Tại tọa đàm "Hà Nội cấm xe xăng theo giờ: Tính toán nào cho hạ tầng và sinh kế" chiều 9/12, Phó giám đốc Sở Xây dựng Đào Việt Long cho biết việc chuyển đổi từ xe máy xăng sang xe điện tác động đến hàng triệu người dân nên Hà Nội xác định phải chuẩn bị kỹ lưỡng, từ hành lang pháp lý, cơ chế hỗ trợ đến hạ tầng và tổ chức giao thông.
Theo lãnh đạo Sở Xây dựng, việc hình thành vùng phát thải thấp gắn với hai vấn đề lớn của đô thị là ùn tắc giao thông kéo dài và ô nhiễm không khí. Đây là những điểm nghẽn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống và phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô, do đó Nghị quyết 57/2025 của HĐND thành phố về vùng phát thải thấp yêu cầu triển khai đồng bộ, có lộ trình.
Thành phố đang xây dựng dự thảo chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện sử dụng năng lượng sạch. Theo đề xuất, người dân được hỗ trợ 20% giá trị xe máy điện, tối đa 5 triệu đồng. Hộ nghèo có thể được hỗ trợ đến 100%, tối đa 20 triệu đồng; hộ cận nghèo 80%, tối đa 15 triệu đồng. Ngoài ra, thành phố còn hỗ trợ 30% lãi vay mua xe trả góp trong 12 tháng, hỗ trợ 50% lệ phí đăng ký, riêng hộ nghèo và cận nghèo được hỗ trợ 100%.
Hà Nội cũng dự kiến ưu đãi giá trông giữ đối với phương tiện xanh, miễn phí sử dụng lòng đường, hè phố tối đa 5 năm cho doanh nghiệp vận hành xe đạp điện, xe máy điện công cộng. Đồng thời thành phố mở rộng chính sách miễn vé vận tải hành khách công cộng cho học sinh, sinh viên và công nhân khu công nghiệp.
Về hạ tầng, thành phố đang nghiên cứu hỗ trợ đầu tư trạm tiếp năng lượng sạch công cộng, gồm hỗ trợ 30% lãi vay, 50% chi phí giải phóng mặt bằng và miễn tiền thuê đất 5 năm đầu. Hà Nội quy hoạch tối thiểu 15% chỗ đỗ trong các bãi xe khu vực vành đai 3 có trạm sạc trước ngày 1/1/2030; các công trình xây mới dự kiến bố trí ít nhất 30% vị trí đỗ có trạm sạc công cộng. Trạm sạc được xác định là hạ tầng dùng chung, không độc quyền theo hãng.
Hà Nội đã khảo sát 110 vị trí tiềm năng làm trạm sạc tập trung từ vành đai 3 trở vào để triển khai thí điểm giai đoạn đầu. Thành phố cũng nghiên cứu hệ thống trạm đổi pin cho xe điện hai bánh.
Song song với đó, Sở Xây dựng triển khai phương án phát triển xe buýt điện mini phục vụ khu phố cổ, phố cũ; đẩy mạnh phương tiện chia sẻ. Đến đầu tháng 12/2025, thành phố đã đưa thêm 500 xe đạp điện vào hệ thống xe đạp công cộng, dự kiến tăng lên 5.000 xe trước tháng 7/2026.
Với chung cư cao tầng, lãnh đạo Sở Xây dựng cho biết các vướng mắc về bố trí sạc hiện thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND xã, phường. Trước mắt, địa phương phối hợp ban quản trị chung cư rà soát, phân khu để xe điện riêng và bố trí trụ sạc bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy.
Theo thống kê, Hà Nội hiện có hơn 8 triệu phương tiện, trong đó khoảng 6,9 triệu xe máy, cùng hơn 1,2 triệu phương tiện từ các địa phương khác thường xuyên lưu thông. Thành phố xác định phát thải từ giao thông đường bộ chiếm 58-74% tổng nguồn ô nhiễm không khí. Nghị quyết vùng phát thải thấp dự kiến có hiệu lực từ tháng 7/2026.
Võ Hải