Không đủ cơ sở áp dụng giảm nhẹ hình phạt tử hình cho bị cáo Trương Mỹ Lan

Hôm nay (3/12), TAND Cấp cao tại TPHCM tuyên án với bị cáo Trương Mỹ Lan và 47 đồng phạm.

Nhận định về vụ án, HĐXX cho rằng xét đơn kháng cáo của các bị cáo đúng về trình tự, thủ tục nên đủ căn cứ để xem xét kháng cáo.

Trước phiên phúc thẩm, các bị cáo Trương Mỹ Lan và Chu Lập Cơ thay đổi kháng cáo, chỉ xin giảm nhẹ hình phạt. Xét thấy việc này không làm thay đổi bản chất của vụ án nên HĐXX chấp nhận yêu cầu.

Theo HĐXX, tại phiên tòa, các bị cáo đã thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội, lời khai phù hợp với nhau và tài liệu, chứng cứ. Từ đó có đủ cơ sở để kết luận bị cáo Trương Mỹ Lan là chủ của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát cùng nhiều công ty con trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát. Tại phiên sơ thẩm, bị cáo Lan đã nhận thức bản thân có vai trò quan trọng tại Ngân hàng SCB.

Căn cứ vào lời khai của các bị cáo và tài liệu chứng cứ, HĐXX nhận định đủ cơ sở xác định bà Lan chiếm giữ 91,5% cổ phần của Ngân hàng SCB nên đã giữ quyền điều hành mọi hoạt động của ngân hàng này. Từ đó, bị cáo đã chỉ đạo Đinh Văn Thành (cựu Chủ tịch HĐQT SCB), Võ Tấn Hoàng Văn (cựu Tổng giám đốc SCB), Trương Khánh Hoàng (cựu quyền Tổng giám đốc SCB), Trần Thị Mỹ Dung (cựu Phó Tổng giám đốc SCB)… rút tiền sử dụng cho mục đích cá nhân, gây thiệt hại cho ngân hàng.

Để hợp thức hóa việc rút tiền và tránh bị phát hiện, bị cáo Lan yêu cầu cán bộ ở Ngân hàng SCB chuyển tiền giải ngân vào các công ty "ma". Sau đó, các bị cáo thực hiện rút tiền mặt hoặc chuyển lòng vòng nhằm cắt đứt dòng tiền.

Trong đó, từ năm 2012-2017, bị cáo Lan đã chỉ đạo lập hồ sơ khống cho 304 khách hàng vay 368 khoản. Đến năm 2022, các khoản vay này còn dư nợ hơn 132.000 tỷ đồng cả gốc và lãi. Sau khi cấn trừ vào số tài sản đảm bảo, các khoản vay nói trên gây thiệt hại 64.600 tỷ đồng.

Hành vi trong giai đoạn này của bị cáo Lan là phạm tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Từ tháng 2/2018 đến tháng 10/2022, bà Lan đã chỉ đạo lập khống 916 hồ sơ vay vốn của Ngân hàng SCB 545.000 tỷ đồng, chiếm đoạt 304.000 tỷ đồng.

HĐXX khẳng định hành vi phạm tội của bị cáo Lan là đặc biệt nghiêm trọng, cùng lúc phạm 3 tội danh, gây dư luận xấu. Việc cấp sơ thẩm tuyên phạt bị cáo mức án tử hình về tội “Tham ô tài sản”, 20 năm tù về tội “Đưa hối lộ”, 20 năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” và tổng hợp hình phạt là tử hình là đúng người, đúng tội, không oan sai.

Tại phiên phúc thẩm, bị cáo Trương Mỹ Lan, các bị cáo, cá nhân, pháp nhân đã nộp khắc phục thêm tiền; bị cáo Lan cũng tự nguyện đưa nhiều tài sản vào khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, theo HĐXX, những tài sản này chưa đủ căn cứ pháp lý để xác định giá trị, từ đó chưa đủ cơ sở xác định bị cáo khắc phục được 3/4 hậu quả để áp dụng giảm nhẹ hình phạt.

