Theo Nghị quyết về một số cơ chế tháo gỡ khó khăn thực hiện Luật Đất đai được Quốc hội thông qua ngày 11/12, hộ gia đình, cá nhân sẽ được giảm tiền sử dụng đất khi chuyển đổi đất nông nghiệp sang thổ cư.
Cụ thể, người dân chuyển đất nông nghiệp sang đất ở trong hạn mức chỉ phải nộp 30% phần chênh lệch giữa giá đất ở và nông nghiệp. Với phần vượt nhưng không quá một lần hạn mức, người dân sẽ nộp 50% chênh lệch. Nếu phần vượt trên một lần hạn mức, khoản phải nộp là toàn bộ chênh lệch giữa giá đất nông nghiệp và đất ở như hiện hành.
Chính sách ưu đãi này chỉ áp dụng một lần cho hộ gia đình, cá nhân. Các lần chuyển đổi mục đích sau sẽ phải nộp toàn bộ chênh lệch.
Người dân đã chuyển mục đích sử dụng đất từ ngày 1/8/2024 (thời điểm Luật Đất đai 2024 có hiệu lực) đến trước ngày 1/1/2026 (Nghị quyết có hiệu lực) sẽ được cơ quan thuế tính lại tiền sử dụng đất. Số tiền tính lại thấp hơn khoản đã nộp được khấu trừ vào nghĩa vụ tài chính khác hoặc hoàn trả.
Quy định mới được kỳ vọng giúp giảm gánh nặng tài chính, đảm bảo an sinh xã hội và nhu cầu đất ở của người dân.
Theo quy định cũ, người dân khi chuyển đổi đất nông nghiệp sang thổ cư chỉ nộp tiền sử dụng đất tính theo tỷ lệ phần trăm chênh lệch giữa giá đất ở và đất nông nghiệp. Mức thu là 30% với diện tích trong hạn mức và 50% khi vượt. Nhờ đó, nhiều hộ dân, đặc biệt ở nông thôn hoặc ven đô, có thể dễ dàng chuyển đổi đất vườn, ao liền kề nhà ở sang đất thổ cư với chi phí hợp lý.
Từ khi áp dụng Luật Đất đai 2024, quy định này bị bãi bỏ. Người dân phải nộp toàn bộ phần chênh lệch giữa giá đất nông nghiệp và đất ở. Họ không còn được giảm theo tỷ lệ như trước, dù trên đất đã có nhà ở từ lâu.
Cũng theo nghị quyết, điều kiện tách, hợp thửa đất được nới lỏng hơn so với trước đây. Quy định mới yêu cầu thửa đất được tách phải có lối đi kết nối với đường giao thông công cộng, hoặc được chủ đất liền kề cho đi qua để nối với đường giao thông. Trước đó, Luật Đất đai 2024 chỉ yêu cầu chung phải có lối đi và kết nối với đường giao thông, không nêu khả năng sử dụng lối đi chung qua thửa liền kề.
Với hợp thửa đất, nghị quyết cho phép các thửa không cùng mục đích sử dụng, hình thức trả tiền thuê hay thời hạn sử dụng đất được hợp thửa. Quy định này đã linh hoạt hơn, giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính, chi phí và phù hợp nhu cầu thực tiễn của người dân. Bởi trước đây, các thửa đất phải thống nhất ba tiêu chí trên mới được hợp nhất, trừ một số trường hợp ngoại lệ.
Ngọc Diễm