"Khán đài đã được dựng lên, phòng bình luận đã có, những quầy phục vụ ăn uống, giải trí và nhiều dịch vụ khác cũng đã sẵn sàng phục vụ khán giả", Debbie Jevans – Chủ tịch All England Club – nói khi nhìn ra ngoài cửa sổ văn phòng của ông. "Các nhân viên đang làm việc hết công suất, và bạn cũng có thể thấy nhiều tay vợt đã có mặt tập luyện".
Thời điểm này hàng năm là lúc chốn thôn quê phía Tây Nam của London chuyển mình đầy sức sống. Giống như người khổng lồ ngủ đông đang tỉnh giấc, Wimbledon lại được khoác lên mình bộ áo đẹp tươi tắn và lộng lẫy. Nằm trên đỉnh đồi Wimbledon Hill, lá cờ màu tím và xanh lá tung bay trước gió, trong khi các ga tàu và bến xe bus đông đúc hơn, nhộn nhịp hơn... tất cả đều tất bật và háo hức cho hai tuần lễ của giải quần vợt Wimbledon.
Nhưng chiếc áo đó đã chật. Và để giải quyết chuyện này, Jevans phải làm việc với Tòa án Tối cao vào ngày 8 và 9/7, thời điểm diễn ra vòng tứ kết đơn nam và đơn nữ. Trong hai ngày rời xa All England Club, bà sẽ nghe đánh giá của tòa về quyết định của Hội đồng Đại London khi cho phép mở rộng tổ hợp, với kế hoạch xây mới 39 sân.
Dự án này lần được đưa ra năm 2018, cùng thời điểm All England Club đền bù cho Wimbledon Park Golf Club số tiền gần 90 triệu USD nhằm hủy bỏ hợp đồng thuê đất của CLB golf. Đến năm 2021, những nhà điều hành Grand Slam sân cỏ nộp hồ sơ xin phép quy hoạch cho Hội đồng Merton và Wandsworth, hai khu vực chứa phần diện tích mới của tổ hợp nếu mở rộng.
Tuy nhiên, chính quyền Wandsworth – nới quản lý khoảng 10% quy mô mở rộng theo đề xuất – đã bác bỏ đơn xin phép của All England Club năm 2023. Ngược lại, chính quyền Merton chấp thuận. Điều này dẫn đến việc cấp cao hơn, là Hội đồng Đại London (GLA), phải vào cuộc. Kết luận được thông báo vào tháng Chín năm ngoái, với quyết định đồng ý xây dựng.
Dù vậy, vụ việc chưa kết thúc khi một nhóm vận động mang tên "Giải cứu Công viên Wimbledon" yêu cầu xem xét lại phán quyết cấp phép, liệu GLA có đúng khi can thiệp, đồng thời trong quá trình đánh giá hồ sơ, cơ quan này đã tuân thủ và thực hiện các thủ tục pháp lý theo quy định hay chưa. Nói cách khác, nhóm Giải cứu Công viên Wimbledon không đồng ý kế hoạch mở rộng Grand Slam sân cỏ.
Nhóm vận động này có thành phần chủ yếu là người dân địa phương. Họ cho rằng dự án của Wimbledon sẽ phá hủy cấu trúc và cảnh quan khu vực, gây ảnh hưởng xấu tới môi trường, làm giảm chất lượng không khí ở vùng đất này. Đặc biệt, trong 39 sân mới, nhóm này kịch liệt phản đối về kế hoạch xây một "sân đấu hoành tráng" có sức chứa 8.000 chỗ ngồi.
Trong khi đó, quan điểm của những người ủng hộ nhấn mạnh khu đất được trưng dụng vốn đã khó tiếp cận cho công chúng kể từ lúc trở thành sân golf hơn 100 năm qua. Nếu kế hoạch được thông qua, một công viên rộng 1,6 hecta sẽ được xây mới và mở cửa quanh năm cho người dân, chứ không chỉ trong thời điểm Wimbledon diễn ra. Ngoài ra, bản vẽ dự án còn có một nhà thuyền mới phục vụ giải trí, cùng việc cải tạo cảnh quan của hồ nước tại Công viên Wimbledon, nới tiếp giáp với địa điểm mở rộng.
