Đột quỵ do ngưng thở khi ngủ mà không biết

Ngày 9/5, TS.BS Chu Thị Hà, Đơn vị Nội Tổng hợp, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, cho biết ông Hùng vào viện với chẩn đoán đột quỵ giờ thứ ba. Kết quả lâm sàng xác định, người bệnh mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA). Ngưng thở khi ngủ là tình trạng đường hô hấp trên bị tắc nghẽn nhiều lần trong lúc ngủ, khiến luồng không khí vào phổi giảm hoặc ngừng hẳn, gây giảm oxy máu kéo dài, tổn thương nội mạc mạch máu, dẫn đến hình thành huyết khối và đột quỵ.

Trước đó ông Hùng có các triệu chứng ngưng thở khi ngủ điển hình như ngáy to, mệt mỏi, buồn ngủ ban ngày khá lâu nhưng không đi khám.

Sau khi được êkíp cấp cứu kịp thời bằng thuốc tiêu sợi huyết đường truyền tĩnh mạch, ông Hùng qua cơn nguy kịch. Bệnh nhân được điều trị tích cực để kiểm soát tình trạng đột quỵ, phòng biến chứng, đồng thời sử dụng liệu pháp áp lực đường thở dương liên tục (CPAP) kết hợp thay đổi chế độ dinh dưỡng, lối sống nhằm cải thiện tình trạng OSA.

Ngưng thở khi ngủ có ba dạng chính gồm ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA), ngưng thở khi ngủ trung ương (CSA) và ngưng thở khi ngủ hỗn hợp. Trong đó, ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn là hội chứng phổ biến.

Thống kê của Thư viện Quốc gia Mỹ, hơn 940 triệu người trong độ tuổi 30-69 trên toàn cầu mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ, nhiều nhất là Trung Quốc, Mỹ, Barazil, Ấn Độ. "Nhiều người lầm tưởng ngáy to, nghẹt thở khi ngủ hay buồn ngủ vào ban ngày không đáng ngại hoặc do bệnh hô hấp, mệt mỏi thông thường, dẫn đến không khám, điều trị sớm", bác sĩ Hà nói, thêm rằng nếu không can thiệp, bệnh dễ biến chứng nghiêm trọng như tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, suy tim, đột quỵ.

Ngưng thở khi ngủ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất ở tuổi trung niên và tăng dần theo độ tuổi, nhất là nam giới. Một số yếu tố làm tăng nguy cơ như béo phì, hàm nhỏ, amidan to hoặc thường xuyên hút thuốc lá, uống rượu, gia đình có người mắc ngưng thở khi ngủ, tiểu đường...

Đo đa ký hô hấp và đo đa ký giấc ngủ giúp chẩn đoán ngưng thở khi ngủ. Thông qua các điện cực chuyên dụng, thiết bị đo đa ký hô hấp và đo đa ký giấc ngủ ghi lại nhịp thở, nồng độ oxy, lượng khí vào ra phổi, nhịp tim, sóng não và nhiều chỉ số quan trọng khác trong lúc người bệnh đang ngủ. Dựa trên các kết quả thu được kết hợp yếu tố lâm sàng, bác sĩ có thể kết luận một người có bị ngưng thở khi ngủ hay không, từ đó đề ra phác đồ chữa trị cá nhân hóa, phù hợp với tình trạng bệnh.

Bác sĩ Hà cho biết mục tiêu điều trị hội chứng ngưng thở khi ngủ là giảm tình trạng tắc nghẽn đường thở, từ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ. Liệu pháp áp lực đường thở dương liên tục (CPAP) là một trong những cách điều trị, giúp duy trì đường thở luôn mở bằng cách sử dụng không khí có áp suất được bơm từ máy qua ống dẫn và mặt nạ đeo trên mặt. Phương pháp này chỉ được thực hiện theo chỉ định của bác sĩ, với áp suất không khí được điều chỉnh dựa trên kết quả đo đa ký giấc ngủ.

Ngoài CPAP, các phương pháp điều trị khác gồm liệu pháp oxy bổ sung hoặc sử dụng thuốc để giảm phù nề mũi ở những người bị dị ứng mũi. Đối với trường hợp hẹp eo họng gây tắc nghẽn đường thở và ngủ ngáy, phẫu thuật vùng họng có thể được bác sĩ xem xét thực hiện để mở rộng đường thở.

Để phòng ngừa hội chứng ngưng thở khi ngủ, bác sĩ Hà khuyên mỗi người cần kiểm soát và duy trì cân nặng ở mức tiêu chuẩn, thay đổi tư thế ngủ, bỏ thuốc lá. Khám sức khỏe định kỳ ít nhất hai lần mỗi năm để kịp thời phát hiện các bất thường, điều trị từ sớm.

Phương Phạm

* Tên người bệnh đã được thay đổi