Trong vài năm qua, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đã trở thành một trong những điểm đến quan trọng của dòng vốn tài sản số. Theo báo cáo của tập đoàn tư vấn toàn cầu Henley & Partners phát hành đầu tháng 11, UAE nằm trong top 5 quốc gia thân thiện nhất với tài sản số, nổi bật là chính sách thuế và khung pháp lý tiến bộ. Nước này nhận được khoảng 34 tỷ USD dòng tiền số trong khoảng thời gian từ tháng 7/2023 đến tháng 6/2024, đánh dấu mức tăng trưởng 42% so với cùng kỳ năm ngoái.
Hơn 30% dân số UAE, tương đương khoảng 3 triệu người, đã đầu tư vào tài sản số. Số lượng các nhà giao dịch hoạt động mỗi ngày ở UAE vượt 500.000 người. Dự kiến đến năm 2026, tỷ lệ thâm nhập của tài sản số ở nước này sẽ đạt gần 33,5% dân số.
Henley & Partners đánh giá UAE đã chuyển mình từ vị thế của một "người chơi nổi bật" trong khu vực thành "cường quốc tiền số" toàn cầu chỉ trong 3 năm qua. Chính sách thuế đơn giản, nhất quán và minh bạch được xem đã giúp UAE nổi lên như một "điểm đến an toàn" cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này.
Lý giải về sự thành công của họ, ông Omar Al Olama - Bộ trưởng Trí tuệ nhân tạo, Kinh tế kỹ thuật số và Ứng dụng làm việc từ xa của UAE - nói tại Tuần lễ Blockchain 2025 do Binance tổ chức ở Dubai mới đây rằng, đất nước này tiếp cận lĩnh vực mới không bằng lăng kính "Bitcoin hôm nay có giá bao nhiêu, mai rớt về đâu". Họ xem tài sản số và công nghệ blockchain như một hạ tầng mới có thể định hình lại hệ thống tài chính, hành chính và vận hành xã hội. UAE không chọn "đánh cược" vào từng con sóng giá, mà đầu tư vào khung pháp lý, thể chế, hạ tầng và quan trọng nhất là tư duy quốc gia.
"Chính phủ không nên tập trung vào giá, mà phải nhìn vào nền tảng. Nếu một công nghệ hoạt động có hiệu quả, nó sẽ hoạt động bất kể một đồng coin đó có giá bao nhiêu", ông nói thêm.
Để giải thích vì sao UAE lại chọn đứng về phía blockchain và tài sản số, lãnh đạo 35 tuổi này kể câu chuyện của hai đứa trẻ: một đứa lớn lên ở sa mạc, một đứa lớn lên giữa rừng xanh.
Đứa trẻ ở sa mạc, mỗi sáng thức dậy sẽ nhìn thấy "những dải đất rộng mênh mông nhưng trống trải" rồi suốt ngày tưởng tượng có thể xây gì ở đây, có thể tạo ra điều gì mới mẻ hay có thể biến "hư vô" thành điều có giá trị như thế nào. Còn đứa trẻ ở rừng xanh, mở mắt ra đã sẵn có rừng cây, thác nước, muông thú, cảnh đẹp và sống trong tâm thế "mình chẳng thêm được gì nhiều nữa".
Ông nói rõ UAE là đứa trẻ sa mạc. "Trong suốt 54 năm tồn tại, như một quốc gia khởi nghiệp, mỗi ngày chúng tôi đều tự hỏi có thể xây gì ở đây, có thể làm khác đi như thế nào", ông nói.
Từ sa mạc trống trải, UAE đã dựng lên thành phố, cảng biển, trung tâm tài chính, hạ tầng du lịch. Và với tài sản số, họ tiếp tục đưa cùng một tinh thần đó vào một miền đất mới: không phải những đồi cát sa mạc, mà là không gian số.
