Vừa qua Cục Cảnh sát giao thông đã đề xuất xây dựng tuyến cao tốc giả lập nhằm giúp học viên tập lái rèn kỹ năng lái xe trong môi trường an toàn, hạn chế ảnh hưởng tới phương tiện khác, đồng thời bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.
Tại Nhật Bản, các sân sa hình thường được thiết kế để tái hiện cả những tình huống tương tự cao tốc. Một số trung tâm, như ở tỉnh Oita, tích hợp phần thi nhập làn, tăng tốc, giữ ổn định khi chạy nhanh ngay trong khu sát hạch.
Thế giới giao thông thu nhỏ trong sa hình
Thi trong sân sa hình ở Nhật bắt đầu ngay từ trước khi mở cửa. Thí sinh phải kiểm tra dưới gầm và xung quanh xe, quan sát và xác nhận kỹ điều này với giám khảo. Khi mở cửa, thao tác được chia thành nhiều bước nhỏ, mở hé 10 cm rồi lại kiểm tra trước, sau một lần nữa mới mở rộng cửa ra để vào xe.
Xe ban đầu sẽ xuất phát ở một nhánh phụ nên học viên phải thực hiện bài nhập làn khi bắt đầu cho xe di chuyển. Cụ thể, họ bắt buộc phải bật xi-nhan, kiểm tra gương chiếu hậu, ngoái đầu quan sát các điểm mù rồi mới đưa xe di chuyển vào làn đường chính. Đây chính là bước mô phỏng tình huống nhập từ đường nhánh ra quốc lộ hoặc cao tốc. Nếu không thực hiện đủ các bước trên, học viên sẽ bị trừ điểm khi thi.
Khi đã nhập làn thành công, học viên tiến vào đoạn đường thẳng dài và được yêu cầu tăng tốc lên khoảng trên 50 km/h. Phần này của sa hình giúp học viên quen với cảm giác chạy nhanh, qua đó tập kỹ năng giữ xe ổn định và làm quen với áp lực tốc độ. Đặc biệt ở những khúc cua trong sa hình, học viên không được phanh khi đang thực hiện đánh lái, mà phải giảm tốc độ khi đi trên đường thẳng. Lý do vì việc phanh trong khi cua là thao tác nguy hiểm, khiến xe dễ bị mất lái, đặc biệt khi đang chạy ở tốc độ cao.
Tiếp đó, thí sinh phải điều khiển xe qua đoạn hẹp chữ S và hẻm nhỏ vuông góc, giúp rèn luyện khả năng đánh lái chính xác trong không gian hẹp và tăng cảm nhận về kích thước xe. Ngay sau đó là phần mô phỏng giao lộ có đèn tín hiệu, nơi học viên bắt buộc phải bật xi-nhan, dừng đúng vạch và ngoái đầu quan sát dù đèn đang xanh. Cuối cùng, bài thi đưa thí sinh vào tình huống tầm nhìn bị che khuất bởi tường bê tông, buộc phải nhích xe từng chút, liên tục quan sát trái phải trước khi nhập lại vào dòng chính, tái hiện sát thực tế những đoạn ra, vào đường chính trên những đoạn phố nhiều hẻm nhỏ ở Nhật.
Với thiết kế như vậy, sân sát hạch ở Oita không chỉ kiểm tra kỹ năng cơ bản mà còn cho phép học viên làm quen cả những tình huống nguy hiểm thực tế, đặc biệt là cảm giác tốc độ cao và thao tác nhập, thoát cao tốc, nhưng trong một môi trường an toàn và có giám khảo giám sát.
Tùy biến giữa các địa phương
Mặc dù các bài thi sa hình ở Nhật được quy định thống nhất về các nội dung bắt buộc trên toàn quốc, song cách bố trí sân và mức độ chi tiết có thể khác nhau đôi chút giữa các tỉnh. Nhờ vậy, mỗi trung tâm sát hạch tạo ra những thử thách riêng, nhưng vẫn bảo đảm người học được rèn đủ kỹ năng cơ bản trước khi ra đường thực tế.
Ở Nhật, phần lái xe trên cao tốc là một nội dung bắt buộc trong chương trình học, sau đi đã lái thành thạo ở sa hình, nhưng không nằm trong kỳ thi sát hạch chính thức. Thí sinh chỉ cần vượt qua bài thi trong sân sa hình và phần lái thử ngoài đường công cộng bình thường để được cấp bằng. Ở phần thi trên đường thực tế, thí sinh sẽ lái xe trong khoảng 10-20 phút quanh trung tâm sát hạch, các tuyến phố đông đúc, các giao lộ.
Tuy nhiên, nhờ đã được trải nghiệm thực tế việc nhập, thoát làn, giữ tốc độ cao và xử lý tình huống trên đường cao tốc ngay từ giai đoạn học, người lái mới khi ra đường ít bỡ ngỡ hơn và lái xe an toàn hơn.
Bên cạnh đó, khi ra đường công cộng, xe tập lái ở Nhật được nhận diện rõ ràng bằng biển phụ trước và sau xe có chữ "đang học lái", giúp các phương tiện khác chủ động nhường đường. Trên xe còn có phanh phụ, và một số trang bị thêm gương phụ cho giảng viên. Nhờ vậy, dù học viên trực tiếp điều khiển trên phố đông hay cao tốc, giảng viên vẫn có thể kiểm soát tình huống, đảm bảo an toàn cho cả người học lẫn các phương tiện xung quanh.
Hồ Tân