PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên, Giám đốc Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết ông Minh là trường hợp đặc biệt do vừa bị ung thư, vừa suy thận giai đoạn cuối, đang chạy thận định kỳ 3 lần mỗi tuần. Người bệnh chạy thận lâu năm nên hai thận bị teo song tế bào ung thư vẫn phát triển. Khối u thận trái có kích thước khoảng 4 cm nhưng vị trí ở giữa thận, sát các mạch máu lớn. Bác sĩ không thể cắt u giữ lại thận vì gây chảy máu rất nguy hiểm, làm giảm tiểu cầu, rối loạn trong lúc chạy thận.
Ông Minh tuổi cao, mắc nhiều bệnh nền như phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hẹp mạch vành đã đặt stent, đái tháo đường, tăng huyết áp, suy thận. Nếu mổ mở hoặc phẫu thuật nội soi, người bệnh dễ gặp nhiều biến chứng nghiêm trọng.
Để triệt căn ung thư, PGS Chuyên quyết định phẫu thuật với sự hỗ trợ của robot Da Vinci Xi. "Công nghệ này được xem là tiêu chuẩn vàng cho các ca ung thư phức tạp, yêu cầu độ tinh vi cao, đặc biệt ở những bệnh nhân nguy cơ nặng", PGS Chuyên nói, cho biết robot Da Vinci Xi trang bị hệ thống camera 3D phóng đại 10-15 lần và các dụng cụ có khả năng xoay 540 độ, giúp bác sĩ thao tác chính xác ở những vị trí khó mà kỹ thuật mổ hở hoặc nội soi thường khó tiếp cận.
Các bác sĩ Tiết niệu, Nội thận - Lọc máu, Hồi sức tích cực và Chống độc (ICU), Tim mạch, Hô hấp... hội chẩn để lên phương án điều trị tốt nhất, tránh các biến chứng như suy hô hấp sau mổ hoặc nhiễm trùng phổi, xẹp phổi, khó cai máy thở... Người bệnh cũng được dự trù truyền máu trước mổ để đảm bảo an toàn tuần hoàn do có bệnh nền tim mạch. BS.CKI K’Bus, khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, chỉ định hồi sức nội khoa tích cực, điều trị viêm phổi, chạy thận hỗ trợ, điều chỉnh các bất thường cận lâm sàng, bổ sung dinh dưỡng cho người bệnh trước ca mổ.
PGS Chuyên điều khiển robot Da Vinci Xi tiếp cận và cắt bỏ thận trái tận gốc, triệt căn ung thư và loại bỏ các mô mỡ xung quanh thận. Cuộc mổ diễn ra nhanh nhờ robot rút ngắn thời gian mổ, khắc phục tình trạng chảy máu và giảm biến chứng, giúp người bệnh hồi phục tốt hơn.
Sau phẫu thuật, ông Minh tiếp tục theo dõi tại ICU, những ngày đầu, được thở máy qua nội khí quản kết hợp chạy thận định kỳ 3 lần mỗi tuần. Bác sĩ thực hiện các xét nghiệm như kiểm tra điện giải, công thức máu... để đánh giá toàn diện tình trạng sau mổ. Sau quá trình hồi sức nội khoa tích cực, tình trạng người bệnh cải thiện, được xuất viện.
Hiện chưa biết chính xác nguyên nhân gây ung thư thận, nhưng các nghiên cứu cho thấy mắc bệnh thận giai đoạn cuối có lọc máu là yếu tố nguy cơ, bên cạnh các yếu tố khác như hút thuốc lá, tiếp xúc với hóa chất độc hại, béo phì, sử dụng thuốc giảm đau kéo dài, di truyền.
BS.CKII Tạ Phương Dung, Phó giám đốc Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Trưởng khoa Nội thận - Lọc máu, cho biết với người bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối, nguy cơ mắc ung thư thận tăng cao gấp 2-4 lần so với thông thường. Suy thận làm tăng nguy cơ ung thư do tích tụ các độc chất trong máu, gây stress oxy hóa và viêm mạn tính, đồng thời suy giảm miễn dịch khiến tế bào ung thư dễ phát triển. Một số thuốc dùng lâu dài cho bệnh thận (như thuốc ức chế miễn dịch sau ghép thận) cũng làm tăng nguy cơ ung thư...
Hiện, phẫu thuật là phương pháp điều trị tốt nhất giúp triệt căn ung thư thận nếu khối u còn ở giai đoạn sớm, gồm cắt thận triệt để, cắt thận bán phần có thể thực hiện bằng mổ mở, nội soi hoặc nội soi bằng robot. Với các trường hợp quá chỉ định phẫu thuật, ung thư tiến triển cần điều trị bằng liệu pháp miễn dịch, nhắm trúng đích, xạ trị hoặc hóa trị.
Bác sĩ Dung lưu ý ở người bệnh suy thận giai đoạn cuối, sau phẫu thuật ung thư thận cần theo dõi sức khỏe định kỳ để tránh ung thư tái phát ở thận còn lại. Người bệnh đang phải chạy thận nên cần duy trì chế độ ăn theo chỉ định của bác sĩ, hạn chế muối, đồ ngọt, tránh dùng các loại thuốc không kê đơn, thuốc nam không rõ nguồn gốc.
Hà Thanh - Nhật Thành
*Tên người bệnh đã được thay đổi