Ủy ban Kiểm tra Trung ương vừa ban hành Hướng dẫn số 15, sửa đổi một số điều của Hướng dẫn năm 2022 về kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm.
Hai quy định về tăng nặng và giảm nhẹ hình thức kỷ luật đảng viên vi phạm chính sách dân số cũng được bãi bỏ. Theo quy định từ năm 2022, nếu đảng viên vi phạm chính sách dân số mà việc thực hiện các biện pháp kế hoạch hóa gia đình gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe thai sản (và có giấy xác nhận của bệnh viện cấp huyện trở lên), thì có thể được xem xét giảm nhẹ hình thức kỷ luật. Ngược lại, nếu đảng viên cố tình không thực hiện kế hoạch hóa gia đình hoặc ép buộc người khác không thực hiện, thì có thể bị tăng nặng hình thức kỷ luật.
Trước đó ngày 17/2, Bộ Chính trị đã giao Ủy ban Kiểm tra Trung ương sửa đổi Hướng dẫn năm 2022 theo hướng không kỷ luật trường hợp sinh con thứ ba trở lên, nhằm đảm bảo sự đồng bộ với các quy định pháp luật đã được điều chỉnh. Các trường hợp đảng viên đã bị kỷ luật do sinh con thứ ba trước thời điểm quy định mới có hiệu lực sẽ không được xem xét lại (không hồi tố).
Đảng ủy Quốc hội và Đảng ủy Chính phủ được giao nhiệm vụ phối hợp chỉ đạo để đẩy nhanh tiến độ xây dựng và trình Quốc hội thông qua Luật Dân số trong năm 2025, theo tinh thần Nghị quyết Đại hội 13. Trước mắt, hai cơ quan này cần khẩn trương rà soát và sửa đổi các văn bản pháp luật hiện hành có quy định về số con, đặc biệt là Pháp lệnh Dân số năm 2003 và Pháp lệnh sửa đổi năm 2008 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Công việc này cần được hoàn thiện trong quý 1 năm 2025.
Trước đó vào tháng 10/2024, tại phiên thảo luận tổ của Quốc hội, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan đã đề xuất bãi bỏ quy định kỷ luật đảng viên sinh con thứ ba. Bà cho rằng việc này sẽ góp phần thay đổi quan điểm về chính sách dân số và nâng cao tỷ suất sinh của Việt Nam.
GS Nguyễn Thiện Nhân cũng từng kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền bỏ quy định kỷ luật đảng viên sinh con thứ ba để phù hợp với tình hình mới. Theo ông, trong xã hội hiện đại, các gia đình sẽ tự cân nhắc và quyết định số con dựa trên khả năng nuôi dưỡng. Chỉ những gia đình có đủ điều kiện mới có thể sinh nhiều con.
Theo Pháp lệnh dân số năm 2003, sửa đổi năm 2008, mỗi cặp vợ chồng, cá nhân quyết định thời gian và khoảng cách sinh con; sinh một hoặc hai con, trừ trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định.
Nghị quyết Trung ương năm 2017 về chính sách dân số trong tình hình mới đề cao tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong thực hiện chủ trương, chính sách về dân số, nhất là sinh đủ hai con. Đảng viên sinh con thứ ba được xem là vi phạm chính sách dân số, có thể bị xem xét kỷ luật khiển trách, trừ một vài trường hợp cụ thể.
Vũ Tuân