Đột quỵ mới biết bệnh tim bẩm sinh

ThS.BS Nguyễn Tuấn Long, khoa Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết lỗ bầu dục bẩm sinh kích thước 3,5 mm là thủ phạm khiến chị Miên bị đột quỵ do cơ chế tắc mạch nghịch thường. Thông thường, những cục máu đông nhỏ hình thành ở tĩnh mạch, nhất là vùng chi dưới, sẽ theo dòng máu về tim phải rồi được bơm lên phổi, phân giải, không gây hại. Ở người còn tồn tại lỗ bầu dục, khi áp lực tim phải tăng đột ngột do ho, hắt hơi hay rặn, cục máu đông có thể đi tắt sang tim trái, theo động mạch lên não gây tắc mạch và đột quỵ.

Nếu không đóng lỗ bầu dục, chị Liên có nguy cơ tái phát đột quỵ. Sau khi bác sĩ can thiệp bít lỗ bầu dục, chị tỉnh táo, huyết áp ổn định, xuất viện sau hai ngày.

Theo bác sĩ Long, tồn tại lỗ bầu dục (Patent Foramen Ovale - PFO) là bất thường bẩm sinh phổ biến. Trong thời kỳ bào thai, phổi thai nhi chưa hoạt động nên máu sẽ đi từ tâm nhĩ phải sang tâm nhĩ trái qua một "lối tắt" tự nhiên gọi là lỗ bầu dục. Sau khi trẻ chào đời và phổi bắt đầu hoạt động, áp lực trong tim thay đổi khiến lỗ này thường tự đóng lại trong vài tuần hoặc vài tháng đầu đời.

Đa số lỗ bầu dục không gây triệu chứng, lành tính. Song một số ít trường hợp gây ra biến chứng như giảm oxy máu gây khó thở, đau nửa đầu, thuyên tắc ở não hoặc đột quỵ... Nguy cơ biến chứng phụ thuộc vào kích thước lỗ, mức độ dòng máu chảy qua lỗ thông và yếu tố nguy cơ kèm theo.

Theo Thư viện Y khoa quốc gia Mỹ (NIH), lỗ bầu dùng không đóng kín là yếu tố góp phần chính trong khoảng 50% trường hợp đột quỵ thiếu máu não không rõ nguyên nhân ở người trẻ.

Bác sĩ Long khuyến cáo bệnh nhân dưới 60 tuổi, từng bị tai biến hoặc cơn thiếu máu não thoáng qua, không có các yếu tố nguy cơ tim mạch điển hình, nên tầm soát lỗ bầu dục. Phát hiện và điều trị kịp thời giúp phòng tránh những biến cố sức khỏe nghiêm trọng. Hiện, thủ thuật bít lỗ bầu dục ít xâm lấn, giúp giảm tới 90% nguy cơ tái phát đột quỵ.

Khi có dấu hiệu cảnh báo tái phát đột quỵ như đau ngực, khó thở, hồi hộp, đau đầu dữ dội, rối loạn vận động và ngôn ngữ, chảy máu hay bầm tím bất thường... người bệnh cần tới bệnh viện ngay để kịp thời xử trí. Người bệnh ăn uống lành mạnh, nên giảm muối, hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, phủ tạng động vật, tăng cường ăn rau củ quả và uống khoảng 1,5 lít nước mỗi ngày.

*Tên người bệnh đã được thay đổi.

Ly Nguyễn