Ngày 17/9, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất tham chiếu 25 điểm cơ bản (0,25%), về 4-4,25%. Đây là lần đầu tiên Fed điều chỉnh chính sách tiền tệ trong năm nay, sau khi giảm lãi suất 3 lần liên tiếp vào 2024.
Cơ quan này dự báo giảm lãi suất thêm 50 điểm cơ bản năm nay và 25 điểm cơ bản vào năm sau, nhưng lưu ý đây là "xác suất" hơn "chắc chắn". Đồng thời, họ đánh giá triển vọng kinh tế Mỹ vẫn mù mờ.
Ông Powell nhấn mạnh "tình thế khó khăn" khi rủi ro lạm phát nghiêng về phía tăng, còn rủi ro việc làm giảm. Fed dự báo lạm phát năm nay ở mức 3%, cao hơn mục tiêu 2%; tăng trưởng GDP nhích lên 1,6% so với 1,4%.
Những động thái của Fed khiến giới đầu tư kém hào hứng, bởi trước đó họ kỳ vọng cơ quan này mạnh tay nới lỏng sau loạt dữ liệu cho thấy thất nghiệp tăng lên 4,3% trong tháng 8 và số việc làm mới thấp hơn dự báo.
Kết phiên giao dịch giằng co hôm 17/9, Nasdaq và S&P 500 giảm điểm. Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 2 và 10 năm lần lượt tăng lên 3,55% và 4,09%.
Larry Hatheway, chiến lược gia tại Franklin Templeton Institute cho rằng giới đầu tư có thể thất vọng vì Fed không cam kết lộ trình giảm lãi suất cụ thể mà chọn cách quyết định dựa vào dữ liệu ở từng cuộc họp. "Chúng tôi vốn đã thận trọng một thời gian và thông điệp của Fed càng củng cố quan điểm đó", ông nói.
Theo Dan Siluk tại Janus Henderson Investors, thông điệp của Fed cho thấy chính sách điều hành tiền tệ chưa phải cú xoay trục hoàn toàn sang nới lỏng. Josh Hirt, kinh tế trưởng Mỹ tại Vanguard cho hay nhà đầu tư khó hình dung được lộ trình sắp tới để ra quyết định do cơ quan quản lý tiền tệ không đưa ra định hướng rõ ràng.
Thậm chí, Fed còn có dấu hiệu kẹt trong tình thế khó khăn, theo Jack McIntyre, Giám đốc đầu tư tại Brandywine Global Investment Management. "Họ dự báo lạm phát trì trệ (stagflation) tức là lạm phát tăng còn thị trường lao động yếu hơn. Đó không phải là một môi trường tốt cho các tài sản tài chính", ông nói.
Lạm phát Mỹ tháng 8 lên mạnh nhất 7 tháng qua, kết hợp thị trường lao động yếu đi, làm dấy lên lo ngại về kịch bản lạm phát trì trệ vốn từng ám ảnh nước Mỹ thập niên 1970. "Chưa thể so với những năm 1970 nhưng điều này buộc nhà đầu tư phải dè dặt hơn với lợi suất chứng khoán và trái phiếu", Michael Rosen, chuyên gia tại Angeles Investments, nhận xét.
Nhóm nghiên cứu của ngân hàng ING chỉ ra việc Fed dự báo 3 lần cắt giảm lãi suất nữa, với tổng cộng 75 điểm cơ bản (0,75%) cho thấy cơ quan này tin rằng mức cắt giảm này trong những tháng tới sẽ mang lại kết quả tích cực cho nền kinh tế.
Tuy nhiên, thị trường "không mấy tin tưởng vào kịch bản hạ cánh mềm" mà kỳ vọng lãi suất xuống dưới 3% vào nửa cuối 2026, theo ING. "Chúng tôi cho rằng Fed sẽ cắt giảm lãi suất nhiều hơn dự kiến", ING nhận định.
Nhà băng Hà Lan này dự báo Fed cắt giảm 4 lần, mỗi lần 25 điểm cơ bản vào hai cuộc họp còn lại năm nay và quý I/2026. Đến kỳ họp tháng 3/2026, họ có thể đánh giá lại tình hình.
Ngoài ra, các vấn đề về quan điểm và nhân sự của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC), nơi ra quyết định lãi suất cũng khiến nhà đầu tư thận trọng. Ủy ban này quy tụ 19 thành viên nhưng mỗi đợt bỏ phiếu chỉ 12 người biểu quyết, gồm 7 thống đốc của Hội đồng Thống đốc Fed, Chủ tịch Fed New York và 4 Chủ tịch Fed chi nhánh đến lượt bỏ phiếu luân phiên.
Hiện có khác biệt đáng kể giữa 19 quan chức FOMC về bước đi tiếp theo. Quan điểm ẩn danh của các thống đốc sau cuộc họp cho thấy 7 người không muốn giảm thêm lãi suất, 2 quan chức ủng hộ chỉ hạ một lần nữa, trong khi 10 người cho rằng cần ít nhất hai lần.
Riêng một thành viên - được đoán là Thống đốc tạm quyền Stephen Miran mới được Tổng thống Trump bổ nhiệm - ủng hộ cắt giảm mạnh, đưa lãi suất xuống 2,9% vào cuối năm. Ông Powell cho rằng quan điểm chia rẽ phản ánh triển vọng kinh tế bất định. "Hiện khó có con đường nào không rủi ro", ông nói.
Ở diễn biến khác, việc ông Trump tìm cách loại bà Lisa Cook khỏi FOMC đánh dấu lần đầu tiên trong 112 năm lịch sử một tổng thống tìm cách sa thải một thống đốc. Động thái khiến nhiều chuyên gia lo lắng tính độc lập của Fed, điều có thể không tốt với thị trường và nền kinh tế.
Hôm thứ ba (17/9), ông Trump nói các quan chức Fed "phải tự quyết định" về lãi suất nhưng "nên lắng nghe những người thông minh như tôi".
Trước đó, ông cho rằng Fed cần hạ lãi suất thêm 3 điểm phần trăm. Khi được hỏi đâu sẽ là dấu hiệu cho thấy Fed không còn vận hành độc lập trước sức ép chính trị, ông Powell khẳng định: "Tôi không tin sẽ đi đến tình huống đó. Chúng tôi đang thực hiện công việc của mình đúng như cách vẫn luôn làm".
Phiên An (theo Reuters, ING, AP)