Nguyễn Thế Phương, 22 tuổi, quê Yên Bái, là sinh viên lớp chất lượng cao ngành Sư phạm Sinh học, trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Với điểm tổng kết (GPA) 3.99/4, Phương đứng đầu trong những sinh viên tốt nghiệp khối ngành đào tạo giáo viên của trường. Đại diện cho gần 3.000 tân cử nhân phát biểu trong lễ tốt nghiệp ngày 20/6, Phương gây xúc động khi kể lại lớp học đầu tiên của mình.
"Lúc đó, mình được bố mẹ gửi đến điểm trường vùng sâu ở xã Phong Du Hạ, huyện Văn Yên, Yên Bái. Đó là căn phòng nhỏ với mái lớp tạm, nền đất mấp mô, trơn trượt khi mưa xuống. Mùi ẩm mốc, mùi đất và mùi hồ hôi của đám trẻ quện vào nhau... Sau này lớn lên, mình may mắn được học ở những ngôi trường tốt hơn, được trở thành học sinh trường chuyên của tỉnh. Nhưng hình ảnh về lớp học đầu tiên không mờ đi mà cứ lớn dần cùng những câu hỏi", Phương nói.
Trăn trở về sự công bằng trong giáo dục, Phương nuôi ước mơ trở thành nhà giáo. Đây cũng từng là ước mơ mà mẹ Phương từng bỏ dở vì điều kiện khó khăn.
"Bố mẹ mình đều rất giỏi nhưng phải bỏ học, trải qua đủ nghề từ nhặt sắt vụn, thợ may, tạp vụ, phụ bếp để cho mình điều kiện giáo dục tốt nhất", Phương kể. "Đó cũng là động lực lớn nhất để mình cố gắng học tốt".
Giành giải nhì học sinh giỏi quốc gia môn Sinh học năm lớp 12, Phương được tuyển thẳng vào tất cả trường Y. Khi biết Phương chọn Sư phạm, bố mẹ, nhiều thầy cô và hầu hết người quen đều ngăn cản với vô vàn lý do, như đồng lương thấp, cơ hội nghề nghiệp không nhiều. Thế nhưng, Phương quyết tâm vượt định kiến đó để theo đuổi ước mơ.
PGS.TS Trần Thị Thanh Huyền, Phó trưởng khoa Sinh học, trường Đại học Sư phạm Hà Nội, cho biết không nhiều sinh viên đạt giải nhất, nhì quốc gia môn Sinh lựa chọn học Sư phạm như Phương. Hầu hết vào ngành Y.
Sự kiên định trong lựa chọn ngành giúp Phương không gặp quá nhiều khó khăn khi vào đại học. Giai đoạn chật vật nhất là năm thứ nhất, khi phải học online do Covid-19. Vốn giỏi các môn Khoa học tự nhiên hơn, việc học các môn nghiệp vụ như Giáo dục học, Lý luận dạy học theo hình thức online, khiến Phương hơi ngợp.
Nam sinh cố gắng bằng cách nêu ý kiến thật nhiều, nhận làm lớp trưởng để có trách nhiệm học tập hơn. Sự nhiệt tình của thầy cô cũng giúp Phương thêm động lực.
Bắt đầu học trực tiếp tại trường vào cuối năm nhất, Phương như "cá gặp nước". Được tham quan các phòng thí nghiệm, Phương lập tức xin tham gia nghiên cứu khoa học. Nam sinh giành ngay giải nhất Olympic Sinh học sinh viên toàn quốc, giải ba Sinh viên nghiên cứu khoa học cấp Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Nhờ đó, Phương được khoa Sinh học cử tham gia chương trình trao đổi tại Đại học Nữ Nara, Nhật Bản. Những trải nghiệm ở môi trường nghiên cứu học thuật nước ngoài khiến Phương mong được đi nhiều hơn. Nam sinh tự ứng tuyển và giành học bổng chương trình thực tập 3 tháng vào năm cuối tại Viện Y học phân tử, Đại học Quốc lập Thành Công, Đài Loan.
"Mình đã phát triển hơn nhiều về kỹ năng nghiên cứu, khả năng ngôn ngữ, dù thời gian ở Đài Loan khá ngắn", Phương nói. "Đặc biệt, mình đã cụ thể hóa được mong muốn là trở thành giảng viên để vừa được giảng dạy, vừa được nghiên cứu".
Để đạt được mục tiêu trên, Phương quyết định xin học bổng du học sau đại học. Với Phương, đây là con đường để mở rộng kiến thức, khám phá nhiều điều mới, tạo dựng mối quan hệ với các giáo sư, trường đại học ở nước khác nhằm kết nối cho sinh viên của mình về sau.
Cách đây một tháng, Phương nhận được thư báo giành học bổng toàn phần hai ngành Y học phân tử và Khoa học sự sống tại Đại học Quốc lập Thành Công, nơi Phương từng thực tập. Đúng vào ngày nhận bằng tốt nghiệp, Phương nhận thêm thư chúc mừng từ Đại học Paris Saclay, Pháp, cùng học bổng trị giá 10.000 Euro (hơn 300 triệu đồng) mỗi năm để theo học chương trình thạc sĩ một trong hai ngành Khoa học sự sống và Vi sinh vật học.
"Mình vỡ òa. Mọi thứ đang đúng lộ trình mình mong muốn", Phương nói.
Đồng hành cùng Phương từ năm thứ nhất, cô Trần Thị Thanh Huyền nhận xét học trò năng nổ trong cả học tập và các hoạt động đoàn hội. Là lớp trưởng lớp chất lượng cao, Phương gương mẫu, hòa đồng, có nhiều tài lẻ như làm MC, ca hát. Ngoài ra, nam sinh từng đạt danh hiệu "Sinh viên 5 tốt" cấp thành phố Hà Nội, hai lần nhận học bổng Odon Vallet nhờ thành tích học tập tốt.
"Phương là sinh viên xuất sắc toàn diện", cô Huyền nói. Thời gian thực tập cuối khóa tại trường THPT chuyên Bắc Ninh, Phương được đánh giá cao về tinh thần làm việc và khả năng kết nối với học sinh, được khen thưởng.
Có 4 lựa chọn du học thạc sĩ ở Pháp và Đài Loan, Phương đang cân nhắc trước khi quyết định. Dù theo học ngành nào, nam sinh cho hay vẫn đeo đuổi mục tiêu trở thành giảng viên đại học tại Việt Nam.
Dương Tâm