim, suy tim, trụy mạch, tử vong.
Để phòng hai bệnh trên, gia đình hướng dẫn trẻ giữ gìn vệ sinh cá nhân, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Người lớn vệ sinh nhà cửa, khử khuẩn các bề mặt bằng sạch sẽ, tăng cường dinh dưỡng phù hợp với thể trạng của trẻ...
Hiện bệnh thủy đậu đã có vaccine trong đó loại Varilrix (Bỉ) dành cho trẻ từ 9 tháng tuổi và người lớn, loại Varivax (Mỹ) dành cho trẻ từ 12 tháng tuổi và người lớn. Tiêm đủ hai mũi vaccine ngừa thủy đậu giúp hiệu quả phòng bệnh lên đến 97%.
Sốt xuất huyết và viêm não Nhật Bản
Đây là hai bệnh truyền nhiễm lây lan qua vết đốt của muỗi. Trong đó, bệnh sốt xuất huyết lây từ người sang người chủ yếu qua vết đốt của muỗi vằn cái, còn bệnh viêm não Nhật Bản lây từ động vật nhiễm bệnh sang người qua vật trung gian là muỗi Culex.
Theo bác sĩ Gấm, mùa hè trẻ nhỏ thường thích chơi ở ngoài trời, các bụi cây nên dễ bị muỗi đốt. Bệnh sốt xuất huyết có thể diễn tiến nặng nhanh, gây sốc sốt xuất huyết, rối loạn đông máu, xuất huyết, tổn thương gan, thận, phải điều trị tích cực kéo dài, thậm chí tử vong.
Còn bệnh viêm não Nhật Bản có thể dẫn đến các biến chứng như viêm phổi, suy hô hấp, rối loạn tâm thần, viêm đường tiết niệu... Bên cạnh đó, khoảng 30 - 50% trẻ gặp các di chứng suốt đời như chậm phát triển vận động, ngôn ngữ, động kinh...
Hiện bệnh sốt xuất huyết và viêm não Nhật Bản chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, biện pháp phòng ngừa hiện nay là diệt muỗi và diệt trừ môi trường sống, phát triển của chúng. Bên cạnh đó, trẻ nên tiêm vaccine để phòng ngừa là biện pháp chủ động và hiệu quả.
Đối với bệnh sốt xuất huyết, hiện Việt Nam có vaccine Qdenga (Nhật Bản), chỉ định tiêm cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và người lớn. Lịch tiêm gồm hai mũi, cách nhau ba tháng. Còn bệnh viêm não Nhật Bản có các vaccine như Jevax (Việt Nam), Jeev (Ấn Độ) và Imojev (Thái Lan). Tùy vào lịch sử tiêm chủng của trẻ, bác sĩ sẽ tư vấn loại vaccine và lịch tiêm phù hợp.
Hoàng Dương