"Tôi tin điều chúng tôi đang làm là đúng đắn", bà Jevans tự tin trước ngày ra tòa dù vẫn thể hiện đôi chút thất vọng bởi tiến độ dự án bị ảnh hưởng vì một số vấn đề tranh cãi. "Chúng tôi chỉ là bên có liên quan khi phiên tòa tới đánh giá lại quyết định của GLA, nhưng chúng tôi không nghi ngờ chút nào về kế hoạch của mình. Tôi chắc rằng GLA đã tiến hành và hoàn thành khối lượng công việc thẩm định khổng lồ khi chấp thuận hồ sơ của chúng tôi".
Những luận điểm All England Club đưa ra để bảo vệ dự án của mình gần như không thay đổi kể từ ngày họ công bố kế hoạch mở rộng quy mô. Trong đó, quan trọng nhất là mong muốn tổ chức tuần đấu vòng loại ở chính tổ hợp, thay vì diễn ra tại Roehampton cách đó gần năm km. Bên cạnh đó, những nhà quản lý cũng đặt mục tiêu cung cấp thêm cho các tay vợt và người hâm mộ những dịch vụ và trải nghiệm thoải mái, thú vị hơn khi đặt chân đến Wimbledon.
Nếu tòa không chấp thuận dự án mở rộng, bà Jevans lo ngại Wimbledon sẽ tụt hậu so với những Grand Slam khác. Người đứng đầu All England Club nhận thức rõ ba giải major còn lại đều đang vượt lên trước với sự phát triển qua mỗi năm. Điển hình là Mỹ Mở rộng. Tháng Năm vừa qua, giải Grand Slam tại New York thông báo kế hoạch nâng cấp toàn bộ khu vực Flushing Meadows với đại dự án lên tới 800 triệu USD. Trong đó, điểm nhấn là việc cải tiến toàn diện sân chính Arthur Ashe vốn đã rất hiện đại và đẳng cấp. Đáng chú ý, người Mỹ tuyên bố chỉ mất hai năm từ lúc khởi công cho đến khi hoàn thành.
"Chúng tôi luôn bị giới hạn khả năng trong không gian hiện tại", bà Jevans nói thêm. "Chúng tôi đã làm tốt nhất những gì có thể với quy mô diện tích đang có. Nhưng nếu là giải đấu tốt nhất, liệu chúng tôi có thể chào đón thêm người hâm mộ? Có thể xếp cho mỗi tay vợt một sân tập riêng? Khi thời tiết xấu, liệu chúng tôi có thể bố trí thêm trận đấu diễn ra? Tất cả câu trả lời đều là không! Vậy làm sao chúng tôi tạo ra giải đấu tốt nhất được?! Nhìn những khía cạnh đó, rõ ràng chúng tôi đang tụt lại phía sau".
Bà Jevans khẳng định việc mở rộng không gian là nhu cầu bức thiết của All England Club nhằm đổi mới và cải tiến, hướng đến mục tiêu phục vụ tốt hơn cho tất cả những ai tham gia. Wimbledon vẫn là Wimbledon, vẫn luôn đặc biệt và độc nhất, nhưng giải đấu đang hụt hơi so với thời đại, theo lời Jevans.
Cùng lúc, bà Jevans và ban lãnh đạo vẫn nỗ lực để đảm bảo Wimbledon mang đến lợi ích cho cộng đồng địa phương. Nguồn lợi được hứa hẹn là cực lớn nếu All England Club mở rộng. Hiện những nhà quản lý đang tập trung làm việc với các quán ăn và tiệm cafe mà trước đây chưa được hưởng lợi nhiều từ giải đấu. Đây cũng là giai đoạn bận rộn nhất của các môi giới hoặc những người nắm giữ căn hộ, biệt thự và bất động sản nằm ở vị trí lân cận, gần tổ hợp. Ước tính mỗi năm, Wimbledon giúp ngân sách quốc gia tăng thêm khoảng 136 triệu USD.
"Không chỉ khu vực xung quanh, ngay cả những cửa hàng nhỏ cuối đường cho đến cửa tiệm ở xa tổ hợp, mọi thứ đều được hưởng lợi từ giải đấu", bà Jevans tự hào về sức lan tỏa tích cực mà Grand Slam sân cỏ mang lại. "Cả vùng này tràn đầy sức sống là nhờ Wimbledon".
Vy Anh