Khi phần lớn thế giới còn dè dặt, UAE đã chọn cách tiếp cận rất chủ động. Bộ trưởng Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất nhắc lại từ năm 2015, khi đa số mọi người vẫn coi tiền số hay blockchain như một công nghệ xa vời, UAE đã thành lập hội đồng blockchain đầu tiên. Họ mời các bên trong ngành đến họp, không phải để cấm, mà để "hiểu công nghệ này mang lại điều gì cho đất nước".
Theo ông, chấp nhận sớm là một lợi thế, nhưng chưa đủ tạo nên thành công. Cốt lõi nằm ở mục tiêu tự đặt ra: trở thành nơi ổn định nhất thế giới cho công nghệ blockchain. Ông Al Olama nhấn mạnh sự ổn định không chỉ ở môi trường an ninh hay ưu đãi về thuế, mà là lập trường chính sách. UAE không muốn hôm nay mở cửa, mai đóng lại; hôm nay gọi là tương lai, mai lại xem như mối đe dọa.
"Tại sao cách tiếp cận này quan trọng với dòng vốn tài sản số?", ông hỏi. Bởi với doanh nghiệp, quỹ đầu tư, sàn giao dịch hay các dự án blockchain, họ không chỉ tìm kiếm nơi có nhiều ưu đãi, mà hơn hết cần một chính phủ không hoảng loạn trước biến động giá, giữ lập trường nhất quán trong nhiều năm và một hệ sinh thái sẵn sàng thử nghiệm những dịch vụ mới, từ stablecoin, ví điện tử, sàn giao dịch, đến token hóa tài sản.
UAE cho biết không chạy theo buzzword (từ khóa xu hướng, nghe rất "kêu" nhưng lại sáo rỗng). Họ nhìn nhận công nghệ bằng câu hỏi thực dụng: chúng có cải thiện cuộc sống người dân hay không? Với blockchain và tài sản số, nước này muốn ứng dụng một cách trơn tru, liền mạch và khi đã triển khai, người dân không muốn quay về cách làm cũ.
Ông Al Olama cũng cho rằng tiền số trong mắt UAE không được phép "chỉ là bảng giá xanh - đỏ trên màn hình". Chúng phải giúp việc thanh toán trở nên thuận tiện hơn, giảm chi phí giao dịch, minh bạch hóa dòng tiền và tăng hiệu quả tài chính công - tư. Chỉ khi đó, dòng vốn mới từ doanh nghiệp, quỹ đầu tư hay cá nhân mới sẵn sàng "chạy trên đường ray mới" mà công nghệ này tạo ra.
Trước đó, năm 2022, hãng kiểm toán PwC cũng đã đánh giá cao việc UAE nuôi dưỡng một môi trường tốt để khuyến khích sự phát triển của ngành công nghiệp tài sản số. Nước này áp dụng cách tiếp cận nhẹ nhàng (light-touch approach), nhằm thu hút các công ty toàn cầu và thúc đẩy ngành công nghiệp trong nước.
Chính sách của họ tập trung vào giám sát các rủi ro thông qua Cơ quan Quản lý Tài sản ảo Dubai (VARA), hơn là kiềm chế thị trường này. PwC cho rằng, hướng quản lý thân thiện chính là xúc tác cho sự tăng trưởng nền kinh tế tài sản số tại UAE.
Còn trong báo cáo mới phát hành tháng 11, hãng luật toàn cầu Charles Russell Speechlys cho rằng Khu Tài chính Tự do Abu Dhabi Global Market (ADGM) do UAE sáng lập là khu vực tài phán đầu tiên trên thế giới giới thiệu một khung pháp lý toàn diện và chuyên biệt cho việc điều chỉnh các hoạt động tài sản số.
Theo hãng luật, UAE và đặc biệt là khu vực Dubai đang đi đầu trong việc phát triển cơ sở hạ tầng cho sự tăng trưởng của ngành công nghiệp tài sản số.
Tất Đạt