HĐXX cũng ghi nhận đề nghị của VKS, áp dụng các tình tiết giảm nhẹ như được tặng nhiều bằng khen và giấy khen, tích cực tham gia công tác thiện nguyện. Đây là tình tiết mới nên HĐXX chấp nhận đề nghị giảm nhẹ một phần hình phạt đối với tội danh "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”.

Xét tổng thể vụ án, hành vi của bị cáo gây ra hậu quả là đặc biệt lớn, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Tuy nhiên, theo HĐXX, sau khi tuyên án mà bị cáo vẫn tích cực, phối hợp khắc phục - đáp ứng đủ điều kiện 3/4 hậu quả của vụ án - thì sẽ được cấp có thẩm quyền xem xét, giảm nhẹ hình phạt từ tử hình xuống chung thân.

Không xem xét giảm án cho bị cáo Đỗ Thị Nhàn

Theo HĐXX, bị cáo Đỗ Thị Nhàn (cựu Cục trưởng Cục Thanh tra giám sát ngân hàng II thuộc Ngân hàng Nhà nước, cựu trưởng đoàn thanh tra Ngân hàng SCB) sau khi nhận 5,2 triệu USD của bị cáo Trương Mỹ Lan thông qua Võ Tấn Hoàng Văn đã bưng bít kết quả thanh tra, để ngân hàng này không rơi vào kiểm soát đặc biệt.

Bị cáo Nhàn đã nộp lại toàn bộ số tiền nhận hối lộ và khắc phục thêm 1 tỷ đồng, có nhiều thành tích trong quá trình công tác. Tuy nhiên, hành vi phạm tội của bị cáo này đã xâm phạm tới uy tín của cơ quan, tổ chức, tạo điều kiện cho bị cáo Trương Mỹ Lan và đồng phạm chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn nên không đủ cơ sở để xem xét giảm án.

Bị cáo Trương Huệ Vân (cựu Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) được giao điều hành nhiều công ty, thành lập 52 công ty "ma", giúp sức cho bị cáo Lan chiếm đoạt 1.000 tỷ đồng. Tuy nhiên tại phiên tòa, bị cáo đã thành khẩn khai báo, tích cực khắc phục hậu quả, có nhiều đóng góp trong công tác thiện nguyện nên HĐXX cho rằng có đủ cơ sở để xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt.

Đối với bị cáo Chu Lập Cơ, HĐXX nhận định có hành vi giúp sức cho bị cáo Lan. Theo đó, bị cáo Cơ đã ký các biên bản họp đại hội đồng cổ đông, họp hội đồng quản trị… nhằm thế chấp tài sản của Công ty Times Square, giúp bị cáo Lan bảo lãnh nợ cho 73 khoản vay, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB hơn 9.116 tỷ đồng.

HĐXX cho rằng bị cáo Cơ phạm tội với vai trò giúp sức hạn chế. Bị cáo là người nước ngoài, thực hiện theo yêu cầu của vợ.

Đồng thời, bị cáo Cơ là thành viên Hiệp hội Doanh nghiệp Hong Kong Việt Nam (HKBAV) và được đánh giá hoạt động tích cực, có nhiều đóng góp cho hiệp hội; nộp 15 tỷ đồng để khắc phục hậu quả; có nhiều đóng góp trong dịch Covid-19, nhận được nhiều bằng khen; tập thể nhân viên công ty có đơn xin giảm nhẹ...

“Mức hình phạt 9 năm tù quá nghiêm khắc đối với bị cáo Cơ. Nhằm thể hiện tính khoan hồng của pháp luật Việt Nam cần chấp nhận kháng cáo của bị cáo, giảm một phần hình phạt theo đề nghị của VKS” - HĐXX nhận định.

Hình ảnh bị cáo Trương Mỹ Lan và đồng phạm trước giờ tuyên án phúc thẩm

Sáng nay, TAND Cấp cao tại TPHCM tuyên án bị cáo Trương Mỹ Lan và 47 đồng phạm sau gần 1 tháng xét xử và nghị án.